Skip to main content

Full text of "Radio Amateur Magazine"

See other formats 


AUGUSTUS 1992 NUMMER 134 13e JAARGANG 











RADIO AMATEUR MAGAZINE 


A 
/ 


ANTENNES: DE 
RICHTINGSGEVOELIGHEID 


VERSLAG HAM RADIO '92 
IN FRIEDRICHSHAFEN 







OP VAKANTIE? 
VERGEET UW PACKET NIET! 


dat AC GAL 
dir dd 
on 
EE EL SE Ge oe R” 
” RYE. NR sch 
es DES, OD 








YUPITERU MLULTI-BAND RECEIVER 


MODEL MVT-8000 


aa- ene E mwn 


A NE ROE fa hee ies Te A ik 
(IM vyl) TE AG D Hu ga Gr Kail 
(HS SL ALIRANTE 


8 710966 000786 





TEST: YUPITERU MVT 3000 
REED AND ONTVANG 


maandblad voor 
zend- en 
luisteramateurs, 
scannerluisteraars 
en DX'ers 


BER. 120 


POW/VOL = soL 










Met de computer heeft u een belangrijk instrument in handen om tal van interessante activiteiten te ontplooien. Voor vaak 
een luttel bedrag, vergroot u uw horizon als nooit tevoren. Laat die mikrofoon los en treedt (ook met úw zendontvanger) bin- 
nen in de wereld van de (wereldwijde!!) digitale informatieuitwisseling! Doeven helpt u op weg! 


TNC2-S packetcontroller, 





De meest gebruikte! 


Om QRV te zijn hoeft de computer niet aan te staan! 

Aan te sluiten op alle computers met RS 232 aansluiting. 
Ingebouwde digitale squelch. 

Ook voor kortegolfverkeer te gebruiken. 

Er is 32 kb aan “Mailbox” ruimte voor opslag van berichten. 
Wordt geleverd met bijzonder uitgebreide handleiding. 


+ HR HA ME 2 OH 


Prijs f 399. 


SP 6 packetsoftware 
De vertrouwde software voor gebruik met de TNC2-S. 


10 kanalen. 

Zeer uitgebreide mogelijkheden, nog meer is niet mogelijk! 
Te gebruiken met bijna alle andere modems. 

Uitgebreide macromogelijkheden voor simpele bediening. 
Mogelijkheden tot op professioneel niveau! 

Zeer uitgebreide handleiding. 


2 HA OH OH OH 2 


Prijs f 60.- 


PK-88 packet controller 

* 18 kb mailboxruimte beschikbaar. 

* Backup batterij voor vasthouden van instellingen. 

* Veel extra's met optionele software PC Pakratt II f 125.- 


Prijs f495.- 


PK-232 codemaker èn kraker! 





Met de PK-232 heeft u niet alleen een universele zend- en ont- 
vangst modem voor Packet, Amtor, Sitor, Baudot, Morse, Fax 
enz. in huis, maar de PK-232 decodeert ook diverse signalen als 
TDM, ARQ-E, Navtex en Siam. 


Een simpel terminalprogramma is nodig voor de besturing. 
Automatische herkenning van signalen. 

32 kb aan Mailboxruimte beschikbaar. 

Met PC Pakratt veel extra mogelijkheden! f 125.- 


d RM 26 AH 


Prijs f 1295.- 


OPENINGSTIJDEN: 
dinsdag t/m zaterdag 


Schutstraat 58 

7901 EE Hoogeveen 
Tel.: 05280 - 69679 
Fax: 05280 - 72221 


van 10.00 tot 17.00 uur 


Wegens vakantie gesloten van: 
27 JULI t/m 17 AUGUSTUS 


MAR LEE OE 





MFJ-1278T multimode controller 








MFJ MULTI-MODE DATA CONTROLLER 
WITH MULTI-GRAY LEVEL MODEM 


OCO Pry STA CON TURBO ren 
WOICATOR ® o ® ® @ Si 


MODEL MFJ-1278 


Deze controller kan 9 digitale modes ontvangen èn verzenden: 


Packet, Amtor, RTTY, ASCII, CW, Fax, SSTV, Navtex. 
Ingebouwde contest memory keyer. 

Fax in 16 grijswaarden, Fax en SSTV in kleur. 
Multi-Plex voor gelijktijdig gebruik van packet en fone. 


+ OH zë Së 


De MFJ-1278T kost slechts f 1098.- 
de bijbehorende software Multicomm f 189. 


DIGISAT 4 software 


Voor decodering van weersatelliet- en faxbeelden. 


Het meest bewezen softwarepakket nu met ongekend krachtige mo- 
gelijkheden, maar nog steeds even gebruikersvriendelijk! 

* perfecte weergave van alle weersatellietbeelden. 

* met interface ook ontvangst van fax. (weerkaarten en foto’s) 

*  beeldmode tot 800 x 600 in 256 kleuren. 


Prijs: compleet; interface, software en handleiding slechts f 379,- 


CODE 3 versie 4.0 


De geheel vernieuwde Code-3 nu nog gebruiksvriendelijker! Nu 
decodeert u met het grootste gemak alle onbekende signalen van 
de kortegolf! 


Pull down menu à la Windows. 

Een geheel vernieuwde automatische signaalherkenning . 
Nu afstemmen in stapjes van 2 Hz! 

Nederlandstalige gebruiksaanwijzing. 

Diverse opties leverbaar! 


ZZ 2 HA ME 


Prijs: f 895.- 
Radio Manager 3 


Het perfecte universele programma voor besturing van ontvan- 
gers en transceivers (met optionele databank). 


* Alle ontvangergegevens weergegeven op scherm! 

* Programmeren van de ontvanger direct uit het geheugen. 

* In identificeermode tonen van namen van ontvangen stations! 

* Scannen en spectrum display. 

* Opzoeken van stations in de Databases op diverse kriteria! 

Radio Manager kan nog zoveel méér, hier moet u echt even de spe- 
ciale folder van aanvragen. Diverse databanken leverbaar à f 265.- 


Prijs f 499.- 


ke 
DOEVEN ELEKTRONIKA 


ABN rek. nr. 57 42 31 63, Giro rek. nr. 966249 


RADIO VERHELST DOET HET! 


Eet - We 
LE KERE EE LAE VEER i EE 
ET ig sie E a in mmm 
ne 
E ý E d zi 
ESE: 
ET E Pi 
1 me Eers 
AE E 
d ` 1 
: 
ex 





Bij aankoop van uw 
scanner 5 jaar gratis 
lid frequentieclub! 


Alle merken en types leverbaar. 


Exclusief Radio Verhelst! DINSDAG gesloten 
ZONDAGMIDDAG 


2 jaar garantie! open van 14.00 tot 18.00 uur. 





100% Radio Verhelst 
Het adres waar UW hobby Service voor en na levering 
een échte hobby wordt! Eigen reparatiedienst 


AOR v.a. 13280 Bfr Midland CB app. v.a. 4650 Bfr f 245,- 
Bearcat v.a. 7500 Bfr Speciale antennes VHF 

Realistic v.a. 6500 Bfr v.a. 940 Bfr f 49,50 
Black Jaguar 13280 Bfr Speciale antennes 0-30 MHz 


AX 700 32200 Bfr v.a. 1880 Bfr f 99,- 
Jim versterker Multiband radio’s v.a. 1425 Bfr f 75,- 


v.a. 3780 Bfr Yupiteru v.a. 13280 Bfr f 699,- 


2800 Belgische frequenties 1991 


Per post thuis 
Stuur 600 Bfr op met uw adres. 
Alleen voor België 





Hulst is een gezellige winkelstad waar 
u 00k op zondagmiddag kunt winkelen. 
Leuke terrasjes en goede restaurants 
TE ater recht nodigen u uit. Hulst bruist van energie, 
| waard om te beleven. 


RADIO VERHELST HULST @ 


E aen e 





van der Maelstedeweg 4, 01140 - 12261, België 00 31-114012261, fax (31) 01140 - 19817 





mal 
SE 
Ss 
O 
- 
D 
LU 
‘N 
Q 
2 
©, 
I 
£ 








RADIO AMATEUR MAGAZINE 


Augustus 1992, nummer 134, 13e jaargang 
Maandblad voor zend- en luisteramateurs, 
scannerluisteraars en DXers. 


RAM verschijnt 11x per jaar RAM is een uitgave van 
Televak Uitgeverij Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam 
Telefoon: 020 - 638 8661, Telefax: 020 - 638 9151 


Uitgever: M. de Rooij 
Hoofdredacteur: J. Boers 


Redactie en medewerkers: 

M. Roozeboom (eindred.), L. de Bruijn (PA 3 EFB), 

P. van der Gaag, A. Harteveld, B. ‘t Hoen (PA 3 CQA), 
H Kornman, W. Kramer, W. Krüger, R. Meyer, R. van 
der Schaft, P. van der Wal (PA Ø WAP), R. Wicherts. 


Redactie-adres: 
Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam 


Advertentie-exploitatie: 
Alex Sitompoel, Riet Ariaans 


De uitgever behoudt zich het recht voor advertenties 
zonder opgaaf van redenen te weigeren. De uitgever is 
nimmer aansprakelijk voor schade, uit welke hoofde dan 
ook, welke de opdrachtgever lijdt als gevolg van deze 
weigering. 


Vormgeving/produktie: LandGraphics, Amsterdam 


Abonnementenadministratie: 
PVO Abonnementenservices/ RAM 
Postbus 77, 5126 ZH Gilze 

Tel.: 01615-7450 


Jaarabonnement f 52,50 (11 nummers) Bfr. 1100 
Overige landen: f 100,- 
Proefabonnement f 12,50 (3 nummers) Bfr. 250 


Abonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. 
Opzegging kan uitsluitend schriftelijk uiterlijk twee 
maanden voor het eind van de lopende abonnementspe- 
riode. Nadien vindt automatisch verlenging voor één 


jaar plaats. Betaling uitsluitend door middel van de toe- 


gezonden acceptgirokaart. 

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden rechtstreeks 
bij PVO Abonnementenservices, Antwoordnummer 
16046, 5100 VJ Gilze. Tel.: 01615-7450 

Adreswijziging: schriftelijk 3 weken van tevoren zenden 
naar PVO Abonnementenservices onder vermelding van: 
‘RAM’, oud en nieuwe adres met postcode en eventueel 
abonnementsnummer. 


Losse nummers: RAM is verkrijgbaar bij boek- en tijd- 
schrifthandelaren, grootwinkelbedrijven, stations- 
kiosken en handelaren in communicatie- en elektronica 
apparatuur. 

Winkelprijs: Nederland f 5,95, België: 120 Bfr. 
Nabestellingen: f 7,- (abonnees) / Bfr. 140 

f 9,- (niet-abonnees) / Bfr. 180 


Rechten: Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze 
worden gereproduceerd, overgenomen of op andere wijze 
worden gebruikt of vastgelegd, zonder voorafgaande 
schriftelijke toestemming van de uitgever. De in RAM 
opgenomen bouwbeschrijvingen en schema's zijn uitslui- 
tend bestemd voor huishoudelijk gebruik (octrooiwet). 
Toepassing geschiedt buiten verantwoordelijkheid van 
de uitgever. Bouwkits, onderdelenpakket en compleet 
gebouwde apparatuur overeenkomstig de in RAM gepu- 
bliceerde ontwerpen mogen niet worden samengesteld of 
in de handel gebracht zonder voorafgaande schriftelijke 
toestemming van de uitgever. 


Rechten/waarschuwing: Door de verschillende wet- 
geving in diverse landen kan in RAM apparatuur en/of 
toepassingen van apparatuur beschreven of aangeboden 
worden, waarvan het bezit en/of gebruik in sommige 
landen verboden is. Wij wijzen de lezer op, het feit dat 
hij zichzelf op de hoogte dient te stellen van de betreffen- 
de wetgeving enop zijn eigen verantwoordelijkheid voor 
het zich houden aan de wetgeving. Dit geldt ook voor te 
koop aanbieden van software. De artikelen en adverten- 
ties in RAM moeten worden gezien als informatie ver- 
strekking en hebben geenszins de bedoeling eventuele 
wetsovertreding te bevorderen. 


Druk: NDB, Zoeterwoude 

Distributie: NL: Betapress, Burg. Krollaan 14, 

5126 PT Gilze / België: ImaPress, Uitbreidingsstraat 66 
bus 11, B-2600 Antwerpen 

Coverfoto: Anton Dijkgraaf. 


ISSN 0927 - 9628 
















Test: 


Reikhalzend werd er naar uit 


de bediening van de toetsen 
een probleem kunnen 
worden als u in de auto 

zit en u geen gevaar 

voor uzelf en andere 
weggebruikers 

wilt zijn. 


YUPITERU 


MODEL MYT-BOOO 


16 


De MK 301 
spionage-ontvanger. 


Tijdens de Tweede Wereldoorlog en 


ook daarna, gedurende de Koude 


Oorlog, was de behoefte aan radio-ap- 
paratuur voor spionagedoeleinden, 
groot. Behalve de spionagesets uit 
WO 2, zijn ook af en toe setjes uit de 
jaren ‘50 en ‘60 te koop in de dump. 
Een van die schaarse apparaten is de 


MK 301 ontvanger. 


Yupiteru MVT 8000 scanner. 


gekeken: de nieuwe scanner van 
Yupiteru. Volgens Hans Kornman 
heeft deze breedbandontvanger 
een fraaie vormgeving, maar zou 


ON 






POW/VOL 


BARE DENS en Ar > 
ET EES ED 


alie dio" pa die BE `’ 
LEM 4 EM | AM] BANG WES Ad 
däs GC Ze ECH wi dii» 
a SE AG SEAN EA ed Greg 

Lacan] Losas Les \eroaran | 

` ele e = uno aub ` eg 
Londi] | MPASS ETEN BREER 





Antennes (deel 6): 

de richtingsgevoeligheid. 

Is er een verband tussen de vorm van 
een stralingsdiagram en de richtings- 
gevoeligheid? En wat heeft dat met 
het goed functioneren van een anten- 
ne te maken? Deze maand het laatste 
deel van onze theoretische serie over 
antennes, waarin Arend Harteveld 
de belangrijkste eigenschap van de 
antenne onder de loep neemt. 





RAM 134 aug. 1992 








Packet op vakantie: 

grenzeloos interessant. 

Er zijn mensen die zelfs tijdens hun 
vakantie niet zonder hun hobby kun- 
nen... Bas ‘t Hoen nam zijn laptop en 
portofoon mee naar Oostenrijk en 
ging in de bergen aan de slag met 
packetradio. 


dd 


HAM Radio '92: leuke nieuwtjes 
op drukbezochte beurs. 

Eind juni vond in het Duitse plaatsje 
Friedrichshafen de belangrijke beurs 
HAM Radio ‘92 plaats. 

Bas ‘t Hoen ging erheen en zag on- 
dermeer een nieuwe en zeer kostbare 
transceiver van Kenwood, nieuwe 
(plastic) antennes en fraaie software 
voor packetradio. 


RAM 134 aug. 1992 


20 


Belgisch grond- 
station in Lessive: 
bolwerk van tele- 
communicatie. 

Sinds 20 jaar staat in 
het Belgische plaatsje 
Lessive een grondsta- 
tion, dat de verbindin- 
gen verzorgt tussen de 
aardse telefoonlijnen en 
de satellieten in de 
ruimte. Ruud van der 
Schaft nam een kijkje in 
het imposante complex. 





Redactioneel 


Het is zomer en dus gaan ook onze 
medewerkers op vakantie. Prima, 
maar toch moet ook deze maand 
RAM weer vol interessante artike- 
len staan. En dus mocht Bas ‘t Hoen 
naar Oostenrijk, op voorwaarde dat 
hij zijn portofoon meenam en daar- 
mee zou gaan experimenteren. En 
toen wij hoorden dat hij ook naar 
Duitsland wilde, stelden wij voor 
dan ook even langs Friedrichshafen 
te rijden. 

Arend Harteveld wist nog niet wel- 
ke richting hij op wilde, vandaar 
misschien zijn artikel over de rich- 


VOLGENDE MAAND: 


TEST C-MOBIEL 
GMDSS (DEEL 2) 
SOFTWARE VOOR SCANNERS 


Vaste rubrieken: 


De postbus 
Projekten 
Luisterrijk 
HF-Prognose 
Nieuwsberichten 
RAM signalen 

RAM service-pagina 
Frequenties 
Breakertjes 


Deze maand: 


Test: MTV 8000 van Yupiteru 
Dump: MK 301 

Lessive-reis 

Antennes (deel 6) 

Packet op vakantie 

HAM radio 1992 





tingsgevoeligheid van antennes? 
Ruud van der Schaft wilde naar Bel- 
gië en ging dus even langs Lessive, 
waar een grondstation staat voor de 
telecommunicatie. En zo wordt ook 
door ons het nuttige met het aange- 
name gecombineerd. 

Over nuttig gesproken: deze maand 
treft u niet meer verspreid door het 
blad een aantal bonnen aan, want 
wij hebben een aparte bonnenpagi- 
na in ons blad opgenomen. Wel zo 
handig, dachten wij. Deze pagina is 
overigens wel de enige waarvan wij 
hopen dat u hem zult verknippen! 








i R Ẹ 2e Middellandstraat 18-20-22, 3021 BN Rotterdam. Tel. 010-477 58 02 


Op maandag gesloten — Vrijdags koopavond 


HI RECEIVER 


Wegens vakantie zijn wij SEENEN NRD-535 
van 27 juli tot en met 17 augustus gesloten. oi E ronte AGO EES kilt: 


Van 18 tot en met 29 augustus 
e e e as Ontvangstbereik: 
speciale aanbiedingen. 0.1-30 MHz 


as Modes: 
SSB, CW, AM, FM, FSK 
* Geh : 100 
(Zie onze etalage!!! of Bel na 17 augustus.) E 


YEASU FRG-8800 | LOWE HF-150 |LOWE HF-225 


Hoogwaardige all-mode en all-band 

ontvanger voor de korte golf. 30 kHz tot 
* Freg.bereik 150 kHz-29.999 MHz dee 30 MHz 

* AM-FM-SSB en CW 


f 1899,- 


IC-R72 HF ONTVANGER 


Maaa AM. USB, LSB, CW BS e BS ooo | | Frequentiebereik 30 kHz - 30 MHz 


Geheugens: 60. f 4 195,- 7 f 2.375,- 


CTE SUPER8 6.8 DB WINST 
PAN SUPER 12 6.8 DB WINST 

PAN SUPER 16 6.8 DB WINST 

GPA 27 1/2 golf antenne 

SIGMA CLR2 1/2 golf antenne 4.1 DB PACKET CONTROLLER 
SIGMA CLR2 5/8 golf antenne 4.5 DB | am f 499,- 
SIGMA CLR1 GOLD 1/2 golf antenne 4.1 DB ... PACKET REE ER 
SIGMA CLR3 5/8 golf silver rod 4.6 DB 92,00 | CONTROLLER f 399,- 
SIGMA CLR3 1/2 golf silver rod 4.5 DB 

SHAKESPEARE pogostick 318 gbt. 11 dbi f 225,00 

SHAKESPEARE bigstick gold 376 gb. 9.9 dbi... f 245,00 CODE 3 
SHAKESPEARE bigstick gold 176 gbs. 9.9 dbi .. f 249,00 MULTI DECODER TNC 1200 
SHAKESPEARE bigstick gold 176 gbsu. 9.9 dbi. f 240,00 Gebouwd en getest 
ANTRON 99 (made bij Solarcon) 9.9 dbi zonder kastje 


5 EEE 
ANTRON 99 radiale pakket J f 269 SS 
| 


SWR / POWER METER SWR / POWER METER 


HP 202 
Ms VAI 


K @ 6 6 6 


PAKRATT PK 232 


SWR / POWER METER 
HP 500 





y y 3 
PRIJSWIJZIGING EN/OF UITVERKOCHT VOORBEHOUDEND 


2e Middellandstraat 18-20-22, 3021 BN Rotterdam. Tel. 010-477 58 02 


Op maandag gesloten — Vrijdags koopavond 


DANITA 340 DANITA 640 FM 
40 KANALEN 4WATT f 179,— | aOKANALEN Awar f?255,— 


SATCOM SCAN 4000 BASIS 
40 KANALEN 4 WATT | 


UNIDEN/PRESIDENT PRO 620 BASIS 
40 KANALEN 4 WATT 


ko | PAN MINI TOP 
PAN MEGATOP Gë, K ~ 40KANALEN 4 WATT 
40 KANALEN 4 WATT KL ei 
(PERFECT VOOR PACKET) 


f 325,— 


ALLEEN VAN 18 T/M 29 AUGUSTUS!!! 


TRC-2005 


40 kanalen mobielzender 





4 watt FM 
Speciale aanbieding f 1 25,— 

, Midland 77/250 - Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 359,- 

Yupiteru MVT 5000 ....... 100 kan. portable scanner 699,- d 
gaia Borde kenner F " | Midland27E = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 349,- 
Yupiteru MVT 6600 .. oes 100 kan. basis scanner f 845,- C. Mobil 2002 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 329,- 

Alinco DJ-XI .…............ 100 kan. portable scanner f 1.099,- | DNT Colonia 

Kenwood RZ-1 …....………. 100 kan. mobiel scanner f 1.599,- | K-2740 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 175,- 
, , P- A0 = Danita scan 40 FM 40 kan. 2.7 Watt f 469,- 

Sh GROOT ge sues 200 kan. 1.198,— , 
WA GP) he Ee " | Maxon MX-1000 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 189,- 
Handit DOBO. am ss do RS 400 kan. basis scanner f 1.045,— Satcom scan 4000= Basiszender 40 kan. 4 Watt f 599,- 
Bearcat: SOx au AN EE EN 10 kan. portable scanner f 345,- | Pan multi-top = Mobielzender multifunt 40 kan. 4 Watt f 359,— 
Bearcat 100xlt ........... 100 kan. portable scanner f 575,- | Pan mega-top = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 325,- 
_ | Pan mini-top = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 225,- 
Bearcat 200xlt ........... 200 kan. pane scanner f 675, Handic micman X = Portable 6 kan. kristal 1 Watt f 399 — 
Bearcat 142xl ...........…. 16 kan. basis scanner f KEE Skiptech 4000 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 299,- 
Bearsat TTXI eo EI 16 kan. basis scanner f 475,— | Kaiser KA4000FM = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 450,- 
Bearcat 855xlt ........... 50 kan. basis scanner f 695,- See SC e aerer y gaa m sa 
; recht = Mobielzender Luxe an. att ve 
EES TOOR oak AR 100 kan. basis scanner f 695,- DNT CB-phone = Mobielzend. autotel look 40 kan. 4 W. f a99,— 
Realistic pro 41 `, 10 kan. portable scanner f 349,- Uniden PC 4 = Portable 40 kan. 4 W./1 W. schakel f 299,- 
Realistic pro 36 ....... 20 kan. portable scanner f 498,- | DNT HT 4000 FM = Portable 40 kan. 4 W./0.5 W. schakel f 299,- 
Realistic pro 35 .......... 100 kan. portable scanner f 598,- GE wë = EER ps vel jp Wat d ed 
ne anita = Mobielzender an. a vn 
dam BIO ue Ee si 200 kan. poriakie scanner f 798,- Skiptech skipper = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 235,— 
Realistic pro pp... 10 kan. basis scanner f 348,- | Midland 77/104 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 209,- 
Realistic pro 2022 ........ 200 kan. basis scanner f 798,- | Team TRX 404 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 279,- 
Realistic pro 2024 ........ 60 kan. basis scanner f 598,- | Team TSM 404 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 299,- 
WS Team Euro 3100 = Basiszender 40 kan. 4 Watt f 599,- 
Realistic pro 2025 ........ 16 kan. basis scanner f 398,- Team Euro 404 = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 269,- 
Realistic pro 2006 ........ 400 kan. basis scanner f 898,- | Team handy 90 = Portable laag verm. 1 kan. (per set) f 69,- 
AOR 20008 … sa sessie 1000 kan. portable scanner BEL! Team maxi 90 = Portable 3 kan. 4 Watt f 175,- 
AOR 2800 a: soon senen 1000 kan. basis scanner f 1.098,- Weck cb ofi séi B ds e sr a d eweg 
i anita Mar = Mobielzender an. a vn 
A.O.R. 2002... de beste ... 20 kan. Gapa scanner BEL! Uniden pro 420E = Mobielzender 40 kan. 4 W. (bij 15.6 V) f 225,- 
AOR. 3000 A ena ea in 400 kan. basis scanner BEL! Danita 640FM = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 255,— 
Yupiteru mvt 7000 ........ 200 kan. portable scanner f 899- | DNT scan FM = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 355,- 
Black Jaguar 200 MK3 .... 16 kan. portable scanner 549,— | Midland A1AN 58 = Mobielzender 40 kan. 4 W. (nightdes.) f 329,- 
9 opd d " | Uniden pro 620 = Basiszender 40 kan. 4 Watt f 525,- 
Yaesu FRG-9600 TEER 100 kan. basis scanner f 1.499,— Necom Elite = Mobielzender 40 kan. 4 Watt f 225,— 


PRIJSWIJZIGING EN/OF UITVERKOCHT VOORBEHOUDEND 


UIT DE POSTBUS 





Waar is DPA 
gebleven? 


De heer W. in Zoetermeer 
schrijft ons: “Ik heb een 
vraag betreffende de ont- 
vangst van fax op de lange 
golf. Op 139 kHz zat DPA 
in Offenbach en deze zen- 
der zond persfoto's. Sinds 
ongeveer een maand zendt 
het persbureau DPA niet 
meer uit (dit heb ik gecon- 
stateerd op diverse ontvan- 
gers). Hoe zit dit? 

En op 134.2 kHz zit een 
zender (ook in Offenbach) 
die weerkaarten uitzendt. 
Graag zou ik aan een uit- 
zendschema komen, zodat 
ik weet wanneer welke 
weerkaart uitgezonden 
gaat worden. Heeft u even- 
tueel een adres waar men 
mij verder kan helpen?” 


RAM: Inderdaad, DPA is 
verdwenen en volgens ge- 
ruchten wordt de foto's nu 
digitaal verstuurd via de 
Kopernikus-satelliet. En, 
volgens diezelfde geruch- 
ten, is het zelfs mogelijk 
(wij weten niet hoe) om de 
foto’s nog mooier ‘bij u 
thuis’ te rijgen… … Wie ver- 
telt ons meer? Dan de 
vraag over de weerkaarten. 
U kunt het beste zelf kon- 
takt opnemen met de Deut- 
sche Wetterdienst in Offen- 
bach, tel. 09-49-06980620. 








Antenne op het 
balkon? 


De 


De heer V. d. W. in Noord- 
wijk koopt trouw elke 
maand RAM en heeft al 
veel bruikbare tips uit dit 
blad gehaald. Als begin- 
nend 27 MC'er heeft hij 
toch een vraag: “Is er een 
eenvoudig boek dat een 
duidelijke uitleg geeft over 
het ‘zendgebeuren’ en de 
beginselen van de elektro- 
nica? Oja, dan heb ik nog 
een vraag. Ik heb een zen- 
der merk Albrecht, type 
AE 4700. Ik heb deze altijd 
tot volle tevredenheid in de 
auto gebruikt, maar wil 
‘em nu in huis gaan gebrui- 
ken. Maar ik woon op de 
eerste etage van een flat en 
het kost nogal veel moeite 
om een antenne te plaat- 
sen. Weet u een goede an- 
tenne die ik op de rand van 
mijn balkon zou kunnen 
plaatsen? Op het balkon zit 
rondom een ijzeren plaat, 
dus ik geloof dat ik mij wat 
betreft de tegencapaciteit 
geen zorgen hoef te ma- 
ken?” 


RAM: De eerste etage van 
een flat is niet de meest 
ideale plek voor het instal- 
leren van een antenne. Er 
zijn in de handel antennes 
te koop die speciaal ge- 
schikt zijn voor balkon- 


Spelregels 


De Postbus is een rubriek voor lezers met problemen of vragen op hobbygebied. 
Elke lezer kan vragen stellen, mits de spelregels in acht worden genomen. Die 
zijn: 1) Eén onderwerp per brief, dus geen epistels met een vraag over kortegolf 
ontvangst, welke antenne voor uw scanner het beste is en hoe u een zwart-wit TV 
kunt ombouwen naar een monitor. 2) Beschrijf het probleem zo duidelijk mogelijk 
en geef zo veel mogelijk informatie over het onderwerp, de gebruikte apparatuur 
en dergelijke. 3) Persoonlijk antwoord is niet mogelijk, dus sluit vooral geen post- 
zegels of antwoord-enveloppen bij. 4) Verzoeken om catalogi, schema 's, hand- 
boeken en bemiddeling in problemen met leveranciers worden niet behandeld. 

5) Alleen wanneer uw probleem ook interessant of leerzaam is voor andere lezers 
wordt uw vraag in deze rubriek opgenomen. U kunt dus voor niets hebben ge- 
schreven... 6) Houdt er rekening mee, dat het soms wel enkele maanden kan du- 
ren voor uw brief behandeld wordt, omdat RAM een produktietijd van 6-8 weken 
heeft en we vaak meer vragen binnen krijgen dan we per nummer kunnen opne- 


men. 


Wilt u met inachtneming van deze spelregels een vraag stellen, stuur uw brief dan 
naar RAM, Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam en zet in de linkerbovenhoek van 
de voldoende gefrankeerde envelop: Lezersbrieven. 


montage. Hiervoor kunt u 
het beste bij een van onze 
adverteerders langsgaan. 
Zij kunnen u deskundig 
advies geven over de vraag 
welke antenne voor u het 
meest geschikt is (ook fi- 
nancieel). Waar u echter 
wel rekening mee moet hou- 
den is dat een een antenne 
op een flatbalkon altijd een 
sterk richtingseffect ver- 
toont. U zult merken dat 
stations uit een bepaalde 
richting goed doorkomen, 
terwijl stations uit een an- 
dere richting niet of zeer 
moeilijk te ontvangen zijn. 
Tegen dit effect is niets te 
doen. Het wordt veroor- 
zaakt door het flatgebouw 
zelf en eventuele andere ge- 
bouwen in de nabijheid. 


Dan uw andere vraag. Er 
zijn zeer veel boeken in de 
handel die ingaan op de be- 
ginselen van elektronika en 
het zendgebeuren. U kunt 
hiervoor een kijkje nemen 
in een openbare bibliot- 
heeek bij u in de omgeving. 
Vaak heeft men wel een 
aantal boeken over radio- 
amateurisme in huis. Bij- 
voorbeeld de vijf door Stra- 
tis Karamanolis geschreven 
boekjes over het gebruik 
van 27 MC-apparatuur, 
antennes en service. Deze 
boekjes zijn voor een paar 
gulden te koop bij winkels 
van De Slegte. 





De] Scannerfanaten 


Van twee lezers uit Barne- 
veld (“zeer fanatieke scan- 
nerluisteraars, zo zeggen 
ze zelf) ontvingen wij een 
brief vol met vragen. “Wij 
horen de laatste tijd geen 
meldingen meer van de po- 
litie alhier; is er soms een 
andere frequentie.gekozen? 
De GG & GD en de brand- 
weer in Barneveld zitten in 
een nieuw verbindingscen- 
trum, maar wat zijn de 
nieuwe frequenties? En, 
bestaat er soms een politie 
codeboek? Ze zeggen hier 
wel: we schakelen over 
naar 871, maar wat bete- 
kent dat nu? Kunt u onze 
vragen beantwoorden?” 


RAM: Laten wij beginnen 
met de vraag over het code- 
boek. Met die cijfers geeft 
men in dit geval aan naar 
welk kanaal men overscha- 
kelt. Zo kan men zeggen: 
we gaan naar de 846 (ter- 
wijl men op dat moment de 
826 gebruikt). Dit betekent 
dat men naar een ander 
kanaal (dus ook een andere 
frequentie) gaat; u zult dan 
dus mee moeten schakelen 
om de communicatie te 
kunnen blijven volgen. Men 
doet dit wel bij storingen of 
bij ‘spannende’ zaken, 
waarbij men de berichten 


RAM 134 aug. 1992 





niet op het eigenlijke werk- 
kanaal wil doorgeven. Een 
gedeelte van die lijst (ka- 
naalnummers + bijbeho- 
rende frequentie) publiceer- 
den wij in RAM 126. 

Dan de (eventuele) nieuwe 
frequenties van politie, GG 
& GD en brandweer in 
Barneveld. Die zijn ons niet 
bekend, wie kan deze twee 
fanatieke scannerluiste- 
raars helpen? 


Boze D-amateur 
(vervolg) 


In RAM 132 plaatsten wij 
een brief van een ‘boze D- 
amateur’ die zich opwond 
over het feit dat nu op de 
27 MHz meer mag dan is 
toegestaan voor D-ama- 
teurs (die dus eerst een di- 
ploma moeten halen). Een 
van onze redacteuren 
schreef toen over het ge- 
brek aan controle door de 
HDTP, hetgeen volgens 
hem oneerlijk was ten op- 
zichte van de gelicenseerde 
amateurs. Dit onderwerp 
blijft de gemoederen bezig- 
houden, zo blijkt uit een 
brief van de heer Koopman 
uit Apeldoorn. Hij schrijft: 
“De D-machtiging was een 
politieke zet om het illega- 
le gebruik van de 27 MC 
tegen te gaan. Men kreeg 
toen een 2 jaar geldende 
machtiging om met een ty- 
pe-gekeurde zend/ontvan- 
ger op 6 kanalen van de 2 
meterband actief te kun- 
nen zijn (met de bedoeling 
om binnen die 2 jaar de C-, 
B- of A-machtiging te ha- 
len). Na enige tijd werd de 
regeling aangepast en 
kreeg men een D-machti- 
ging voor onbepaalde tijd 
(zoals bij A-, B- en C-mach- 
tiging). Men hoefde ook 
geen type-gekeurde zend/ 
ontvanger meer te gebrui- 
ken en het banddeel werd 
uitgebreid. 

Nu vallen de packetradio- 
kanalen ook niet in het 


RAM 134 aug. 1992 


banddeel van de 2 meter- 
band die ter beschikking 
staat van de D-machti- 
gingshouders. Om nu de 
machtiging op te waarde- 
ren met een nog groter 
banddeel en de mode pac- 
ket, RTTY, SSTV, fax, enz., 
is niet eerlijk ten opzichte 
van de 5989 C-machtiging- 
houders die een moeilijk 
examen hebben afgelegd. 
En zo’n opwaardering zou 
weer leiden tot een moeilij- 
ker D-examen. De D-mach- 
tiging opheffen is ook niet 
mogelijk. 


En dan nog even het feit 
dat er binnen verenigingen 
niet geluisterd zou worden 
naar D-amateurs: onzin, 
dat gebeurt zeker wel. Nog 
grotere onzin is het dat de 
HDTP ons amateurs als 
potentiële wetsovertreders 
beschouwd. Er moet ge- 
woon een controle zijn van 
het band- en technische ge- 
bruik. Dat dat nu gebeurt 
door de machtiginggever is 
toch heel normaal. Ik ben 
heel blij dat de HDTP ons 
amateurs niet vergelijkt 
met 27 MC gebruikers. 

En wat de examens betreft: 
niet iedereen heeft VWO 
gedaan, zo is het leven nu 
eenmaal. Binnen de ver- 
enigingen wordt wel ge- 
noeg gedaan aan opleidin- 
gen voor de examens van 
de HDTP!” 


RAM: Zo kan “ie wel weer 
even! Ongetwijfeld zullen 
weer velen zich ergeren aan 
de inhoud van deze brief. 
De meningen zijn verdeeld. 
D-amateurs versus A-ama- 
teurs, en 27 AMC erg versus 
D-amateurs. Voor ons is el- 
ke amateur (mét of zonder 
machtiging) een volwaar- 
dig lid van de zend- en 
luister- familie". 


















JIM M-75 ANTENNEVERSTERKER 
Geff voor SCANNERS 


Zorgt voor een perfecte ontvangstver- 
betering van uw scanner. 

De M-75 is uitgerust met regelbare ver- 
sterking (-3 tot +20dB), 3 schakelbare 
bandpassfilters (reduceert inteferentie), 
frequentiegebied 24-2150 MHz, met low 
noise GaAs FET design. Compleet met 
batterij en ext. 12 V-kabel. 


f 249,- 


ALAN CTE INTERNATIONAL MCS-500 
MOBIEL CONTROLE SYSTEEM 


Een unieke multifunctionele meter voor de CB'er, wij noemen u 
enkele van de vele functies: 

















ADVIESPRIJS 








— Automatische SWR meter 

— Watt meter 5/50/500 Watt 

— AM modulatie en FM deviation 
meter 

— Antenne versterker 

— Verlichte paneelmeter en 
toetsenbord 

— Led indicators 












f 229,- 


ADVIESPRIJS 


MULTIDECODER COM-010 


Als u in het bezit bent van een XT/AT PC kunt u deze decoder 
direct aansluiten, op uw seriele poort. 

De COM-010 decodeert RTTY (170/450 Hz Shift) en weerberich- 
ten ontvangst in het Nederlands. 

Compleet met uitgebreide software, aansluitkabels en inge- 
bouwde voeding. 














f 179,- 
ALAN CTE INTERNATIONAL HQ-2300 


Een schitterende meter voor de amateur, met alle mogelijkheden 
die u kan bedenken: 





ADVIESPRIJS 






— SWR/Watt meter 26-30 MHz/ 
10-100-1000 Watt 

— Matchmaker 

— 2 standen antenne schakelaar 

— AM modulatie meter 

— Verlichte paneelmeters 


f 1 99,- 


NEVADA MS-1000 BREEDBAND- 
SCANNER 500 kHz-1300 MHz 


DE MS-1000 is de eerste basis/ 
mobiel 1000 kanaals breed- 
bandscanner, deze scanner bezit 
alle ontvangstmogelijkheden die 
u maar kunt bedenken. 

U kunt rustig naar Radio 3, maar 
ook naar de korte en middengolf, 
luchtvaart, autotelefoon etc. luis- 
teren. 

Als u niet thuis bent kunt u d.m.v. de automatische recorderstu- 
ring alle berichten opnemen. De afstemstapjes zijn instelbaar van 
5-995 KHz, 10 voorgeprogrammeerde zoekbanden (die herpro- 
grammeerbaar zijn). Compleet met 2 antennes, 12 volt kabel en 
ophangbeugel voor in de auto. 


f 1.099,- 


VOOR INFORMATIE EN VERKOOPADRESSEN. 


CONDa! 


ELECTRONICS 
Uw leverancier voor scanners en CB-apparatuur. 


POSTBUS 978 — 3160 AB RHOON 
TEL. 01890-10077 — FAX 01890-13966 
















ADVIESPRIJS 





















ADVIESPRIJS 














door HANS KORNMAN 


In RAM 126 (november 1991) hebben we de 





TEST 


pocketscanner MVT 7000 van Yupiteru 
getest. Deze maand testen we zijn iets 
grotere broer, de MVT 8000. Een nieuwe 
scanner van Yupiteru, daar wordt toch 
altijd weer reikhalzend naar uitgeke- 
ken. Terecht? Hans Kornman nam 


de proef op de som en testte 
deze (qua vormgeving) fraaie 
breedbandontvanger die 
sinds kort op de markt 
verkrijgbaar is. Wat 

heeft de 8000 te bie- 

den, en hoe wordt 

hij geleverd? 


YUPITERU 


MODEL MV T-8000 


De Yupiteru MVT 8000 wordt gele- 
verd met een inbouwbeugel en een 12 
Volts sigarettenaansteker (voor ge- 
bruik van de scanner in de auto). 
Willen we de scanner thuis gebrui- 
ken dan kunnen we de meegeleverde 
telescoop-antenne aansluiten. Wel 
zullen we een aparte voeding moeten 
hebben, want helaas werkt de MVT 
8000 alleen op 12 Volt. 

De scanner is, zoals we van Yupiteru 
gewend zijn, piepklein: 16 cm (B) x 
4,5 cm (H) x 15,5 cm (D)). Net zoals 
de MVT 7000 heeft de 8000 een af- 
stembereik van meer dan 1 GHz, na- 
melijk van 8 MHz tot 1300 MHz ! 


MLILTI-AAND RECEIVER 


cnoo ie ` diie dip ` dë 


oid 


Lum] nem | (LA B Leen. 
Vd * ale.” AS, ` ee Ven: 


COMES dis dii» Da 


# 


De MVT 8000 heeft verder een fraaie 
metalen behuizing. Behalve stevig- 
heid geeft deze behuizing ook vol- 
doende afscherming voor stoorstra- 
lingen van buitenaf. Hoogfrequent- 
signalen kunnen moeilijk doordrin- 
gen in ruimten die omsloten zijn door 
metaal. Het afschermende effect noe- 
men we het ‘kooi van Faraday'-effect. 
Denk maar aan wat er gebeurt als we 
met de auto door een tunnel rijden. 
De radio-ontvangst wordt slecht of 
valt zelfs heel even weg. Dit komt 
door de metalen kooiconstructie van 
de betonbewapening van de tunnel. 
De metalen behuizing van de MVT 


[PROGRAM | 


er aan ° ESCH AA pa — 





8000 zorgt er dus voor dat radiosig- 
nalen niet direct de ontvanger kun- 
nen instralen. Het radiosignaal- 
transport gebeurt dus via de anten- 
ne-ingang. Tevens zorgt de behuizing 
er voor dat eventuele, door de ont- 
vanger gemaakte hoogfreguentpro- 
dukten niet naar buiten kunnen stra- 
len. 

Op de achterkant treffen we als an- 
tenne-aansluiting een BNC connector 
aan. Ook is er een inschakelbare ver- 
zwakker aanwezig. Mocht de MVT 
8000 worden overstuurd door sterke 
zenders, dan kunnen we de verzwak- 
ker inschakelen. 





RAM 134 aug. 1992 


Main unit. 


@KEY LOCK SWITCH 


WRESET SWITCH 


(OSPEAKER 


Keyboard. 


If FM Jef” AR v El ARU l 


LWEM FLN JL.AM.  | BANDWRITE] | PRIORITY | 
al HAM V Il FIRE le] MARINE | MEM.READ 


| SKIP || DELAY II AF SCAN II MP VFO | [MEM WRITE] 


C/AC SCAN frequentfilter niet 


CG) Ma Ke, 


7 [Fouce uls] HAM U |S[ McA | 
L AGAN IL SAvE IL SE | 


H A of PRSNL | v 
CP kel, > 








Aan de voorkant vinden we een logi- 
sche indeling: links de uitlezing waar 
alle ingestelde functies op worden 
weergegeven, in het midden de pro- 
grammafunctie-toetsen en rechts de 
volume-, squelch- en de aan-/uitknop. 
De bediening van alle functies is, met 
name door de kleine knopjes, redelijk 
lastig. Hoe de ontwerpers er bij ko- 
men dat de MVT 8000 al rijdende in 
een auto, verkeersveilig te bedienen 
valt, is voor mij volstrekt onduidelijk. 
Hoe bedienen we de signaalverzwak- 
ker?? Deze zit immers aan de achter- 
kant! Ook de vele functiemogelijkhe- 
den waar de ontvanger over beschikt, 
maken bediening van de MVT 8000 
terwijl u rijdt, bijzonder lastig en ge- 
vaarlijk. 


De MVT 8000 is geschikt voor de ont- 
vangst van WIDE FM, NARROW FM 
en natuurlijk AM. 

WIDE FM gebruiken we voor ont- 
vangst van muziekzenders (stereo). 





RAM 134 aug. 1992 


STEP 


CENTER ] 


(POWER SWITCH 
/VOLUME CONTROL 


@SOUELCH CONTROL 


GTUNING DIAL 


@ATTENUATOR SWITCH 
(DANTENNA JACK 


WEXTERNAL SPEAKER JACK 


MEXTERNAL POWER SUPPLY JACK 





Deze zenders ge- 
bruiken Frequen- 
tie Modulatie 
(FM) met een be- 
hoorlijke zwaai 
(circa 100 kHz). 
Voor ontvangst 
mag ons midden- 


SEARCH 


SCAN 


Cm) 


te smal zijn. Bij 
een midden- 
frequentfilter- 
instelling van bij- 
voorbeeld 10 kHz 
voor NARROW 
FM, zal het 100 
kHz brede signaal niet door het mid- 
denfrequentfilter passen. Er gaat nu 
zoveel informatie verloren, dat detec- 
tie geen zin heeft. Andersom gaat het 
ook fout. Zetten we bijvoorbeeld het 


Fig. 1. 


E 


Hoogdoorlaat 





Antenne 


Laagdoorlaat 





middenfrequentfilter op WIDE FM 
(middenfrequentfilter is >100 kHz) 
en stemmen we af op een NARROW 
FM-station (bijvoorbeeld autotele- 
foon, zendamateurs), dan kan het 
volgende gebeuren: indien wij te ma- 
ken hebben met een zendrasteraf- 
stand van 12,5 kHz dan kunnen we 
dus maximaal 100 kHz/ 12,5 kHz= 8 
zenders aanbieden aan onze detector. 
Het gevolg is een onverstaanbaar ge- 
brabbel van allerlei geluiden. 

WIDE FM en NARROW FM geven 
dus aan hoe breed het gebruikte mid- 
denfrequentfilter van onze ontvanger 
is. Het afstemmen op een station kan 
zowel met behulp van de afstemknop 
als door middel van het toetsenbordje 
gebeuren. De frequentie kunnen we 
laten ‘stappen in stapjes van 5, 10, 
12,5, 25, 50 en 100 kHz. Voor elke 
frequentieband kunnen we dus het 
juiste frequentieraster vinden. 

De MVT 8000 beschikt over 200 fre- 
quentiegeheugenplaatsen, 10 fre- 
quentiebandgeheugenplaatsen en 
een prioriteitsfrequentie geheugen- 
plaats. 

De scanner is uitgerust met diverse 
functies. Zo treffen we onder andere 
aan SCAN, PGM-SCAN, SEARCH, 
BUSY, PRI, DELAY, SKIP en BEEP. 
Als de scanner losgekoppeld is van 











M.F. uit 


Laag m.f. 


Lokale oscillatoren 
Pricipe werking van de MVT 8000. 




















Spectraal overzicht bij afstemming op een frequentie onder de 450 MHz. 


Laagdoorlaatfilter 


450 MHz 





Middenfrequentfilter | Locale Oscillator 





0 Frequentie 592,45 MHz 1300 MHz 
RR Ee ORE EE DE EE on 
Spectraal overzicht bij afstemming boven de 450 MHz. 
Locale Oscillator 


Middenfrequentfilter 
450 MHz 


Hoogdoorlaatfilter 





0 227,4 MHz Frequentie 


1300 MHz 


EL Vele Ek Ke 


een voeding, dan blijven in het ge- 
heugen opgeslagen freguenties onge- 
veer een week in het geheugen be- 
waard. Door middel van een punt 
van een pen kunnen we de MVT 8000 
een reset geven. Alle opgeslagen ge- 
heugenplaatsen worden nu gewist. 
De ontvanger komt nu automatisch 
in de fabrieksmode te staan. 
Vergelijken we de functies en specifi- 
caties van de MVT 8000 met die van 
de MVT 7000, dan valt op dat deze 
nagenoeg dezelfde zijn. Hebben de 
ontwerpers van Yupiteru een MVT 
7000 gewoon in een ander behuizing 
ondergebracht? Waarom eigenlijk 
niet? De MVT 7000 is per slot van re- 
kening een fraaie pocketscanner. La- 
ten we daarom de MVT 8000 eens 
grondig technisch onderzoeken. 


De techniek 

De meegeleverde specificaties van 
Yupiteru zijn nogal aan de magere 
kant. Zoals gebruikelijk hebben we 
de ontvanger opengeschroeft. Aan de 


gebruikte elektronica-componenten 
kunnen we zien hoe de ontvanger op- 
gebouwd is. Even schrikken.... er zit 
bijna niets in! 

Toch kunnen we de ontvanger af- 
stemmen van 8 MHz tot 1300 MHz in 
stapjes van 5 kHz. Door middel van 
het toepassen van SMD-techniek (op- 
pervlakte-montagetechniek) zijn de 
meeste schakelingen geïntegreerd en 
ondergebracht in een paar piepkleine 
chips. Omdat het toch bijzonder knap 
is om met zo weinig componenten 
zo’n enorm freguentie-afstemgebied 
te bereiken, hebben we eerst onder- 
zocht hoe de afstemming van de MVT 
8000 werkt. Voor het ontvangen van 
een radiostation hebben we in een 
ontvanger een zogeheten oscillator 
nodig. Deze oscillator mengt het te 
ontvangen signaal naar een frequen- 
tiegebied waar we het gemakkelijker 
kunnen bewerken. 

Denk aan filters, de detector enz. Het 
verkregen frequentiegebied noemen 
we het middenfrequent. Het midden- 
frequent van een ontvanger heeft een 








vaste frequentie. Dit heeft als voor- 
deel dat we een vast filter en detec- 
tie-circuit kunnen gebruiken. 
Hebben we bijvoorbeeld een midden- 
frequent op 10,7 MHz en een zender 
op 110,7 MHz dan kunnen we door 
middel van frequentie-menging het 
110,7 MHz-signaal naar het midden- 
frequent brengen zodat we het kun- 
nen bewerken. De mengfrequenties 
of lokale oscillatoren die we kunnen 
gebruiken zijn : 

110,7 MHz - 10,7 MHz = 100 MHz, 
(dit noemen we ook wel ondermen- 
ging) of 110,7 MHz + 10,7 MHz = 
121,4 MHz (bovenmenging). 

De afstemming van de MVT 8000 
werkt hetzelfde als die van de MVT 
7000. Door middel van het schakelen 
tussen twee middenfrequenten en 
het gebruik van zowel de boven- als 
ondermenging wordt een groot af- 
stembereik verkregen. Dit kan zon- 
der dat een oscillator nodig is, welke 
een afstembereik van meer dan 1 
GHz nodig heeft. Afbeelding nummer 
1 geeft de principewerking van de 
MVT 8000 weer. 


De MVT 8000 heeft een middenfre- 
quent op 592,45 MHz voor alle signa- 
len die onder de 450 MHz worden 
ontvangen. Het voordeel hiervan is 
dat er een goede spiegelonderdruk- 
king verkregen kan worden. 

De spiegelfrequentie valt bij een af- 
stemming op 300 MHz op 1484,9 
MHz. 

(300 MHz + 592,45 (M.F.) = 892,45 
MHz (oscillator) 

892,45 MHz (oscillator) + 592,45 
(M.F.) = 1484,9 MHz) 

Deze spiegelfrequentie is door middel 
van een laagdoorlaatfilter gemakke- 
lijk te onderdrukken. 

Het verkregen middenfrequent van 
592,45 MHz wordt vervolgens naar 
een tweede middenfrequent van 
227,4 MHz gemengd. 

Voor signalen die boven de 450 MHz 
worden afgestemd, wordt er direct 
naar het tweede M.F. gemengd. 
Stemmen we bijvoorbeeld af op 
665,05 MHz, dan staat de oscillator 
op 665,05 MHz + 227,4 MHz (M.F.) = 
892,45 MHz. 

De spiegelfrequentie valt nu echter 
in de afstemband (892,45 MHz + 
227,4 MHz = 1119,85 MHz). 

Een goede spiegelonderdrukking is 
boven de 450 MHz dus niet te ver- 
krijgen. 


RAM 134 aug. 1992 


Fig. 2 Gevoeligheid 
10 dB S/N bij 30% AM. 


GEVOELIGHEID in uV 


01 02 03 0.5 0.7 1 8-9 





Fig. 3 Gevoeligheid 


AM, bij 10 dB S/N, 30% AM >> 50 uV tot 4404 MHz, ca. 300 uV tot 320 MHz 
FM, bij 12 dB SINAD (FM narrow). 


Antennespanning in Volt 


5 7 10 20 30 





40 120 200 280 360 440 ‘520 600 680 76 840 920 1000 1080 1160 1240 1320 


FREQUENTIE in MHz 


Gevoeligheid 

De gevoeligheid hebben we in twee 
frequentiegebieden opgesplitst: een 
gebied voor de H.F.-band en een ge- 
bied voor boven de 30 MHz. Natuur- 
lijk zullen de prestaties van de MVT 
8000 niet die van een kortegolfont- 
vanger halen. De afstemming van de 
fabrikant is gegarandeerd tot 8 MHz. 
De afstemming ‘loopt’ echter tot 100 
kHz. Afbeelding nummer 2 laat de 
gevoeligheid op de H.F. zien. Opval- 





RAM 134 aug. 1992 


lend is dat de MVT 8000 qua gevoe- 
ligheid op circa 2 MHz nog goed is te 
gebruiken. Op afbeelding nummer 3 
zien we de gemeten gevoeligheid van 
het tweede frequentiegebied. De 
MVT 8000 is niet supergevoelig. Het 
geheel is echter perfect afgestemd op 
het gebruik van de meegeleverde 
sprietantenne (dit in verband met 
het intermodulatie-gedrag en de te 
ontvangen bandbreedte). 

Bij de MVT 7000 ontdekten we een 


SUD BA 





Frequente in MHz 
Rn, a 


behoorlijke ongevoelgheidsdip op 227 
MHz. Doorstraling van het hoogfre- 
quent naar het tweede middenfre- 
quent blijkt hiervan de oorzaak te 
zijn. De MVT 8000 heeft hier geen 
last meer van. Dit is voornamelijk te 
danken aan de componentenopstel- 
ling. De grotere ruimte in de MVT 
8000 maakt het dus mogelijk om 
overspraakproblemen te vermijden. 


De S-meter komt overeen met de vol- 
gende waarden: 

Sl -5 microVolt 

S2 -8 microVolt 

S3 - 10 microVolt 

S4 - 15 microVolt 

S5 - 20 microVolt 


Selectiviteit 

Op afbeelding nummer 4 vinden we 
de gemeten dynamische selectiviteit. 
Deze geeft weer hoe sterk een zender 
in niveau is en vervolgens welke fre- 
quentie-afstand deze mag hebben 
voordat het afgestemde station wordt 
gestoord. 

Het stoorniveau wordt bepaald door 
het teruglopen van de signaal/ruis- 
verhouding (oftewel de signaalstoor- 
afstand) van het afgestemde station. 
Op afbeelding nummer 5 zien we de 
statische selectiviteit, deze wordt be- 
paald door het middenfrequentfilter. 


Het 'inwendige' van de MVT 8000 


Afb. 5 Statische selectiviteit MF filters gemeten na 2e MF. 


MEASUREMENT AE. 


TEST 








1 TRANS. : A-M] 
MAN; 


LINE: (MHz) 
? 
zZ 
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Sp 60 65 70 80 CHA Z1 /50 
Frequentie in (+/-) kHz. ek: 
gewenst signaai SS 
CENTER 
Intermodulatie MHz kunnen zich immers honderden 


Omdat de MVT 8000 afstembaar is 
van 8 tot 1300 MHz en de ingangsse- 
lectiviteit behoorlijk beperkt is (aan 
de antenne-ingang bevindt zich 
slechts een hoog- en een laagdoor- 
laatfilter), is de kans dat er intermo- 
dulatieprodukten (ook wel vervor- 
mingsprodukten) ontstaan, groot. 

In de frequentie van van 8 tot 450 


zenders bevinden. 

Zijn somminge zenders te sterk in 
vermogen, dan loopt u het gevaar dat 
frequentiemenging ontstaat, met als 
gevolg honderden stoorprodukten 
(mengfrequenties). De ontvanger 
wordt nu overstuurd. Met behulp van 
de ingangsverzwakker kunnen we 
natuurlijk sterke signalen dempen. 








e 
: 


kb 
ESCH 
Go 
ED 
ED 
os 
CH 
zs 
bes vi 
mwN 
Qr 
-T 
=> 
= 
Qa 
ED 
OO 
m 


We moeten ons echter wel realiseren 
dat de gevoeligheid nu ook slechter 
wordt: zwakkere zenders zijn nu 
moeilijk of niet te ontvangen. 

Het intermodulatie-gedrag toont ons 
hoe goed de ontvanger bestand is te- 
gen sterke signalen zonder dat de 
verzwakker ingeschakeld wordt. Wij 
hebben de intermodulatie op twee 
frequentie-plaatsen gemeten, name- 
lijk één op de UHF-band (800 MHz) 
en één op de H.F.-band (15 MHz). De 
MVT 8000 doet het hier beter dan de 
7000. Voor de H.F.-frequentieband 
hebben wij een intermodulatie-af- 
stand van 49 dB gemeten. Voor de 
UHF bedroeg deze 62 dB (bij de MVT 
7000 kwamen we op 47 dB voor de 
H.F.-band en 58 dB voor de UHF- 
band). Het intermodulatiegedrag is 
redelijk goed te noemen voor een 
breedbandige scanner. Dit is mede te 
danken aan de wat mindere gevoelig- 
heid. 


Antenne 

De MVT 8000 wordt standaard gele- 
verd met een telescoop-antenne. Ge- 
let op het intermodulatiegedrag van 
de MVT 8000, is het niet raadzaam 
om een andere antenne te gebruiken. 
Gebruiken we namelijk een betere 
antenne, dan bestaat de kans dat de 
ontvanger wordt overstuurd. Willen 
we de MVT 8000 in de auto gaan ge- 


De accesoires bij de MVT 8000 


RAM 134 aug. 1992 





Afb. 6 Aanpsssing SWR- Standing Wave Radio. 


e, e 
3 "e | 





Kë 


START 1.900 MHz 


bruiken, dan kunnen we beter een 
eenvoudige antenne gebruiken. 

Bij gebruik van een betere (en meest- 
al ook duurdere) antenne, kunnen de 
ontvangstprestaties dus slechter wor- 
den. 


Aanpassing 

Op afbeelding nummer 6 vinden we 
de gemeten aanpassing ten opzichte 
van 50 Ohm. Een goede aanpassing 
zorgt voor een betere vermogensover- 
dracht. Indien de aanpassing slecht 
is, wordt een gedeelte van het vermo- 
gen naar de antenne gereflecteerd. 
Zendstations zullen dus slechter wor- 
den ontvangen. Ook maakt een goede 
aanpassing duidelijk hoe goed er over 
het ontwerp van een ontvanger is na- 
gedacht. Of alle ingangsfilters netjes 
zijn gedimensioneerd, enz. De aan- 
passing van de MVT 8000 schommelt 


Conclusie 








Afb. 7 Stoorprodukten, gemeten aan de antenne uitgang. 


STOP 1 500. 000 MHz 


tussen een staandegolfverhouding 
van 1:1.025 tot 1:1.5. Dit zijn keurige 
waarden. 


Stoorprodukten 

Ook deze keer hebben we gemeten 
hoeveel stoorprodukten de scanner 
zelf maakt. Op afbeelding nr. 7 vin- 
den we het gemeten restultaat. Op- 
vallend is dat de stoorprodukten be- 
hoorlijk laag in niveau liggen. Op cir- 
ca 2500 MHz vinden we het sterkste 
stoorprodukt op -50 dBm. 

Bijna alle geproduceerde stoorpro- 
dukten zijn zogeheten hogere harmo- 
nischen van de oscillator-frequenties. 


De ‘inwendige’ foto’s werden gemaakt door Jan van 
Soest. De MVT 8000 werd ons ter beschikking ge- 


steld door Deltronics, Hoogeveen 


De MVT 8000 is technisch gezien zeker geen slechte scanner. Met de meegele- 
verde telescopische antenne kunnen leuke resultaten worden behaald. Bij ge- 
bruik thuis voldoet de scanner goed. Mensen met grote vingers kunnen het 
lastig krijgen, want de bedieningsknopjes zijn erg klein. Voor gebruik in de au- 
to geldt hetzelfde: terwijl u rijdt lijkt de bediening van de toetsen ons erg moei- 


lijk (mede gelet op de vele functie mogelijkheden). En dan de prijs: nog maar 
net op de markt en dan vliegt de ene na de andere stuntprijs ons al om de oren. 
De scanner kost op dit moment bij Deltronics in Hoogeveen (zij leverden ons 
het testexemplaar) f 999,-. Bij andere winkels is de MVT 8000 voor minder én 
voor meer geld te koop. We noteerden respectievelijk f 895,- en f 1.199,- Maar 
volgende maand kunnen de prijzen nog wel lager liggen; bedenk wel dat er al- 
tijd een relatie is tussen prijs en service! 





RAM 134 aug. 1992 








Meetresultaten en 
specificaties, 
Yupiteru MVT-8000 





Afstembereik 8 MHz tot 1300 MHz; 
niet gegarandeerd 
van 0,1 MHz tot 
1300 MHz; 

bruikbaar van 2 MHz 
tot 1300 MHz 

200, in 10 banken 

0,5 microVolt Narrow 
FM bij 12 dB SINAD 
tot 1300 MHz 

(* 0,6 microVolt), 

0,5 microVolt AM bij 
10 dB S/N, 

(*0,5 microVolt) 

niet gespecificeerd 
(*-40 dB bij 25 kHz) 
15 kanalen per 


Aantal kanalen 
Gevoeligheid 


Selectiviteit 


Scansnelheid 
seconde 

20 stappen per 
seconde 
Squelchdrempel niet gespecificeerd 
Spiegelonderdrukking 


Searchsnelheid 


*HF > 60 dB, 

UHF 0 dB 
3e orde intermodulatieafstand 

49 dB-VHF, 

60 dB-UHF 
Antenne 50 Ohm, telescoop; 

BNC connector 
Voeding 12 Volt extern 
Audio output 130 mW (8 Ohm) 
Stroomopname 400mA 
Afmetingen 160 mm (l) x 45 mm 

(h) x 155 mm(d) 
Gewicht 650 gram 


* gemeten 





a. 
2 
> 
a 





door WIM KRAMER 





De MK 301 





splonag 





E 


MK. 301 RECEIVER ` 


(and MK. SOIPP UNIT for AC POI 





Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vele verschillende modellen 
spionagezenders en -ontvangers ontwikkeld en gemaakt door de ge- 
allieerden (maar ook door de Duitsers en de Japanners). Na mei 1945 
was er nog steeds behoefte aan radio-apparatuur voor spionage- 
doeleinden. Eerst in Birma en een paar jaar later in Korea. Met name 
tijdens de Koude Oorlog in de jaren ‘50 en ‘60 was er veel behoefte 
aan steeds kleinere spionage- en ‘special purpose’ radio-apparatuur. 


Behalve spionagesets uit WO-II treft 
men dan ook af en toe spionagesets 
uit de jaren '50 en GO op de dump- 
markt aan. Helaas is deze appara- 
tuur niet makkelijk verkrijgbaar en 
moet men op zoek gaan in het ‘ken- 
nissen van kennissen'-circuit om deze 
spionagesets te kunnen bemachtigen. 
Kopen is er vaak niet eens bij. De 
prijzen voor deze spionagesets zijn 
fors. Meestal wil de eigenaar er al- 


leen afstand van doen door de set te 
ruilen tegen andere, vergelijkbare 
apparatuur. 

De MK 301 is zo'n miniatuur spiona- 
ge-ontvanger van Engelse origine uit 
de tijd van de Koude Oorlog. Het set- 
je is een moderne versie van de MCR- 
1 verzetsontvanger uit WOU De 
MK301 bestaat uit een ontvanger die 
slechts 1100 gram weegt met de af- 
metingen 17 x 9 x 3,5 CM. 


e-ontvanger 


Het frequentiebereik van 500 - 18500 
kHz. is opgedeeld in vier banden. Er 
is geen bandschakelaar, maar de 
bandwisseling gebeurt door de in- 
steek-spoelunit steeds een kwartslag 
om te draaien. De afstemschaal van 
de ontvanger is verdeeld in 100 pun- 
ten. Aan de binnenkant van de dek- 
sel van de batterij-box is een calibra- 
tiekaart aangebracht waarop voor el- 
ke bandkeuze de frequentie is uitge- 
zet tegen de schaalverdeling. 


De ontvanger kan worden gevoed uit 
droge batterijen of uit de bijbehoren- 
de lichtnetvoeding. De antenne is een 
dunne metaaldraad die samen met 
de aarddraad kan worden opgerold 
op een klein haspeltje. Als hoofdtele- 
foon zijn de twee ‘hoortoestel’ oordop- 
jes gebruikt. 





RAM 134 aug. 1992 





De gehele ontvangstinstallatie past 
makkelijk in de zak van een overjas 
en kan zo onopvallend overal mee 
naar toe worden genomen. 


Schema 

De MK 301 is een enkelsuperontvan- 
ger zonder HF-trap. De ontvanger is 
uitgerust met vijf batterijbuizen. Vier 
van de buizen zijn uit de '70 serie. 
Dit zijn sub-miniatuurbuizen, die 
destijds ook veel werden gebruikt in 
gehoortoestellen. 

Omdat met dit soort spionage-ont- 
vangers meestal naar sterke (om- 
roep) zenders moest worden geluis- 
terd, zijn de gevoeligheid en de selec- 
tiviteit niet bijzonder groot. Bij de 
MK 301 kan worden gekozen uit 
twee antenne-ingangen. Ingang 1 is 
voor ‘normaal’ gebruik. Antenne-in- 
gang 2 is door het opnemen van een 
serieweerstand van 20 kOhm (R-23) 
ongevoelig gemaakt. Hiermee wordt 
kruismodulatie en ‘blokking’ van de 
ontvanger voorkomen bij de ont- 
vangst van zeer sterke stations. 

Het antennesignaal komt via een 
koppelwikkeling terecht op het derde 
rooster van de heptode mengbuis V1 
(DK-96). 

Net als bij huis-, tuin- en keukenra- 
dio's uit die tijd werken de kathode, 
het eerste rooster en het tweede roos- 
ter van de mengbuis als een induc- 
tief-teruggekoppelde oscillator (Tu- 
ned Grid- Plate oscillator). Dit oscil- 


Circuit diagram voor 301 power pack. 


SO 
40 
30 
20 
10 
O 


AC. INPUT. 


T63U 
NW 


RT 72 RECTIFIER 





RAM 134 aug. 1992 





DESCRIPTION. 
MAINS TRANSFORMER 
S.TC. 1213 


latorsignaal wordt in mengbuis V-1 
gemengd met het ontvangstsignaal 
waarbij door de middenfrequent 
transformator T-3 in het anodecircuit 
van V-1 de verschilfrequentie van 
465 kHz. wordt uitgefilterd. 

De 465 kHz middenfrequentverster- 
ker wordt gevormd door de penthode 
DK-72 (V-2) en de middenfrequent- 
transformatoren T-3 en T-2. Door een 
kleine terugkoppelcondensator (C-9) 
tussen anode en rooster van V-2, 
wordt de selectiviteit van de MF-trap 
verhoogd. 

De diode-sectie van V-3 (DAF-71) is 
de AM-detector, en het netwerk ge- 
vormd door de condenstaoren C-11 en 
C-12. De weerstanden R-8, R-9 en R- 
10 vormen het hoogfrequentdetectie- 
filter. 

De penthode-sectie van V-3 is de eer- 
ste laagfrequent versterker. De DL- 
75 (V-4) is de laagfrequent eindver- 
sterker en de T-1 is de laagfrequent 
transformator. Op de secundaire wik- 
keling wordt de hoofdtelefoon aange- 
sloten. De laagfrequent versterker is 
geheel traditioneel opgebouwd. 


BFO 

Voor de ontvangst van CW (telegra- 
fiesignalen) is een BFO (Beat Fre- 
guency Oscillator) aanwezig. Deze 
BFO wordt gevormd door de, als trio- 
de geschakelde, penthode V-5 (DF- 
72) in een TG-P oscillatorschakeling. 
Het aan/ uit schakelen van de BFO is 















De MK-301 ontvanger; diagram voor werking in 
band 3. 






AERIAL VIA ATTENUATOR 







BEES J 
EARTH- SE ARIE T | 
© Gi | 
6 © 
N 






AERIAL DIRECT 






COIL BOX 













| 
TAR SE D Era 
Ee "eg 
TR 
RECEIVER TUNING E yN ) 
Zä (to N 
END 


ner 









BATTERY INPUT 


gekoppeld aan de BFO-frequentiere- 
gelaar (C-19). 


Volume 

Het regelen van de geluidssterkte ge- 
beurt niet in de laagfrequentverster- 
ker, maar door het regelen van de 


1-4 VOLTS. 


675 VOLTS. 


Be 


CHi 

VOHT- RTE 
EI |CEBTMS. 
We BE EE 
BOTER 
REEDE 
NES 


CL121 LT SMOOTHING CHOKE. 


HT. 


EE EEEERR EE EE EE EE EE EE OE EER 


D? u 
COND. BMFD. ISOV D.C. PK. WKG. 


| ABII2 | ACCUMULATEUR ETANCHE ` SA(14-50 








a. 
2 
D 
a 





































aen EK AE 







2 























RESISTORS CONDENSERS 
IMa *20% ERIE 58 bw SIM] isooa t20% ERIE SB w |C7|C3 [K326 [WRE 26SWeTCu 






akm Se tat es se Jee 


-— mm en MEE me —e RR 


A |POTF es FORTIPHONE VOF CS]cs | 


siele] 4704 +20% ERE 56 Bw | Cio 


e e = 


DM 27at2o% . e >» 


20Ka t20% » Iê aw 


Our SOR Esser CASFILM 
[Ser er GELECTED)ERE N7SOK 
oo Bestoen 
IOOF tSY UIC. SMR IOI 
[oor $90% PLESSEY CaSPLM 
OOluf u D u 


‘Olaf na N D 


EE 22Ka*20% KN 
1| 27a £20% 
22Kat 
dIKAEPOG * e zi 
DESWG. EUREKA WIRE 
1Mat20% ERIE SB iW 
TKa to won or 
| 470K t20% n OP Oe 
[IOMa Län 
Säll 320K Fän es « 
N 



























Lid mm 





ie 18 12 
i 

























lOOpF t20% Duef 400 


IOOF £5% UIC SMPIOI 
1 KOL, n n d 








| 87 Rabim ju, 25% u 
13| 87 Elsa 4-7Ma t25% » 
07 RS/533M Zänn te 
ce luca "OOK 20% 
Bə ziolassh | BZOK nt ŽO% e 













At ZE | 
CEBTPIS| Bur. 6v 2255 TCC. CEGOAW 
CES FOluF 2995 PLESSEY CASFILM 







VARIABLE @22OPF 
wer TYPE C7S-o2jV |cailjeo 
Lë HOAPLESSEY CASFLM [C22 































> | LO Boven en links: 
8 | COILS, VALVES, Onderdelenoverzicht van de 301 receiver 
: i TRANSFORMERS. ` 
s CONDENSERS | OSC. Co BAND 1 `, Onder: 


AERIAL, COL. BAND 1 ` ` 
OSC. COIL BAND 2 
AERIAL COL BAND 2 
O | OSC COL BANDS ` 
>| AERIAL Co BAND 3 
DO | OSE COU OAND Aa 
301/270 | AEGAL COL BAND 4 
Ol 39 J SFO COL ASSY m 
6 _| VALVE MULLARD TPE DK 26 _ 
— MOS TWE Cv2IOI 


Het circuitdiagram van de 301 receiver 





Jor RNMER WIR C32-O1 
ZOE DUB* S635 
COAFEZA en 


[OF awer WaR C32-O1 


LEO D EE, e MIE SENE ; e CV2IO4 ` 
u i MEA. E CV2102 u NEE. Cv 2102. 
K526 [WRE 26$wE DSC EN Cu. > CO JEE | ze 8 D EVE 


BB [TL3GS TRANS OUTPUT 
BS |TI26 | n. IF PHILUPS A3-124-47 





WIRE - SOLDERED BETWEEN PIN7 OF Vi & PINS OF V4, | SLEEVED ZMM. SUFLEX ELECTRO GRADE Sita. (Sa) 

WIRE - WRAPPED ABOUT TAG ON OSC, SECT. OF GANG COND, È ADJUSTED ON TEST FOR BEST NEUTRALISING ON BAND 3, 
WARE - FROM PIN1 C 82 WRAPPED ROUND PIN 1 C33 (PREVIOUSLY SLEEVED) FOR 4 TANS. TURNS ARE ADJUSTED ON TEST TO 
GIVE BEST NEUTRALISING FOR BAND 4 OPERATION, 

WIRE - TWISTEO ROUND EARTH RAIL. FOR ZO TURNS., 

DENOTES CONNECTIONS ON 4 PIN FORTIPHONE PLUGr. 


DENOTES CONNECTIONS ON 2 PIN AMPLIVOX PLUG, 








RAM 134 aug. 1992 


Technische gegevens 
HF-ontvanger met batterijbuizen 


Freq. bereik 500 kHz - 18,5 MHz 
- Band 1: 500 - 1250 kHz 
- Band 2: 1200 - 3250 kHz 
- Band 3: 3110 - 7770 kHz 
- Band 4: 7750 - 18500 kHz 


Middenfrequentie: 465 kHz 


Buizen: 
V1-DK 96 mixer/osc. 
V2-DF 72 MF versterker 
V3 - DAF 70 detector/ 1-ste LF 
versterker 
V4-DL 75 LF eindtrap 
V5-DF 72 BFO 


Audiovermogen: 1 mWatt (in 15 
kOhm bij 1000 Hz) 


Voeding: 
- droge batterijen: 
- 1,5 Volt (gloeispanning) 
- 67,5 Volt (hoogspanning) 
- Netvoeding MK 301PP 
- 100 - 250 Volt AC/50 Hz 





RAM 134 


aug. 1992 


voorspanning van de middenfre- 
quentbuis (V-2). Hierdoor is ook een 
elementaire HF-regeling verkregen 
die er voor zorgt dat de MF-trap en 
de detector niet overstuurd raken bij 
de ontvangst van sterke signalen. 


Voeding 

De MK 301 heeft 1,5 Volt voor de 
gloeidraden en 67,5 Volt voor het 
hoogspanningscircuit nodig. Deze 
spanningen worden geleverd door 
batterijen die in de batterijbox (16 x 
9 x 3,5 cm) kunnen worden geplaatst 
of via het speciale kabeltje waarme 
externe batterijen kunnen worden 
aangesloten. 


Indien de ontvanger binnenshuis 
wordt gebruikt kan ook de netvoe- 
ding MK301PP worden gebruikt. De- 
ze voeding wordt in de batterijbox ge- 
plaatst op de plek van de 67,5 Volt 
batterij. Om het gloeidraadcircuit 
voldoende bromvrij te hebben wordt 
gebruik gemaakt van een bufferaccu. 
De netvoeding, de bufferaccu en de 
stroomopname van de ontvanger (125 
mA bij 1,5 Volt) zijn precies op elkaar 
afgesteld zodat bij gebruik de accu al- 
leen buffert en niet wordt ontladen of 
wordt overladen. Mocht de accu toch 
leegraken dan kan met de netvoeding 
de accu weer worden opgeladen door 
eenvoudig de netvoeding,van de ont- 
vanger los te koppelen. 





Ervaringen 

Het geeft me altijd het gevoel van 
een spannend jongensboek om met 
spionagesetjes te spelen. Het aanslui- 
ten van de antennedraad, het minia- 
tuurstekkertje van de voeding en de 
hoofdtelefoon van de MK 301 geven 
al een sfeer van ‘stiekem afluisteren 
van verboden berichten’. 


Het is heel erg gezellig om op een 
avond een paar uur met het ontvan- 
gertje de banden af te zoeken. Op de 
kortegolf omroepbanden zijn stations 
uit de meest vreemde uithoeken van 
de wereld te horen en als het donker 
begint te worden en de D-laag ver- 
dwijnt lijkt ook de middengolf in een 
rommelzolder vol verrassingen te 
veranderen. Met de BFO, het juiste 
niveau van de volumeregeling en veel 
geduld zijn ook de SSB radiotelefo- 
nie-gesprekken van kuststations ver- 
staanbaar te maken. Voor de overvol- 
le amateurbanden is de ontvanger 
niet selectief genoeg. Wel kunnen 
CW @SO's makkelijk worden meege- 
schreven. 


De MK 301 is leuk om mee te spelen 
totdat je beseft dat met de eerste de 
beste goedkope kortegolfontvanger op 
een eenvoudiger wijze veel betere 
ontvangstresultaten te behalen zijn. 


Maar daar gaat het toch niet om... 
pE 


Us 
< 
S 
Z 
e 
2 
2 
O 
O 














door RUUD v/d SCHAFT 


Twintig jaar satellietverbindingen 


Telecommunicatie 
via Belgisch grond- 
station in Lessive 





België beschikt sinds 1972 over 
een grondstation voor telecom- 
municatie, dat de verbindingen 
onderhoudt tussen de aardse te- 
lefoonnetwerken en de satellie- 
ten in de ruimte. In Lessive staan 
de grote paraboolantennes ge- 
richt op de Intelsat- en Eutelsat- 
satellieten boven de Atlantische 
Oceaan en België heeft op die 
manier direct toegang tot het in- 
ternationale telefoon- en data- 
verkeer. In tegenstelling tot an- 
dere bolwerken van telecommu- 
nicatie, is Lessive ook openge- 
steld voor het publiek. De rond- 
leidingen door het imposante 
complex, de fraaie ligging en de 
bijzondere technieken maken 


Lessive de moeite van een be- 





zoek meer dan waard. 


RAM 134 aug. 1992 





Even buiten het kleine dorpje Lessive 
staan, verborgen in een dal en omge- 
ven door de groene natuur, drie enor- 
me schotelantennes opgesteld. Voor 
deze plaats is pas na langdurig on- 
derzoek gekozen, omdat door het 
hoogteverschil met de omgeving sto- 
ringen van buitenaf zoveel mogelijk 
worden geweerd. Met name de radar- 
installaties van vliegvelden en het 
landelijke straalverbindingsnet voor 
telefoon, televisie en datacommunica- 
tie kunnen interferenties met de sa- 
tellietverbindingen veroorzaken en 
ontvangst onmogelijk maken. Overi- 
gens wordt gemotoriseerd verkeer en 
elektronische apparatuur ook op gro- 
te afstand gehouden. Daarnaast 
moest men rekening houden met de 
lokale neerslag, want regen of 
sneeuw verzwakken de transmissie 
aanzienlijk. 

Twee van de 53 ton wegende schotels 
met een doorsnede van 30 meter 
staan gericht op de Intelsat-satellie- 
ten LI-1 (1972) en LI-2 (1983). De LI- 
3 (1984) volgt nauwkeurig de Eutel- 
sat 1-satelliet. De Belgische Regie 
Telefoon Telegraaf (RTT) beschikt 
voor de verbindingen naar de Ver- 
enigde Staten over vier toegangswe- 
gen: de antenne BM-2 (Burum 2 in 
Nederland), de antenne LI 2 en de 
onderzeese kabels TAT 6 en TAT 7. 
In 1985 werd overigens een tweede 
grondstation in Liedekerke in ge- 
bruik genomen. Hier brengt men met 
behulp van een 9,2 meter grote para- 
boolantenne en een vermogen van 
1660 Watt, televisieverbindingen tot 
stand via de ECS 1 satelliet van de 
Eutelsat organisatie. 


Historisch 

In 1965 konden voor het eerst met 
andere werelddelen telefoongesprek- 
ken worden gevoerd zonder tussen- 
komst van duizenden kilometers tele- 
foonkabel en kortegolfzenders. Op 6 
april van dat jaar werd door de Inter- 
national Telecommunications Satelli- 
te Organization de eerste communi- 
catiesatelliet gelanceerd. Deze Intel- 
sat [- met als bijnaam Early Bird- 
was in staat 240 telefoongesprekken 
gelijktijdig te verwerken. De uitzen- 
ding van een TV-programma via die 
satelliet vergde alle energie en nam 
de totale bandbreedte in beslag. De 
telefoongesprekken kwamen dan te 
vervallen. 


RAM 134 aug. 1992 





Foto rechts: 

De schotelantennes zijn 
ondergronds met de 
controlezaal verbonden. 


Foto linkerpagina: 

De Lessive 1 met de 
kleinere OTS-schotelan- 
tenne die alleen voor 
testuitzendingen wordt 
gebruikt. 


Vergeleken met een paar jaar daar- 
voor was de Intelsat I een wereld- 
wonder. De eerste experimenten met 
satellietcommunicatie waren vrij pri- 
mitief. De Echo 1 en Echo 2 waren 
niet meer dan een paar reflecterende, 
metalen bollen zonder voortstuwing 
of mogelijkheid voor baancorrecties. 
Ze werden in een vrij lage baan van 
slechts enkele duizenden kilometers 
hoogte om de aarde gebracht. Dat 
had tot gevolg dat de rotatiesnelheid 
aanmerkelijk groter was dan die van 
de aarde. Het volgen van de satellie- 
ten was een hele opgave die de korte 
communicatietijd van slechts enkele 
uren nauwelijks rechtvaardigde. In 
1965 brachten de geostationaire sa- 
tellieten, die op een hoogte van 
35.788 kilometer dezelfde rotatiesnel- 
heid als de aarde bezitten, een oplos- 
sing voor het probleem. 


Richtantennes 

Drie jaar na de lancering van Early 
Bird was de capaciteit met de Intel- 
sat III al toegenomen tot 1200 tele- 
foongesprekken. In 1972 deed de In- 
telsat [V-serie haar intrede. Deze sa- 
tellieten waren uitgerust met twaalf 
transponders. Transponders zijn 
voorzieningen die de hogere opstraal- 
(up-link) frequentie versterken en 
omzetten naar een lagere uitzend- 
(down-link) frequentie van 40 MHz, 
verdeeld over de totale beschikbare 
bandbreedte van 500 MHz. Hierdoor 
ontstaat ruimte voor 4000 telefoonge- 
sprekken. Door een aantal van deze 
circuits in de satelliet onder te bren- 
gen, ontstonden er uitbreidingen van 
telkens 4000 lijnen. 

De Intelsat IV was ook de eerste sa- 
telliet waarbij onafhankelijke richt- 
antennes werden toegepast. Deze 





‘spot beams’ waren een grote verbete- 
ring ten opzichte van de oudere 
hoornstralers (wide beams), die 
slechts een globale dekking mogelijk 
maakten. Een zorgvuldig uitgewerkt 
omkeringssysteem dat op afstand be- 
diend wordt, maakt het mogelijk 
naar keuze acht van de twaalf 
transponders op de spot-beam-anten- 
nes aan te sluiten. De vier overige 
transponders zijn vast gekoppeld met 
de hoornantennes. Belangrijk voor- 
deel bij deze methode is dat, door de 
antennes zo te richten, dezelfde fre- 
quenties voor verschillende grote ge- 
bieden benut kunnen worden. Door 
de uitgezonden radiogolven boven- 
dien te polariseren in horizontaal en 
verticaal, en links- en rechtsdraai- 
end, zijn de frequenties voor een 
tweede maal te gebruiken, waardoor 
de kanaalcapaciteit verdubbelt. 


Intelsat 

Met de komst van de Intelsat V in 
1983, nam de capaciteit toe tot 
12.000 telefoongesprekken plus twee 
TV-kanalen die gelijktijdig gebruikt 
kunnen worden. Dat is ondermeer 
mogelijk door gebruikmaking van de 
hogere 14/11 GHz-banden, in plaats 
van de gebruikelijke 6/4 GHz. De ca- 
paciteit aan TV-kanalen, neemt door 
de grotere beschikbare bandbreedte 
eveneens aanzienlijk toe. Inmiddels 
zijn elf satellieten van dit type gelan- 
ceerd en in bedrijf. 

De hoge verkeersdichtheid tussen 
Europa en het Amerikaanse conti- 
nent maakt het niet mogelijk de com- 
municatie via een satelliet te laten 
verlopen. De Atlantische zone be- 
dient men met drie satellieten: een 
hoofdsatelliet en twee satellieten 
voor de grote verkeersaders. Het me- 





S 
Q 
5 
S 
S 

















EUROBEAM 


Figuur boven: 

De Eutelsat I-F2-satelliet heeft vier 
antennes die de Europese bundel ver- 
zorgen met een globale dekking, en 
drie bundels met beperkte verzor- 
gingsgebieden, respectievelijk West, 
Oost en Atlantisch genoemd. 


De twee verzorgingsgebieden van een 
Intelsat V-satelliet. Door de radiogol- 
ven te polariseren kan elke frequentie 

twee keer worden gebruikt. 


rendeel van de gebruikers heeft toe- 
gang tot de hoofdsatelliet (primary 
path). De LI 1 in Lessive staat er op 
gericht. De satellieten voor de grote 
verkeersaders (major path) zijn be- 
stemd voor de bundels Europa- Ame- 
rika met een hoge verkeersdichtheid 
en worden gebruikt door landen die 
over twee of drie antennes beschik- 
ken. De Instelsat VI-serie die in 1986 
werd ontwikkeld en sinds 1989 in be- 
drijf is, heeft een capaciteit van 
40.000 telefoon- plus twee TV-kana- 
len, een transponderbreedte van 36 
MHz en een verwachte levensduur 
van circa tien jaar. 


Eutelsat 

De noodzaak voor Europa om over 
verschillende toegangswegen te be- 
schikken voor het interne telecom- 
municatieverkeer, was aanleiding tot 
de oprichting van de EUropean TE- 
Lecommunicatiesystem by SATellite, 
kortweg Eutelsat. De Europese ruim- 
tevaartorganisatie ESA is verant- 
woordelijk voor de bouw, de lancering 
en het in bedrijf houden van de ECS- 
satellieten (ECS- European Commu- 
nication Satellite). Het ECS-systeem 
wordt gebruikt door de PTT’s van de 
Europese lidstaten voor de afwikke- 
ling van het interne Europese tele- 
communicatieverkeer waaronder ook 
de beelduitwisselingen van de Euro- 
pean Broadcast Union (EBU), waar- 
bij ook de Nederlandse- en Belgische 
omroepen zijn aangesloten. 





Figuur rechts: TT 


Cla GHz HEMI 


De Eutelsat IF1 werd in 1983 door de 
Ariane 1 in de ruimte gebracht. In- 
middels is men aan de Eutelsat IIF- 
serie toe waarvan er al een aantal in 
de ruimte hangt. Elke satelliet be- 
schikt over twaalf transponders met 
een bandbreedte van 80 MHz. Afhan- 
kelijk van de intensiteit van het da- 
taverkeer, kan men de transponders 
koppelen met een van de vier afzon- 
derlijke richtantennes. 

Thans werkt men aan de Eutelsat II 
F4, F5 en F6 die straks ook het ooste- 
lijk deel van Europa gaan verzorgen. 
De beams zijn op speciaal verzoek 
van ondermeer enkele voormalige 
Sovjet-republieken, Hongarije en 
Tsjecho-Slowakije op die landen ge- 
richt. Er zullen zowel super beams, 
spot beams als wide beams worden 
toegepast. 


Volgcorrecties 

De levensduur van de eerste satellie- 
ten bedroeg nauwelijks drie jaar. La- 
tere generaties haalden vijf tot zeven 
jaar. Die relatief korte tijd had twee 
oorzaken. In een klein aantal geval- 
len bleek de energievoorziening na 
enige tijd terug te lopen. Meestal ver- 
oorzaakt door te kleine zonnepanelen 
die met ruimtestof bedekt waren ge- 
raakt en daardoor minder energie 
ontvingen. Doorgaans werd het einde 
echter ingeluid door gebrek aan de 
brandstof hydrazine voor de kleine 
stuurraketjes. Deze moeten de satel- 
lieten zoveel mogelijk op hun vaste 


NR © 
Es GHz ZONE:CROSS-POL-— 
ZAA 14111 GHz SPOT : SINGLE-POL. 


SUB-SAT 
de 





SATELLITE LOCATION-335. 5°E 


punt boven de aarde zien te houden. 
De wisselende invloed van de zwaar- 
tekrachtvelden van zon, maan en 
aarde veroorzaken kleine baan- 
schommelingen en minieme rotaties 
waardoor de zogenaamde ‘footprint’ 
op aarde steeds verschuift en de ont- 
vangen veldsterkte daardoor ook 
meeverandert. Om brandstof te be- 
sparen en dus de levensduur te ver- 
lengen, worden baancorrecties bij sa- 
tellieten toch zoveel mogelijk be- 
perkt. 

De schotelantennes volgen dan ook 
continu de bewegingen van de satel- 
liet. Dicht bij de schotels en op het 
controlepaneel in de controlezaal van 
Lessive is dat goed zien. Hoewel de 
schotelbewegingen aan de grond 
soms nauwelijks meer dan een milli- 
meter bedragen, is de beweging in 
graden natuurlijk veel groter. De sa- 
tellieten die tegenwoordig de ruimte 
ingaan, zijn niet alleen groter en 
krachtiger, maar beschikken ook over 
meer brandstof en betere stabilsatie- 
technieken die minder energie ver- 
gen. De levensduur van de nieuwe 
generaties wordt dan ook geschat op 
twaalf tot vijftien jaar. Bewezen is 
dat echter nog niet. Dat duurt naar 
men hoopt nog minstens tien jaar. 


Lessive 1 

De LI 1 schotelantenne is gericht op 
de geostationaire hoofdsatelliet Intel- 
sat V van de Atlantische zone. De up- 
link-frequentie bedraagt 6 GHz en de 





RAM 134 aug. 1992 





down-link-frequentie 4 GHz. De volg- 
snelheid bedraagt 0,002/ sec tot 0,3/ 
sec en is dus niet waarneembaar met 
het blote oog. De antenne is onder- 
gronds verbonden met de controle- 
zaal in het hoofdgebouw. Door een 
betonnen tunnel zijn alle kabels en 
golfgeleiders goed geïsoleerd van de 
buitenwereld aangelegd. De voet van 
de antenne vormt een ronde ruimte 
van ongeveer vijftien meter in diame- 
ter, waarin de commando- en voe- 
dingsinstallaties voor de draaimecha- 
nismen van de schotel zijn onderge- 
bracht. Een lift geeft toegang tot de 
tweedelige geklimatiseerde, bovenste 
apparatuurruimte die in azimuth 
meebeweegt. De direkt daarachter 
geplaatste primaire stralingsbron 
met de versterkers achter de hoofdre- 
flector, bewegen met de elevatie mee. 
Met andere woorden, zowel verticaal 
als horizontaal is de opstelling van de 
meest elementaire en kritische on- 
derdelen, beweeglijk gemaakt. De 
resterende ruimte wordt in beslag ge- 
nomen door de verschillende hoogver- 
mogen klystronzenders en up-conver- 
ters. Klystrons zijn speciale zendbui- 
zen voor hoge frequenties en grote 


vermogens en moeten worden ge- 
koeld. 


De antenne werkt volgens het casse- 
grain-principe. De tot een fractie van 
een duizendste Volt verzwakte satel- 
lietsignalen worden door de grote re- 
flector opgevangen en weerkaatst 
naar het bolvormige reflectortje in 
het brandpunt van de schotel. De al- 
dus geconcentreerde signalen gaan 
door de trechter naar de eigenlijke 
antenne. Om de zwakke signalen 
ruisvrij te versterken, maakt men ge- 
bruik van een speciale techniek die 
in dit soort stations vrijwel altijd 
wordt toegepast. Wanneer men een 
geleider sterk onderkoelt, neemt de 
elektrische weerstand af. Om nu een 
weerstand te behalen die vrijwel ni- 
hil is, moet men de geleider afkoelen 
tot enkele graden boven het absolute 
nulpunt. In dit geval ligt de tempera- 
tuur 15 graden boven dit uiterste, 
dus op -257 graden. Een geleider met 
een lage weerstand produceert vrij- 
wel geen ruis meer. Het zwakke an- 
tennesignaal kan hierdoor makkelijk 
uitgevist worden en naar een speciale 
elektronenbuis worden gevoerd die 
het enige honderdduizenden malen 
versterkt. Daarna volgen nog een 


RAM 134 aug. 1992 








halfgeleiderversterker en een demo- 
dulator. De hoogfrequente signalen 
zijn niet met coaxkabels te transpor- 
teren. Golfgeleiders, nauwkeurig op 
maat gemaakte, ronde of rechthoeki- 
ge metalen buizen, zorgen.ervoor dat 
de signalen zonder noemenswaardige 
verzwakking en vervorming in de 
controlezaal aankomen. Daar komen 
ze uit in een van de twee vermogen- 
verdelers - één voor elke polarisatie - 
waarna ze aan de verschillende ont- 
vangstmixers worden toegevoerd. De- 
ze mixers werken met enkelvoudige 
frequentieomzetting. Na demodulatie 
en verdere verwerking in allerlei 
multiplexschakelingen, worden de 
signalen geselecteerd, gegroepeerd, 
nieuwe kanalen samengesteld en ge- 
schikt gemaakt voor verdere verzen- 
ding via aardse verbindingen over 
kabel of straalverbinding naar het in- 
ternationale schakel- en verbindings- 
centrum in Brussel. 


Lessive 2 

De LI 2 is gericht op de Intelsat V 
van de grote verkeersader no. 2 van 
de Atlantische zone en werkt even- 
eens volgens het cassegrain-principe 
maar is gebouwd volgens een nieuw 
ontwerp. De signaalvoeding ge- 
schiedt hier door een periscoop (beam 
wave-guide). Bijzonder van deze me- 
thode is het voedingssysteem, dat 
naast een exitatiehoorn (uittreedope- 
ning) een klein systeem van vier 
schotels bevat. Hierdoor is het moge- 
lijk de uitgezonden of ontvangen golf 
tussen de bron en de subreflector te 
leiden. Het voordeel hiervan is dat de 
telecommunicatie-apparatuur recht- 
streeks in het antennevoetstuk kan 
worden geplaatst, wat bij de LI 1 niet 
mogelijk is. Het antennesysteem is 
geschikt voor links- en rechtscircu- 
laire polarisatie. Het totale gewicht 
van het mobiele gedeelte bedraagt 
295 ton. De up-link-frequentie be- 
draagt 6 GHz en de down-link-fre- 
quentie 4 GHz. Lessive 2 is ook uitge- 
rust voor transmissie van TV-pro- 
gramma's. 


Lessive 3 

De LI-3 is ook een cassegrain-anten- 
ne die wordt gevoed door een coni- 
sche, geribbelde bron en een peris- 
coop met vier spiegels. De hoofdre- 
flector heeft een doorsnede van 18 





meter. Evenals de twee andere an- 
tennes, is deze gemaakt van alumini- 
umlegering en beschilderd met een 
sterk reflecterende verf. Ook hier is 
voorzien in een ont-ijzelingssysteem. 
De up-link-frequentie bedraagt 14 
GHz en de down-link-frequentie 11 
GHz. 


Eigen ontvangst 
satellieten nemen een steeds belang- 
rijkere plaats in bij radio- en 
televisie-uitzendingen en de onder- 
linge nieuwsuitwisselingen van ra- 
dio- en TV-stations, de zogenaamde 
‘feeds’. Oorlogen, conflicten en be- 
langrijke conferenties of evenemen- 
ten zorgen voor drukke tijden in sa- 
tellietcommunicatie. Niet alle uitzen- 
dingen of feeds van de satellieten zijn 
gecodeerd en deze zijn dus ook door 
particuliere schotelbezitters moeite- 
loos te volgen. Regelmatig zijn onge- 
monteerde nieuwsflitsen te zien, test- 
uitzendingen te volgen of complete 
films te bekijken. Het aantal satelliet 
DX’ers in binnen en buitenland 
neemt al aardig toe. Helaas of geluk- 
kig, behoort uplinken door particulie- 
ren niet tot de mogelijkheden. 

ei 


Bezoek aan Lessive 

Het Belgische grondstation voor tele- 
communicatie RTT-Lessive ligt in de 
Lesse-vallei nabij Rochefort en in de 
buurt van de bekende grotten van 
Han. De openingstijden (van 09.30 tot 
17.30 uur) gelden tot en met 11 okto- 
ber. De toegangsprijs bedraagt BFr. 
100 (circa f 5.-). Groepen en kinderen 
Krijgen korting. Reserveer bij groepen 
van meer dan 10 personen. 

Het complex is voorzien van restau- 
rants, kinderopvang, een filmzaal en 
een grote tentoonstellingsruimte waar 
op vaste tijden rondleidingen en de- 
monstraties worden gegeven. Voor 
meer informatie over recreatie in de 
omgeving, dagtochten, overnachtin- 
gen en reserveringen kan men terecht 
bij: 

Regie van T.T.-Departement, Public 
Relations en Commerciele Dienst, 

E. Jacqmainlaan 166, 1210 Brussel, 
tel 09-32 22134470. 

Lessive is bereikbaar met auto en 
trein + fiets. Busvervoer voor groepen 
is na reservering mogelijk. 








VAKANTIE-AANBIEDINGE 


EENMALIGE VAKANTIE PRIJSVERLAGINGEN. 


Lee 


Ge 


Voor het sterk toenemende aantal korte- 
golf luisteraars biedt Atron een uitgebreid 
assortiment aan apparatuur. 

Diverse bekende merken zoals o.a. 
Kenwood, ICOM, NRD, AOR en Yupiteru 
zijn uit voorraad leverbaar. 


Uiteraard kunt u ook langskomen in de 
winkel waar tientallen andere aanbie- 
dingen staan gepresenteerd en waar des- 
kundige medewerkers 

u graag adviseren.  — 


S 
Si 
SS 
N 
X 
S 
S 
SS 
S 
ï 
S 
S 
ï 
S 


N 


K- 







Portable scanners doen vandaag de 
dag allang niet meer onder voor basis 
scanners. Een keihard bewijs hiervan 
zijn de AOR AR-1000 XLT en AOR 
AR-2000 scanners. Behalve de kwali- 
teit zijn ook de mogelijkheden 
onbegrensd. Onder andere 1000 
kanalen, 10 search programma's en 
een meer dan groot frequentiebereik 
maken de AR-1000 XLT en AR-2000 
tot een “must”. 


AR 1000 XLT 699,- AR 2000 XLT 125, 


TECHNISCHE GEGEVENS: AOR AR 1000 XLT/2000 XLT 

Type: portable. Frequentie bereik: 0,5 MHz-1300 MHz. Frequentie 
bereik: 5 KHz tot 995 KHz in 5 of 12,5 KHz. Gevoeligheid: FM 0,5 u V of 
beter over de hele band. AM 0,3 p V of beter over de hele band. 
Modes: AM, FMw en FMn. Scan snelheid: 20 kanalen per seconden. 
Antenne ingang: 50 ohm BNC. Audio uitgang: > 100m W bij 10% 
distortion. Voeding: 4,8 V (AA type Nicad batterijen) of 11-15V DC extern. 
Afmetingen: 170x35x65mm. Gewicht: 300 gram exclusief batterijen. 


YUPITERU MVT-5000 mee | 
De Rolls-Royce onder de scanners is ongetwijfelt het merk Yupiteru. 
Perfectie ten top! De MVT-5000 van dit merk biedt een breed scala aan 
mogelijkheden aan de verwende luisteraar. Het toestel wordt bovendien 
geleverd met een groot aantal standaard asseccoires. 

Kom hem nu testen... 675,- 
TECHNISCHE GEGEVENS: YUPITERU MVT-5000 

Type: portable. Frequentie bereik: 25-550/800-1300 MHz. Frequentie stappen: 5/10/12,5/25/50 


en 100 KHz. Gevoeligheid: AM 0,5 y V-FM 0,5 p V. Modes: AM en FM. Snelheid: 8 of 20 
kanalen/sec. Antenne ingang: 50 ohm BNC. Afmetingen: 67x175x40mm. Gewicht: 470 gram. 


YUPITERU MVT-7000 

Het topmerk op het gebied van scanners is ongetwijfeld Yupiteru. Voor 
wie het type MVT-5000 nog niet compleet genoeg is, is er nu de 
MVT-7000. Een nog breder frequentie bereik, nog meer geheugen 
kanalen, kleinere vormgeving enz. maken het toestel tot een scanner 


van groot alure. 

Een demonstratie toestel staat klaar... 199, 
TECHNISCHE GEGEVENS: YUPITERU MVT-7000 

ir portable. Frequentie bereik: 0,1-1300 MHz. Frequentie stappen: 5/10/12,5/25/50 en 
100 KHz. Modes: AM, FM, FMw. Gevoeligheid: FMw 0.75 y V-FMn 0.5 u V-Am 0.5 p V. 


Snelheid: 16 kanalen/sec. Antenne ingang: 50 ohm BNC Afmetingen: 64.4x159x40mm. 
Gewicht: 330 gram. 


Atron is een speciaalzaak in communicatie-systemen, 
gevestigd te Rotterdam. Een moderne onderneming 
die hoogwaardige apparatuur levert tegen voordelige 
prijzen met die overbekende Atron service. ‘ 
Op alle artikelen geven wij 1 jaar garantie. 


NN 100 Kc-2.5 Mc 1OpV 30pV 
E 2.5 Mc-1.8 Gc 025pV 10pV[035pV 10pV 
“S 1.8 Gc-2.0 Gc 075pV 30pV|125pV 30pV 





AOR-AR 3000 A 

Eigenlijk is dit toestel een mengeling van een 
scanner en een korte golf ontvanger. 

De AR-3000 A heeft o.a. een van alle modes 
voorziene korte golf band, perfecte finetuining, 
400 kanalen, een RS 232 uitgang enz. 


1995,- 


TECHNISCHE GEGEVENS: AOR AR 3000 A 

Type: basis. den bereik: 100 KHz-2036 MHz. 
odes: USB, LSB, CW, AM, FMn en FMw. Snelheid: 

20 kanalen/sec. Gevoeligheid: 


10 dB S/N 
SSB/CW AM 











12 dB S/N 
FMn FMw 







2.4 Kc/-6dB, 4.5Kc/-60dB (USB/LSB/CW) 
12 Kc/-6dB, 25Kc/-70dB (AM/FMn) 
180Kc/-6dB, BOOKc/-50dB (FMw) 


Antenne ingang: 50 ohm BNC. Display: LCD. Af- 
metingen: 138x80x200 mm (bxhxl). Gewicht: 1.2 kg 


Voor de doorgewinterde luisteraar die 
wel eens wat meer wil is de AOR 
AR 2800 een uitkomst. Een scanner 
die "van alle markten thuis is” door 
een enorm frequentiebereik. Nemen 
we ook de vormgeving onder de loupe, 
dan kunnen we concluderen dat de 


AR 2800 een 999 
D 
5 


aanrader is. 
TECHNISCHE GEGEVENS: AOR 2800 


poaren ERST MENU OG 


Wan. Ru, (ml 
Type: basis. Frequentie bereik: 500KHz-1300MHz. A ee Et 
Frequentie stappen: 5KHz tot KHz. Gevoelig- de 

heid: FM-0.5 y V, AM-3 p V of beter over de hele ' 
band. Modes: AM, FM en FMw. Snelheid: 20 
kanalen/sec. Antenne ingang: 50 ohm BNC. 
Afmetingen: 52x145x180 mm (HxWxD). Gewicht: 








605 gram. 
















SR 001 E 
SHINWA beweerd dat kwalitet 
wë lijkheden nie 


ha e 
éi Gredt en goede tegenstrij- 


i e bewering IS de 
de SR bot scanner. Naast 
| Ser ve kheden, een mul- 
afstandbediening biedt 


resultaten. 
dit toestel uitmuntende lopen 


de afge 
ervaringen van ed 
Se jaren ZIjn an engebund 


in dit toestel... 8 D 


WÄITE 
MÄI? 
WÄITE 
MAUS 
WAAT Te 
MAACHE 
RELEET T 
RARE ES 
raast 


H 
ans 
E 


easy 
MATTE 


3a 
E 





oop 









E EE 
Bremer SS 
SEET AND OT Ge 







YUPITERU MVT 6000 EE 
Scanner voor thuis of in de auto. # e 

Makkelijk te bedienen en een per- ën Lee SC 
fekte ontvangst is een van de ken- 
merken van deze Yupiteru. De MVT 
6000 heeft een frequentiebereik 
van 25-550/800-1300 MHz. De vele 
geavanceerde funkties zorgen voor een geb 
vriendelijke bediening. Nu voor een bijzonder 


laag prijsje. 7 5 0 
J" 
YUPITERU MVT 8000 


idem als MVT 6000 maar met meer 


mogelijkheden en een 89 5 
E 
3 


groter frequentiebereik. 


= e ; S g 5 EPE E E Sks ee 
De SE pes C ei ROES vais SS CC SS ke, 
Press 


EE ee o MEER a 
KENWOOD R-500 
KOMMUNIKATIE-ONTVANGER 


De R-5000 is een scherp konkurrerend model kommunikatie-ontvanger 
met een uitgebreid dynamisch bereik, alle denkbare funkties en geschikt 
voor ontvangst van alle afstembanden (SSB, CW, AM, FM en FSK) over 
een bereik van 100 KHz-30 MHz. Bij gebruik van een los verkrijgbare 
VC-20 VHF omzetter is ook de ontvangst van het 

108-174 MHz frequentiebereik mogelijk. 2195,- 
JRC 


NRD 535 HF 
De beste korte-golf 
ontvanger ter we- 
reld. Een groot dy- 
namisch bereik 
maakt het mogelijk 
te luisteren naar ex- 
teem zwakke sig- 
EE nalen, terwijl de 
antenne tegelijkertijd zeer sterke signalen van 100mV en meer aan de 
ontvangeringang levert. In de NRD-535 is daarom een dubbel gebalanceerd 
quad Fet mixer gebruikt, goed voor een dynamisch bereik van liefst 
106 dB! De NRD-535 voorzien van een dubbel afgestemde pre-selector, 
die automatisch wordt afgestemd op de ontvangfrequentie. Ontwikkeld voor 
militaire doeleinden, maar nu al bej past in de NRD-535 is de DDS: 
de Direct Digital Synthesizer. De NRD-535 heeft niet alleen pass- band 
tuning, maar via de optionele BWC module is het nu ook mogelijk de 






bandbreedte continu variabel in te stellen tussen 500 Hz en 2.4 KHz. 


En dan hebben we het nog niet gehad over het notch filter met 40 dB 
onderdrukking, de 200 geheugens, de scan, de 
instelbare noise-blanker en ander features Nu bij Atron 3950,- 


We NNN 


ICOM IC R71 
Dit perfekte apparaat is 
gebouwd om in kontakt te 
blijven met heel de wereld, 
op elk moment. En die EE EE 
zorgt voor een duidelijke ontvangst en k 
met al zijn funkties de hele wereld in uw m 


huiskamer brengt. Nu bij Atron 2995 8 
” 


ICOM IC R72 


Idem als IC R71, alleen minder uitgebreid maar toch 
één van de betere ontvangers in zijn soort. Nu bij Atron 2375,- 




















ATRON Desktop AT-386/SX-25 Mhz. 


2 Mb RAM, Floppy 3,5”, Harddisk 40 Mb, VGA 256 Kb, 


2 ser/ 1 par/1 game, Keyboard, VGA 


paperwhite monitor. 
- met SVGA Colour monitor 2250,- 








E t Pep dad 

VEA TY 
| f 

vk | 


ren, 


Eege 


r AT-386/33-64 Kb cache 


ATRO 


4 Mb RAM, Floppy 3,5”, Floppy 5 1/4”, 105 Mb Harddisk, 
VGA 512 Kb, 2 ser/1 par/1 game, Keyboard, 
VGA paperwhite monitor. 

- met SVGA Colour monitor 3435,- 


2900,- 






Alle in deze advertentie vermelde 
prijzen zijn inklusief B.T.W. en 
zijn geldig zolang de voorraad 
strekt. Ook kunt u met creditcards 
betalen. Eventuele prijswijziging- 
en en zetfouten voorbehouden. 

Prijzen zijn geldig t/m 31 aug1992. 





Pd 
LLI 
ke 
Na 
LLI 
Ee. 
©, 
D 
A. 





door J. HAAN en L. de BRUYN 


-PROJEKTEN 


Deze maand liefst 3 pagina’s voor de doe-het-zelver. Van een lezer in 


het noorden van het land ontvingen wij een bouwschema voor de 


Meteosat-converter. Hij reageerde hiermee op onze oproep (zie RAM 


132) aan u om meer bouwtekeningen en -schema’s in te sturen. En Leo 


de Bruyn helpt u deze maand met het bouwen van een 20 A-voeding. 


Onderdelen van beide schema's zijn verkrijgbaar bij Dolstra Elek. (tel. 
05110-3866) en Hendriksen H.F. (tel. 05756-1866). 

U kunt uw bouwtekeningen en -schema’s uiteraard blijven insturen. 
Ons adres: RAM o.v.v. Projekten, Postbus 75985, 1070 AZ in Amsterdam. 


METEOSAT-CONVERTER 


De ontvangst van weersatellieten is 
voor menigeen een boeiende bezig- 
heid. Met de intrede van de computer 
wordt het decoderen van fax-signalen 
een stuk eenvoudiger dan enkele ja- 
ren terug het geval was. Tevens heb- 
ben we nu de mogelijkheid om ver- 
schillende beelden op te slaan op dis- 
kette of harde schijf. De eenvoudige 
converter wordt ondersteunt door het 
public-domainprogramma JV fax 4.1. 
Dit p.d.-programma doet zeker niet 
onder voor de commerciële program- 
ma's die in de handel verkrijgbaar 
zijn. Deze zijn meestal lastig te in- 
stalleren op de harde schijf in ver- 
band met aangebrachte copieerbevei- 
ligingen. Ik werk met meerdere com- 
putersystemen welke in een netwerk 
zijn gekoppeld. De copieerbeveiliging 
was er de oorzaak van dat het sys- 
teem ernstig ontregeld is geraakt. 
Nog een ander, niet onbelangrijk 
voordeel is dat deze interface wordt 
aangesloten op een RS232-poort en 
dus geen slot van de computer in be- 
slag neemt. Het aantal grijswaarden 
dat kan worden weergegeven is maxi- 
maal 64. De beelden van Meteosat 
worden uitgezonden met 32 grijs- 
waarden (de mode is AM). Deze con- 
verter is bestemd voor ontvangst van 
Meteosat-signalen (of NOAA). 


Schakeling 

In het oorspronkelijke ontwerp van 
DKSJV is gebruik gemaakt van een 
LTC1099. Dit type ADC is moeilijk 
verkrijgbaar, vandaar dat ik gebruik 
heb gemaakt van een bekender type: 


een ADC0804CN (zie figuur 1). Als 
filter en AM-demodulator wordt ge- 
bruik gemaakt van de schakeling uit 
UKW Berichte 3/ 82 van YU3UMV. 
Om de montage eenvoudig te houden 
is voor deze schakeling een print ont- 


IEG 
IN4148 | 10K 


er 
10K E 100K 
Se OH acht 
33 


150K 
10K | | -8V Q- 


p 11 4 


worpen en is het geheel met inbegrip 
van de voeding aan te brengen op een 
eurokaart. Wel moeten op de print 6 
draadbruggen en 2 draadverbindin- 
gen worden gemaakt. Dit is in de 
componentenopstelling van figuur 2 
aangegeven. De kosten van het com- 
plete interface schat ik op circa f 120,- 


Het in bedrijf stellen 

Als we de benodigde componenten ge- 
monteerd hebben, controleren we de 
print op eventuele fouten en testen 
we de voedingsspanning op de juiste 
waarden. Nu kunnen we na het uit- 
schakelen van de voedingsspanning, 
de IC's in hun voetjes plaatsen en het 
geheel op de computer aansluiten. De 
instelpotmeter van 10 kOhm regelen 
we naar de middenstand en de ande- 
re van 4 kOhm regelen wij af met be- 
hulp van een Volt-meter. We stellen 
de spanning op punt 9 van de ADC in 
op 0,65 Volt. Als we het fax-program- 


Í 10K 


47u 





RAM 134 aug. 1992 









d HEE) al Et 
47u h [ 10K 
LƏ 33X 


Wia > 8 LK. 


ere 7908 7808 7 
JẸ 805 


kenen [ed [ad 


2x 9 Volt 
8 VA 








Trafo 
220 Volt 


Bas 


Zekering 1OOmA 220v 


es 
Schakelaar 








ma hebben opgestart, kunnen we 
door middel van het configuratie- 
menu de juiste parameters instellen. 


Configuration: menu 

6: VGA 640x480 

8: VGA-HIRES 800x600 

AH. 0 

AL—A1 (Tsjeng Labs), 91 (Trident) 
BL—O 

Dots horizontaal—S800 

Dots verticaal—600 


Tijdens het meeschrijven van de me- 
teobeelden kunnen we de signaal- 
sterkte juist afregelen (zie afbeel- 
ding) en de grijswaarden bijstellen 
met de 10 kOhm instelpotmeter. De 
helderheid kan worden aangepast 
met de 4,7 kOhm instelpotmeter. 


Filter 2400-4800 Hz 

Met een FM-ontvanger kunnen de 
meeste satellieten op circa 137-138 
MHz worden ontvangen. De beeldin- 
formatie is aanwezig als amplitude- 
modulatie van een 2400 Hz hulp- 
draaggolf. Met dit AM-signaal is een 
draaggolf van ongeveer 137.500 MHz 
(NOAA) in frequentie gemoduleerd. 





RAM 134 aug. 1992 










82 33 y 22 
-A- H l l $ 
10n in + wën TE 





























Fig. 4 


680 









Het is van belang dat de AM-detector 
een hoge onderdrukking van de hulp- 
draaggolf bezit; dit komt voorname- 
lijk de beeldkwaliteit ten goede. 
Mocht men storing in het beeld ont- 
vangen welke wordt veroorzaakt door 
de 2400 Hz-rimpel die is ontstaan na 
de AM-detectie, dan kan een filter 
worden aangebracht tussen de uit- 
gang van punt 1 van de LM324 en de 
ingang van de CD4007. Dit filter kan 
het eenvoudigst worden aangesloten 
in de plaats van de weerstand van 
150 Ohm die verbonden is met de 
punten 4 en 11 van de CD4007. 


Mocht u belangstelling hebben voor 
een print, dan kunt u contact opne- 
men met de heer Jager (PE1ITZ): tel. 
05978-12968 (na 18.00 uur). 


20 AMPERE-VOEDING 


Bij het ontwerpen van een voeding 
stel ik de volgende eisen aan de voe- 
ding: 

Deze moet kortsluit-vast zijn, brom- 
vrij en hoogfrequent ongevoelig, mi- 
nimaal 20 A continu kunnen leveren 





naar punt 4-11 CD4007 





M) : Meteosat | Lìpm : 240/358 


pr 
1002 


Filter onderdrukking 2400-4800Hz rim pel 


aantal 


1 
1 
1 
1 
1 
1 
2 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
3 
1 
3 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
2 
4 
1 
1 
3 
3 
1 
1 
1 
2 
5 
1 
2 
1 
1 
1 


dmH 













680 





B Signaal 


ege idd 
Fosse" d se H "dr wll Apt : Wartet | H)ub : ext sterkte 
le P)hase :N)aus | Wjerschieben 
Pe, e ell (es Gjrau O)ri L/R O/V 1810 
Ka 
E, e 
184448 ICZ SKI Up di 10n “Ba AEAaaEE 47u ru i - 
N4148 AT id AA AL A(b)speichrn: aus 
EE TE Co Quit JV-Fax 4.0 Ze 


van punt 1 LM324 


22n SC 


soort 

CD4007 

ADCO0804CN 
74LS158 

MC1488 

LM324 

BC547b 

IN4148 

IC voet DIL20 

LED 

potmeter 10 kOhm lin 
instelpotmeter 10 kOhm 
instelpotmeter 4,7 kOhm 
100 pF ker. 

An7 mkt 

10n mkt 

IC voet DIL16 

IC voet DIL14 
B40C1500 

trafo 2x9 Volt 350 mA 
zekeringhouder print 
zekering 100 mA 
7808 spanningsregelaar 
7805 spanningsregelaar 
100n mkt 

1000 uF 16 V 

47 uF 16 V 

150 kOhm 1/4 W 

100 kOhm 

68 kOhm 

33 kOhm 

100 Ohm 

82 Ohm 

33 Ohm 

22 Ohm 

10 kOhm 

6K8Ohm 

AK7Ohm 

2K20Ohm 

470 Ohm 

150 Ohm 





Componentenlijst converter: 








zZ 
w 
x 
LL 
pare | 
O 
va 
a. 





(zonder warmteproblemen) en regel- 
baar voor zowel spanning als stroom 
zijn. Daar ik nogal vaak experimen- 
teer en repareer, zou het kunnen ge- 
beuren dat kortsluiting veroorzaakt 
wordt in een bakkie en als de stroom 
dan niet beperkt wordt, zou meer dan 
20 A door de kortsluiting gaan lopen. 
Dit zou de complete printbaan doen 
wegsmelten. Ok, wat hebben we nu 
nodig voor het bouwen van een voe- 
ding? 


Benodigdheden 

Een leuk schema werd gevonden, met 
een L200 regel IC in een 5 Pens 
TO220 behuizing. Door het gebruik 
van tantaalelco's wordt de print goed 
hoogfrequent-ongevoelig. Als eind- 
transistoren koos ik 4 maal de 
2N3055 van RCA. Er zijn ook andere 
goedkope types met hetzelfde part- 
nummer verkrijgbaar, maar uit expe- 
rimenten is mij gebleken dat die 
vaak minder van kwaliteit zijn. 

In verband met de zo laag mogelijke 
warmte-ontwikkeling in de koelplaat 
voor de eindtransistoren, moest de 
hoofdtrafo een lage spanning hebben 
(dichtbij 15 Volt), omdat elke Volt ho- 
ger vooral bij hoge stroomafname 
(bijvoorbeeld 20 A) een enorme 
warmtetoename veroorzaakt. Bij de 
firma Van Dijken in Hoogkerk vond 
ik een 20 A, 17 V trafo met betrekke- 
lijk kleine afmetingen voor een rede- 
lijke prijs. Omdat het regelIC een 5 
Volt lagere spanning nodig heeft, is 
hiervoor een apart transformatortje 
gekocht van 20 V bij minimaal 500 
mÂ. 

De hoofdtrafo wordt met een brugcel 
van 25 A en drie bekerelco’s van 


Figuur 1 Onderdelen opstelling 








15000 uF gelijkgericht en afgevlakt. 
Denk er wel aan dat de stroomvoe- 
rende draden naar deze onderdelen 
voldoende dikte hebben (bijvoorbeeld 
2,5 vierkante milimeter). Het is na- 
melijk niet leuk als de voeding klaar 
is en er rook uitkomt bij het proberen 
omdat de isolatie van de draden weg- 
smelt. 


Als u er alleen een allbander of een 
FM zender op een vaste spanning op 
wilt laten draaien, kunt u deze on- 
derdelen laten vervallen en een in- 
stelpotmeter op het regelprintje mon- 
teren. Dit regelprintje is ook voorzien 
van een eigen brugcel van het type 
2.2 A en een afvlakelco van 2200 uF 
40 Volt. Dit kan best lichter, maar 
deze waren toen voor mij voorhan- 
den. Een 1 A brugcel en 100 uF 35 V 
waren ook voldoende geweest. 

De koelplaat dient ruim bemeten te 
zijn. Door mij werd een stuk (duur) 
sterprofiel gebruikt van 30 cm; dit 
was de volle kastbreedte. Ook heb ik 
een koelkastbewaker gemaakt met 
een groene, gele en rode LED voor de 
warmtetoestanden Koud, Warm en 
Te Heet. Deze niet-noodzakelijke aar- 
digheid is uit te breiden met een uit- 
schakelmechanisme (voor als de toe- 
stand Te Heet aangegeven wordt). 
vergeet niet het regel IC te koelen. 
Ook dienen luchtgaten in de kast ge- 
maakt te worden en het is ook aan te 
bevelen om gebruik te maken van he- 
at-sink compound (koelpasta) bij de 
grote brugcel (gekoeld monteren) en 
de transistoren. Het schema van de 
koelplaatbewaker kwam ik tegen in 
de Elektuur halfgeleidersgids nr. 6/ 
1985 en dit is op een experimenteer- 
board opgezet. 


Figuur 2 


+ UITGANG 





De werking 

De voeding heeft geen rimpelspan- 
ning of brom. Hij kan probleemloos 
20 A continu ‘doen’; ook 25 A gedu- 
rende 10 minuten is geen probleem. 
De spanning zakt bij 25 A nog geen 
200 mV, hetgeen zeer goed is. De 
spanning is regelbaar van 2.85 tot 15 
Volt en de stroom is regelbaar tussen 
1.5 en 25 A. 


Componentenlijst voeding: 


Voor figuur 1 gebruikten wij: 
2200 uF elco 
200 nF 
10 uF 
820 Ohm 
draadgewonden 0.47 Ohm 
100 Ohm, regelbare weerstand 
(potmeter) 
5 kOhm, regelbare weerstand 
(potmeter) 
26 Ohm 
IC 1 L200 


En voor figuur 2 gebruikten wij: 
C1, 2,3 15000 uF, bekerelco's 
200 uF, 40 V elco 
10 uF, tantaalelco 
200 nF 
10 uF, tantaalelco 
0.1 Ohmz 
0.1 Ohmz 
draadgewonden 0.47 Ohm 
5 kOhm potmeter 
820 Ohm 
26 Ohm 
100 Ohm potmeter 
2N3055 
2N3055 
L200 





EA e f 





RAM 134 


aug. 1992 





Vanuit het zuiden van Ne- 
derland kregen wij een 
brief van Kees. Hij schrijft: 
“Hier een briefje van een 
packetstation uit Eindho- 
ven dat meer dan 2 jaar ac- 
tief is op de 27 MC. Nog 
niet zo lang dus, want de 
echte packetpioniers wer- 
ken al meer dan vijf jaar 
met packet op de 27 MC. 
Ik beperk mij in deze brief 
tot de praktische kant van 
het packetgebeuren.Voor 
meer technische informatie 
over packet ben ik zelf ook 
van de echte specialisten 
afhankelijk. Hier in Eind- 
hoven is er bij mijn collega- 
packetgebruikers gelukkig 
voldoende kennis aanwe- 
zig. Het vaste packetka- 
naal van Eindhoven is ka- 
naal 27. Nog steeds be- 
vindt het grootste deel van 
de Eindhovense packetsta- 
tions zich op dit kanaal. 
Een aantal stations (op an- 
dere lokaties) hebben met 
ingang van 15 april jl. ka- 
naal 34 uitgeroepen tot 
landelijk packetkanaal. Ik 
verwacht dat steeds meer 
stations op dat kanaal zul- 
len gaan werken, ofschoon 
het bij grote drukte ver- 
standig is om lokale QSO’s 
op een ander kanaal af te 
werken, denk ik. In de re- 
gio oost/ Noord Brabant 
zijn al tientallen packet- 
stations vanuit meer dan 
10 locaties actief. Ook zijn 
stations actief in Apel- 
doorn en zelfs in het bui- 
tenland. Ik heb gehoord 
dat er ook in Rotterdam en 
in Zeeland packetstations 
actief zijn, maar door de 
grote afstand is het onmo- 
gelijk om er rechtstreeks 
mee te werken. Het wach- 
ten is op een goede sprei- 
ding van packetstations in 
heel Nederland. Met het 
gebruik van digipeaters en 


RAM 134 aug. 1992 





wij een brief van een 
enthousiaste beoefe- 
naar van packet- 
radio. De schrijver 
verdient hiermee 
een set cassettte's 
van That's. 


Luisterrijk 











In deze rubriek plaatsen wij uw luisterrijke ervaringen. 
Heeft u ‘bijzondere! luisterervaringen of een "bijzondere" 
hobby? Schrijf het ons! Het leukste verhaal wordt 
maandelijks beloond met een prijs. Mocht u liever uw 
naam niet gepubliceerd zien, schrijf dat er dan even bij. 


nodes kan dan met ieder 
station worden gewerkt. 
Op de 27 MC zijn ook al 
enkele BBS-stations in de 
lucht. De meeste hiervan 
nog op zeer bescheiden 
schaal en niet konstant 
QRV. Over enige tijd komt 
er vanuit Eindhoven een 
BBS-station bij dat 24 uur 


per dag in de lucht zal zijn. 


Dit wordt een multi-user 
BBS, zodat meerdere sta- 
tions er tegelijkertijd mee 
kunnen werken. De 
packetsoftware heeft wat 
beperkingen met betrek- 
king tot de toegestane ka- 
rakters in de roepnaam. 
Het maximum aantal ka- 
rakters is 6 en meestal is 
alleen een combinatie van 
letters en cijfers toege- 
staan (dus geen leestekens 
etc.). Daarom werken wij 
hier met het volgende sys- 
teem van roepnamen: Een 
roepnaam begint met twee 
letters gevolgt door een cij- 
fer (de prefix). Hierachter 
volgen nog eens drie let- 
ters, dit is de suffix. 

De suffix is een afkorting 
van de lokatie van het pac- 





ket station. De prefix is 
een persoonlijke identifica- 
tie, meestal in de vorm van 
initialen of beginletters 
van de voornaam van de 
operator. Als voorbeeld: 
mijn voornaam is Kees en 
mijn lokatie is Eindhoven. 
Mijn roepnaam voor packet 
is KE1EHV. Een BBS-sta- 
tion heeft een afwijkende 
roepnaam. De prefix is dan 
de afkorting van de lokatie, 
de suffix is altijd de letters 
BBS. Als voorbeeld: de 
BBS van Eindhoven heeft 
als roepnaam EHVBBS. 
De keuze van de packet- 
controller en de daarvoor 
benodigde verdere hardwa- 
re is meestal een afweging 
van persoonlijke voorkeur 
en financiële mogelijkhe- 
den. Vaak wordt de keuze 
bepaald door de computer 
die men reeds bezit, dit 
kan variëren van een Com- 
modore 64 tot een super 
PC-AT, alles is mogelijk. 
Veel stations werken met 
een zelfbouw packet-con- 
troller met het packet IC 
TCM-3105. Bekende pac- 
ket-controllers die je zo in 





de winkel kunt kopen zijn 
de TNC-2S, PK-88, PK-232 
en Baycom. Ik kan niet 
zeggen wat de beste keuze 
is; mijn voorkeur heeft 
zelfbouw met TCM-3105 
voor een Commodore 64, 
samen met het software- 
pakket Digicom. Voor een 
PC of Atari ST zou ik een 
TNC-2S nemen met het 
softwarepakket SP. 

Packet is een fantastisch 
communicatiemedium met 
ontelbare mogelijkheden. 
Het is misschien een beetje 
wennen als je er mee be- 
gint, maar iedereen kan er 
mee leren werken, daar 
ben ik van overtuigd! 

En dan nog even dit: kan 
er in RAM een vaste ru- 
briek over packet komen? 
Ik denk dat velen dat zul- 
len waarderen. Groetjes en 
hopelijk (spoedig) tot wer- 
kens met packet.” 


Tot zover Kees (KE1EHV) 
uit Eindhoven. Bedankt 
voor je brief en gefelici- 
teerd met je prijs. En dan 
je vraag: een rubriek over 
packet in RAM? Ook deze 
maand hebben wij weer 
een artikel over packetra- 
dio. RAM besteedt al vaak 
en uitvoerig aandacht aan 
packetradio en wij zullen 
dat in de toekomst ook blij- 
ven doen. Maar wij moeten 
natuurlijk ook al die ande- 
re zend- en luisterama- 
teurs tevreden stellen! 
Niet teveel dure appara- 
tuur, niet teveel goedkope 
apparatuur. Niet teveel ar- 
tikelen voor zendamateurs, 
niet teveel artikelen voor 
luisteramateurs. Wij hopen 
alle hobbyisten te bereiken 
en zullen dus altijd keuzes 
moeten maken. Maar wees 
gerust Kees (en al die an- 
dere packetfans): packet 
zal niet vergeten worden 
en vragen kunnen altijd 
behandeld worden in onze 
rubriek “Uit de postbus’. 








LUISTERRIJK 


DE NIEUWE TREND: 


BETAALBARE KWALITEIT! 








ALINCO DJ-X1 500 kHz - 1300 MHz 


De kleinste breedband ontvanger met de 
grootste mógelijkheden! Automatische 








modekeuze voor ieder bandsegment. 
modes: AM. FM-breed en FM-smal. 
1000 kanalen in 10 banken, 6 scanmo- 
gelijkheden. priority mode. battery save 











en auto power off, verlicht keyboard. 
minimale afmetingen:110 x 53 x 37 
mm. gewicht slechts 320 gram inclusief 
accupack EPB-14N, talloze accessoires 
leverbaar! 


Prijs f 999.- incl batterycase. 
ALINCO DJ-S1 


De 2 meter handy met professionele 
kwaliteiten! Opvallend door hun een- 
voudige bediening. Ongelooflijke 
prijs/kwaliteit verhouding. Tôch o.a. de 
volgende mogelijkheden: zendvermo- 
gen in 3 stappen, maximaal 5 watt HF, 
programmeerbaar VFO-bereik, 40 kana- 
len. sguelch monitor toets, diverse 
scan/zoek mogelijkheden, na modifica- 
tie vergroot ontvangsbereik, afmetingen 
| 10x53x37 mm. gewicht 370 gram 

















® incl. accu. 


Prijs f 549.- incl batterycase. 
f 649.- incl. accu en lader. 


ALINCO DJ-F1 
Deze 2 meter handy is gelijk aan DJ- 
S1, maar uitgerust met een keyboard: 
Dus. allerlei extra mogelijkheden, 
waaronder: DTMF, (CTCSS-toonop- 
roep. optioneel) 6 verschillende zoek- 
mogelijkheden, 40 kanalen, dual watch, 




















max. 5 watt HF, auto power off. afme- 
tingen 110x53x37 mm gewicht 375 
gram incl. accu. 


Prijs f 589.- incl batterycase. 
f 699.- inc.l accu en lader. 


ALINCO DJ-580E 


Duoband portofoon full duplex met 

















unieke vormgeving, 40 kanalen, maxi- 
maal 5 watt HF, crossband full- duplex! 
acht scanmode'`s. DTMF , auto power 
off, speciale batterij spaar-schakeling 
voor extreem lang accugebruik, CTCSS 
(optie ). drie afstemmogelijkheden, ver- 
zenden en ontvangen van twee digit 


boodschappen. 


Prijs f 1099.- incl. accu en lader. 


OPENINGSTIJDEN: Schutstraat 58 









ALINCO DR-112E 3 
Compacte 2 mtr. mobiel transceiver. Degelijk! Alles opgebouwd op 
een giet metaal chassis! 25 Watt, 14 multifunctionele geheugenplaat- 
sen. heldere LCD-display, 4 scanmodes, priority mode, 6 afstemstap- 
pen naar keuze, standaard mike met up en down toetsen. 


Prijs f 798.- incl. mikrofoon. 





ALINCO DR-119E 

Ultra compacte 2 mtr. mobiel transceiver in fraaie moderne, ergono- 
mische vormgeving, alles wat u maar wenst; 50 Watt, 14 multifunc- 
tionele geheugenplaatsen, prachtige heldere LCD-display, 4 scanmo- 
des, priority mode, 6 afstemstappen naar keuze, standaard mike met 


up en down toetsen. 


Prijs f 899.- incl. mikrofoon. 





ALINCO DR-599E 


Crossband full-duplex mobiel transceiver in perfecte ergonomische 
vormgeving. afneembaar bedieningspaneel, daardoor te monteren op 
iedere gewenste plaats, DTMF en toonsquelch, twee gescheiden ont- 
vangers. diverse paging mogelijkheden, zgn. “wildcard” functie, re- 
motecontrol mike leverbaar, diverse scanfuncties, 38 kanalen, 5 - 45 
Watt VHF, 5 - 35 Watt UHF. 


Prijs f 1649.- incl. mikrofoon. 


7901 EE Hoogeveen 


dinsdag t/m zaterdag Tel.: 05280 - 69679 


van 10.00 tot 17.00 uur 
wegens vakantie gesloten van: 
27 JULI t/m 17 AUGUSTUS 


Fax: 05280 - 72221 
ABN rek. nr. 57 42 31 633 
Giro rek. nr. 966249 $ 


DOEVEN Gel A Ze 





N 
LLE 
E 
Pd 
Lu 
- 
Ca 
< 








door AREND HARTEVELD 








Antennes 








Regelmatig ontvangen wij op de redactie vragen 
van lezers in de trant van: ‘Ik bezit een Huppel- 
depup super DX ontvanger en wil hiermee alles 
kunnen ontvangen, maar welke antenne kan ik 
nu het beste aanschaffen?’ Zelfs Arend Harte- 
veld kan zo’n vraag natuurlijk niet beantwoor- 

den. Een ‘goede’ antenne bezit een aantal eigen- 

schappen die hem bijzonder geschikt maken 
voor een bepaalde toepassing. Maar dezelfde 
antenne is wellicht een ‘slechte’ antenne onder 
andere gebruiksomstandigheden. Een aantal ei- 
genschappen die bepalend zijn voor het al of 
niet geschikt zijn van een antenne voor een be- 
paalde toepassing, is in de vorige afleveringen al 
ter sprake gekomen. Over de belangrijkste 
eigenschap hebben wij het nog niet gehad: de 
richtingsgevoeligheid van de antenne. 


De richtingsgevoeligheid 





Natuurlijk is het belangrijk om een 
antenne goed af te stemmen en te 
zorgen voor een juiste impedantie- 
aanpassing en een goede efficiëntie, 
maar dit zijn slechts enkele rand- 
voorwaarden voor het goed functione- 
ren van een antenne. Waar het wer- 
kelijk om gaat is de vorm van het 
stralingsdiagram. Dit is waarschijn- 
lijk het beste te illustreren aan de 
hand van een praktijkvoorbeeld. Op 
zekere dag zette ik mijn korte-golf- 
ontvanger aan en draaide gewoonte- 
getrouw over mijn favoriete 10 meter 
amateurband. Zoals verwacht waren 
de condities niet bijzonder goed en 
met uitzondering van een aantal on- 
vermijdelijke Russen, bleek er niet 
veel interessants te beluisteren. Net 
op het moment dat ik aanstalten 
maakte om over te schakelen op een 


andere band, stuitte ik op een bijzon- 
der sterk signaal. Het bleek een ama- 
teur te zijn die zo’n 5 tot 6 kilometer 
van mij vandaan woonde. Daarmee 
was het buitengewoon sterke signaal 
wel verklaard. Wat mij echter ver- 
baasde was dat hij in verbinding 
stond met een aantal Amerikaanse 
amateurs. Mijn verbazing nam toe 
toen ik hoorde dat hij zijn tegensta- 
tions sterkte-rapporten gaf van S9 en 
hoger. En dat terwijl er bij mij van 
enige radio-activiteit vanaf de over- 
kant van de Oceaan niets viel te be- 
speuren. Nu weet ik dat de bewuste 
amateur niet zo’n type is dat rappor- 
ten van 5 en 9 uitdeelt, om vervol- 
gens zijn tegenstation nog 60 keer te 
moeten vragen zijn roepnaam te her- 
halen en dat bij hem S9 ook werke- 
lijk S9 betekent. Hieruit moest ik 








concluderen dat hij de Amerikanen 
minstens 40 dB sterker ontving dan 
ik (helemaal niet dus!). Op grond van 
onze geringe onderlinge afstand, kon 
een dergelijk sterkteverschil niet 
worden verklaard. Het grote verschil 
zat natuurlijk in de door ons gebruik- 
te antennes. Daar waar hij gebruik 
maakte van een drie-elements beam, 
moest ik mij behelpen met een een- 
voudige dipool. Op zich was dit nog 
niet zo’n groot probleem, ware het 
niet dat mijn antenne slechts een 
meter of drie boven de grond hing. 
Hierdoor was mijn antenne nauwe- 
lijks gevoelig voor signalen die onder 
een kleine hoek met het aardopper- 
vlak de antenne bereikten. En dat 
was nu net wat er onder de heersen- 
de omstandigheden met de signalen 
vanuit de Verenigde Staten aan de 
hand was. Dit voorbeeld toont op een 
overtuigende manier aan hoe belang- 
rijk het stralingsdiagram van een an- 
tenne is. 


Stralingsdiagram 

Iedere praktische antenne bezit een 
zekere richtingsgevoeligheid. Dit is 
ook simpel te verklaren. 

Hiertoe beschouwen wij in eerste in- 
stantie een klein stukje van een an- 
tenne. Rond iedere stroomvoerende 
geleider ontstaat eenmagnetisch 
veld. Dit veld is echter niet overal 
even sterk. De maximale sterkte vin- 
den wij in een vlak dat loodrecht 
staat op de richting van de stroom 
(en daarmee ook loodrecht op de ge- 
leider). In de lengterichting van de 
geleider daarentegen is het magneti- 
sche veld nul. Het verband tussen de 
hoek waaronder we de geleider ‘bekij- 
ken’ en de magnetische veldsterkte, 
verloopt sinus-vormig. Aangezien in 
het stralingsveld van een antenne de 
elektrische veldsterkte evenredig is 
met de magnetische veldsterkte, 
geeft dit verloop tevens aan hoeveel 
energie in een bepaalde richting 
wordt uitgezonden. Een belangrijke 
conclusie die we hieruit kunnen trek- 
ken is dat een geleider niet straalt in 
zijn lengterichting. In de grafiek (fi- 
guur 1) is dit richtingseffect weerge- 
geven. We noemen een dergelijke 
grafiek een stralingsdiagram. Nu is 
bij figuur 1 gebruik gemaakt van een 
rechthoekig assenstelsel. Een meer 
gebruikelijke manier van weergeven 
van een stralingsdiagram is een po- 


RAM 134 aug. 1992 


03 
dd 
IE 

ko 

v 
dd 

N 
9 

03 
> 


0 
Richting 


lair diagram (zie figuur 2). Hierin is 
de richting ook daadwerkelijk als 
richting aangegeven, terwijl de veld- 
sterkte wordt aangegeven door de af- 
stand tot het middelpunt van het dia- 
gram. Dit levert het bekende 8-vor- 
mige stralingsdiagram dat geldt voor 
een enkel segment uit een antenne, 
maar ook voor korte-staafantennes. 
In de praktijk hebben wij echter vaak 
te maken met wat langere antennes. 
Door de bijdragen van alle segmen- 
ten bij elkaar op te tellen, kunnen we 
het stralingsdiagram van de antenne 
bepalen. Hierbij moeten we echter re- 
kening houden de stroomverdeling in 
de antenne en met looptijd-verschil- 
len tussen de verschillende segmen- 
ten waaruit we de antenne opge- 
bouwd mogen denken. Als voorbeeld 
is in figuur 3 een dipoolantenne gete- 
kend. Hierin zijn twee kleine seg- 
menten aangegeven. Voor de aange- 
geven richting zal een golf vanuit 
segment A een punt op grote afstand 
(in theorie zelfs oneindig) eerder be- 
reiken dan een op hetzelfde moment 
uitgezonden golfvanuit segment B. 
Het verschil in afstand introduceert 
ook een verschil in looptijd en daar- 
mee een fase-verschil tussen de door 
beide segmenten uitgezonden golven. 
Het afstandsverschil D is in de figuur 
aangegeven. Wanneer we dit uit- 








ken we Pythagoras. U zult begrijpen 
dat het op deze manier berekenen 
van een stralingsdiagram een waar 
monnikenwerk is. Gelukkig hebben 
we tegenwoordig elketronische mon- 
niken: computers. En daarmee zijn 
stralingsdiagrammen vrij gemakke- 
lijk te berekenen. Maar ook wanneer 
we niet beschikken over een compu- 
ter of over geschikte software, kun- 
nen we met een beetje boerenver- 
stand over het algemeen wel redelijk 
inschatten hoe het stralingsdiagram 
van een antenne er uit zal zien. 


Klaverblad 

Laten we eens kijken naar een eind- 
gevoede draadantenne met een leng- 
te van een golflengte. We noemen dit 
ook wel een Zeppelin-antenne. De 
stroomverdeling in deze antenne is 
aangegeven in figuur 4. Ten eerste 
merken we op dat de stromen in bei- 
de helften in tegenfase zijn. Dit bete- 
kent dat dwars op de antenne de 
stralingsbijdragen van beide anten- 
nehelften in tegenfase zijn en ze el- 
kaar dus opheffen. Kijken we echter 
in de lengterichting van de antenne, 





stand tussen beide antenne-helften 
bedraagt nu een halve golflengte. Het 
verschil in looptijd zorgt er voor dat 
het faseverschil van 180 graden weer 
goed wordt gemaakt. Op grond van 
deze redenering zouden we dus mo- 
gen verwachten dat deze antenne in 
zijn lengterichting het sterkst 
straalt. Dit is echter niet het geval, 
want ook hier geldt weer dat een ge- 
leider in zijn lengterichting niet 
straalt. Daarom vindt slechts stra- 
ling plaats op tussenliggende hoeken 
en neemt het stralingsdiagram de 
vorm aan van een klaverblad (zie fi- 
guur 4). Hoewel het hier een klaver- 
tje vier betreft waarmee volgens som- 
migen uitstekende resultaten be- 
haald moeten kunnen worden, kun- 
nen we de richtwerking sterk verbe- 
teren door de antenne niet aan het 
einde, maar in het midden te voeden. 
Bij de hele-golf dipoolantenne die dan 
ontstaat, vloeien de stromen in beide 
helften in dezelfde richting en onder- 
steunen de beide helften elkaar in de 
richting dwars op de antenne. Hier- 
door wordt een extra bundeling van 
de uitgestraalde energie verkregen 
(figuur 5). 


Rondstralers 


dan zien we dat de stralingsbijdragen 
van beide antenne-helften elkaar 
juist versterken. Weliswaar zijn de 
stromen natuurlijk nog steeds in 
tegenfase, maar de onderlinge af- 


Tot nu toe hebben we slechts gespro- 
ken over de richtingsgevoeligheid 
van een antenne in één vlak. In wer- 
kelijkheid is het stralingsdiagram 
natuurlijk een drie-dimensionaal fi- 


Fig. 5 


drukken in golflengte kunnen we di- 
rekt het fase-verschil berekenen. Bij 
het sommeren van de bijdragen van 

de verschillenden segmenten gebrui- 





RAM 134 aug. 1992 


ANTENNES 


Fig. 6 


guur. Omdat het nogal lastig is om 
een 3D grafiek af te beelden op een 
plat vlak, wordt over het algemeen 
volstaan met een horizontaal en een 
verticaal stralingsdiagram. We moe- 
ten echter wel bedenken dat we met 
behulp van een of twee stralingsdia- 
grammen slechts een deel van de 
werkelijkheid kunnen beschrijven. 
De termen horizontaal en verticaal 
zijn overigens maar relatief. Wan- 
neer we de antenne op zijn kant zet- 
ten, wordt horizontaal ineens verti- 
caal en omgekeerd. 

Een verticaal opgestelde dipool fun- 
geert bijvoorbeeld als rondstraler. 
Overigens is vrij makkelijk te bepa- 
len of we te maken hebben met een 
rondstraler of met een richtantenne. 
Wanneer een antenne (onafhankelijk 
van de richting waaruit we hem be- 
kijken) er altijd hetzelfde uitziet, is 
het zonder twijfel een rondstraler. 
Verandert het beeld van de antenne 
als we hem vanuit een andere rich- 
ting bekijken, dan hebben we zonder 
twijfel te maken met een antenne 





met een zeker richteffect. 

Zoals gezegd dienen de eigenschap- 
pen van een antenne overeen te ko- 
men met de eisen die er voor een be- 
paalde toepassing aan zijn gesteld. 
Grofweg kunnen we twee toepas- 
singsgebieden onderscheiden: mobie- 
le communicatie en point-to-point 
verbindingen tussen vaste stations. 
Het mag duidelijk zijn dat voor mo- 
biele communicatie bij voorkeur ge- 
bruik wordt gemaakt van rondstra- 
lers. Het steeds weer richten van de 
antenne zou immers een ontoelaatba- 
re lastenverzwaring zijn voor de 
agenten in de meldkamers van de po- 
litie! 

Rondstralers zijn meestal verticaal 
gepolariseerde amntennes. Er be- 
staan echter ook horizontale ronds- 
tralers, voorbeelden hiervan zij de 
klaverblad-antenne en ringdipool (zie 
figuur 6). 


Richtantennes 

Verreweg de meeste types antenne 
zijn meer-elements richtantennes. 
Laten we eens kijken waar deze an- 
tennes hun specifieke werking aan 
ontlenen. 

Wanneer we een steen in het water 
gooien ontstaan er cirkelvormige gol- 
ven. Werpen we echter een plank 
plat op het water, dan ontstaat een 
golfpatroon als in figuur 7. Kennelijk 
zorgen de afmetingen van de plank 
ervoor dat er voornamelijk golven 
ontstaan die zich dwars op de lengte- 
richting van de plank voortplanten. 
Het recept voor het maken van een 
richtantenne is dan ook om gelijktij- 
dig op meerdere plaatsen golven op 
te wekken. Hiervoor maakt men ge- 
bruik van meerdere stralerelemen- 








ten. Deze kunnen in drie basisconfi- 
guraties worden geplaatst (zie figuur 
8). Ten eerste naast elkaar; we spre- 
ken dan van een colineaire configura- 
tie (“colineair' betekent ‘op een lijn’). 
Ten tweede boven elkaar en ten der- 
de achter elkaar. Bij een colineaire 
configuratie hebben we te maken met 
een sterke horizontale bundeling. 
Stapelen we de elementen boven el- 
kaar, dan krijgen we een sterke verti- 
cale bundeling, terwijl de laatste con- 
figuratie zowel een horizontale als 
een verticale bundeling tot gevolg 
heeft. Dit is ook de reden dat de Yagi- 
antenne die op het laatste principe is 
gebaseerd zich nog steeds in een gro- 
te populariteit mag verheugen. Het 
stralingsdiagram van een antenne 
vertoont in zekere zin wel enkele 
overeenkomsten met een ballon. 
Drukken we die in één richting in el- 
kaar, dan stulpt hij automatisch in 
een andere richting uit. Dit is ook het 
geval bij het stralingsdiagram. De 
truc is dus om straling in ongewenste 
richtingen te onderdrukken, met als 
bonus dat in de gewenste richting 
meer straling (of in het geval van een 
ontvangstantenne een grotere gevoe- 
ligheid) ontstaat. Dit wordt bereikt 
door er voor te zorgen dat de stra- 
lingscomponenten van de verschillen- 
de elementen elkaar in de ongewens- 
te richting tegenwerken en in de ge- 
wenste richting versterken. Een en 
ander kan worden bereikt door het 
kiezen van een juiste onderlinge af- 
stand tussen de elementen en het 
aanbrengen van een bepaald fase- 
verschil tussen de elementen. Overi- 
gens is het niet gebruikelijk om ieder 
element separaat te voeden. In de 
meeste gevallen zal slechts één ele- 
ment worden gevoed, dit noemen we 


naast elkaar Pe 


boven elkaar 


achter elkaar 





RAM 134 aug. 1992 


dan het actieve element, en worden 
de overige (passieve) elementen aan- 
gestoten door de straling van dit ac- 
tieve element. Hoe dit in zijn werk 
gaat, kunnen we bekijken aan de 
hand van de meest simpele Yagi-an- 
tenne, bestaande uit een dipool en 
een reflector. 

In dit voorbeeld (figuur 9) gaan we 
uit van een onderlinge afstand van 
1/4 golflengte tussen dipool en reflec- 
tor. De reflector mag worden gezien 
als een kortgesloten dipoolantenne. 
Deze reflector ontvangt natuurlijk 
golven die door de dipool worden uit- 
gezonden. Doordat dit element is 
kortgesloten, zendt hij de opgevan- 
gen energie ook direkt weer uit. Zoals 
bij reflectie altijd het geval is, zijn de 
uitgezonden golven echter in tegenfa- 
se met de oorspronkelijk ontvangen 
golven. Achter de reflector heffen de 
golven afkomstig van de dipool en de 
reflector, elkaar dus op. Om vanuit 
de dipool naar de reflector te komen, 
hebben de door de dipool uitgezonden 
golven een afstand van een 1/4 golf- 
lengte moeten afleggen. De door de 
reflector uitgezonden golven moeten 
ook dezelfde weg terug om de dipool 
weer te kunnen bereiken. De totale 
afstand van dipool naar reflector en 
terug bedraagt dus een halve golf- 
lengte (in totaal betekent dit een fa- 
se-verschuiving van 180 graden). Sa- 
men met de 180 graden fase-ver- 
schuiving ten gevolge van reflectie, is 
het totale fase-verschil van de door 
de reflector en de dipool opgewekte 
golven dus 360 graden. Dit betekent 
dat in de voorwaartse richting de bei- 
de stralingscomponenten elkaar ver- 
sterken. Op deze manier wordt een 
redelijk effectieve richtantenne ver- 
kregen. 


Antenne-versterking 

Wanneer we een antenne zodanig 
construeren dat een duidelijke richt- 
werking ontstaat, dan levert een der- 
gelijke antenne in de richting waarin 
hij het sterkste straalt zowel bij zen- 
den als bij ontvangst, meer signaal 
dan een antenne die een dergelijke 
werking niet heeft. De factor die uit- 
drukt hoeveel sterker dit signaal is in 
vergelijking met een referentie-an- 
tenne, noemen de antenne-verster- 
king of antennewinst. De versterking 
van een antenne wordt uitgedrukt in 
dB. Als referentie-antenne kan een 





RAM 134 aug. 1 992 


DIPOOL 


REFLECTOR 


EA GOLFLENGTE 


Vertikaal Stralings Diagram 


ZS 10.0 m 
Straler Hoogte Z 2.50 m 
Refl.coeff Grond : 1.00 


Golf lengte 


isotrope-straler dienen. Dit is eigen- 
lijk slechts een theoretisch model dat 
een antenne vertegenwoordigt die in 
alle richtingen even sterk straalt. In 
dat geval wordt de antenne-verster- 
king opgegeven in dBi (ten opzichte 
van een isotrope-straler). Een meer 
praktische referentie is de dipool. In 
dat geval wordt de antenne-verster- 
king gegeven in dBd (ten opzichte 
van een dipool). Fabrikanten van an- 
tennes zullen bij voorkeur de verster- 
king van hun antennes specificeren 
in dBi. Dit levert namelijk een waar- 
de op die 1.64 dB hoger ligt dan de 
waarde uitgedrukt in dBd. Met ande- 
re woorden: een dipool geeft een ver- 
sterking van 1.64 dB ten opzichte 
van een isotrope-straler. 


5.0 pn 
0.0 Grad. 
Gain t.o.v.dipool: 3.01 dB 


Straler Lengte 


Vert. Hoek 





Bodemreflecties 

Zoals we gezien hebben kunnen we 
de vorm van een antenne zodanig 
kiezen, dat een optimaal stralings- 
diagram voor een bepaalde toepas- 
sing ontstaat. Echter niet alleen de 
vorm van de antenne bepaalt hoe het 
stralingsdiagram er uitziet. 
Obstakels in de buurt van de anten- 
ne kunnen de door de antenne uitge- 
zonden golven reflecteren en daar- 
mee het stralingsdiagram behoorlijk 
vervormen. Bij korte-golfantennes is 
de nabijheid van de bodem een be- 
langrijke factor. Wanneer wij bijvoor- 
beeld een dipool op een hoogte van 
een 1/4 golflengte boven de grond 
hangen, werkt de bodem op een ver- 


N 
LL 
Z 
Pd 
LU 
ke 
Z 
< 





gelijkbare wijze als de reflector uit 
bovenstaand voorbeeld. Het resultaat 
is dat een dergelijke antenne als 
zendantenne zijn energie voorname- 
lijk loodrecht omhoog straalt en als 
ontvangstantenne voornamelijk ge- 
voelig is voor loodrecht invallende 
straling (zie figuur 10). Dit is wel 
gunstig voor lokale verbindingen 
(waarbij het reflectiepunt zich vrijwel 
loodrecht in de ionosfeer boven ons 
hoofd bevindt), maar bepaald ongun- 
stig voor Dx-verbindingen. Hangen 
we dezelfde antenne op een hoogte 
van een halve golflengte, dan ziet het 
stralingsdiagram er al heel anders 
uit (zie figuur 11). Voor horizontaal 
gespannen draadantennes geldt dat 
wanneer men DX stations goed wil 
ontvangen, de ophanghoogte groter 
moet zijn dan 1/4 golflengte. Wie ech- 
ter vrijwel uitsluitend geïnteresseerd 
is in DX, kan beter een verticale an- 
tenne gebruiken. Hierbij ondersteu- 
nen de door de bodem gereflecteerde 
golven namelijk de direkt door de an- 
tenne uitgestraalde golven, hetgeen 
resulteert in een stralingsdiagram 
met een lage opstraalhoek (zie figuur 
12). Een nadeel van veel verticale an- 
tennes is dat een goed geleidend 
aardoppervlak aanwezig moet zijn. 
Hiertoe dient vaak een groot aantal 
radialen in of op de grond te worden 
aangebracht. Wie dit probleem wil 
omzeilen, kan gebruik maken van 
een halve-golf Vertical. Deze antenne 
is in het voedingspunt namelijk 
hoogOhmig en kan ook goed gebruikt 
worden zonder radialen. 


Tot slot 

Natuurlijk valt er over antennes heel 
veel te vertellen. Er is dan ook een 
groot aantal dikke boeken over ge- 
schreven. In deze serie hebben we ge- 
tracht de werking en de basis-concep- 
ten van antennes (redelijk) uitvoerig 
te beschrijven. Daarom zijn de arti- 
kelen vaak nogal theoretisch van 
aard geweest. Het is ons voornemen 
om het onderwerp ‘antennes’ ook in 
de toekomst de aandacht te geven die 
het verdient. In komende artikelen 
zal de nadruk echter iets meer liggen 
op de praktijk. 

Wanneer u vragen op opmerkingen 
heeft over dit onderwerp, aarzel dan 
niet en schrijf naar het bekende 
adres (o.v.v. Uit de postbus). 





Vertikaal Stralings Diagram 


Golf lengte 100 m Straler Lengte H- 5.0 m 
Straler Hoogte : 5.00 m Uert. Hoek H 0.0 Grad. 
Refl.coeff Grond : 1.00 Gain t.o.v.dipool: 0.15 dB 


Vertikaal Stralings Diagram 


Golf lengte : 10.0 m Straler Lengte S a.5 nm 
Straler Hoogte : 0.00 m Uert. Hoek : 90.0 Grad. 
Refl.coeff Grond : 1.00 Gain t.o.v.dipool: 3.01 dB 


Rectificatie 


In RAM 132 hebben wij in het artikel over de weersatellieten 
vergeten de naam van de fotograaf (Nanne Hoekstra) 
te vermelden. Nanne, sorry hiervoor. 








RAM 134 aug. 1992 


Elektrotechnisch Bureau 





HARRIE LAMMERTINK 


_WIJ ZIJN MET VAKANTIE VAN 27 JULI TOT 17 AUGUSTUS 


AOR 2800 
BREEDBAND BASISSCANNER 
Compacte High Tech voor de fijnproever!!! 


SPECIFICATIES: 
1. Freg.bereik — 500 kHz- 600 MHz 
800 MHz-1300 MHz Aan 

2. Geheugen ` — 1000 kanalen 

3. Banken — 10 stuks 

4. Sensitivity - AM + 3,0 uV bij 10 dB S/N 
(overgrote deel van het ontvangstgebied) 
NFM 0,5 uV bij 12 dB SINAD 

5. Modes — FM-N / FM-W / AM / USB / LSB /CW 


NIEUW AOR-1500 
SUPERBREEDBANDSCANNER MET "ep 


Een uitstekende kwaliteit in een 
compact sizebehuizing. 


SPECIFICATIES: 
1. Freg.bereik — 500 kHz-1300 MHz 
= 2. Modes - AM/FM-N/FM-W, SSB 
© 3. Memory — 1000 kanalen 
4. BFO-knop voor SSB-afstemming 
5. Automatische geheugen opslag 
van 100 kanalen 


khad 





Kom gauw eens kijken naar dit 6. Scansnelheid — 20 kan/sec RE 

prachtig stukje luistergenot. n. 7. Gewicht — 1050 gram NW, 
D V dd s S © 1098. rA 

PRIJSKNALLER A@R 5,55 Misschien precies wat MAAR 


u zoekt PRIJSSENSATIE 


NIEUW VAN ICOM 


DE JAPANSE REVOLUTIE VOOR LUISTERAARS!!! 


IC-R7100 


SPECIFICATIES: BT" 
1. Freg.bereik — 25-2000 MHz 
2. Modes — SSB / AM / FM 


3. Memory — 900 kanalen 
4. Banken — 9 stuks 


NIEUW LOWE HF-150 
K6-ONTVANGER 


DE NIEUWE TROEF VAN LOWE — NU OOK 
PRIJSTECHNISCH BINNEN IEDERS HANDBEREIK!!! 
SPECIFICATIES: 

1. Freg.bereik — 30 kHz — 30 MHz 
2. Modes — AM / LSB / USB / CW 
> ESE 3. Memory — 60 geheugens 
5. Steps —0,1/1,5/10/12,5/ 20 / 25 / 100 kHz 4. ingebouwde filters voor SSB en AM 
6. Sensitivity - SSB 0,2 uV 2 4en7kH 
AM 1,6 uV té, z) 


WFM 1,0 uV VOOR DE PRIJS 

FM : 0,35 WV EF HOEFT U HET NIET 
Inclusief 5 keer Basic scan, Ni 3795 ZS TE LATEN!!! `, "la 
Windowscan. Dual scan enz. ip raden PRIJS S 4195, 7 
PRIJS did ANNE 





Wij kunnen u meer dan 45 verschillende scanners leveren. 


LET OP!!! Bijna altijd uit eigen voorraad! U krijgt bij iedere scanner: @ Ned. 
gebruiksaanwijzing. e / jaar garantie. @ Gratis freg.handboek. e Perfecte nazorg. En om het 
plaatje compleet te maken leveren wij tegen scherpe concurrerende prijzen een 1e kwaliteit 
kabel, connector en scannerantenne. Kom langs en overtuig u zelf of bel voor informatie! 


HARRIE LAMMERTINK 


Rijssensestraat 4 — 7642 CX — WIERDEN — Tel. 05496-75785 — Telefax 05496-73835 
Openingstijden: 9.00-12.30 — 13.30-18.00 uur. Dinsdag gesloten. Vrijdag koopavond — Wij 
verzenden ook onder rembours! Kom eens langs in onze gezellige winkel. — De keus is zeer 
groot en voor u staat de koffie klaar! — U kijkt uw ogen uit! 
















i A Beckerweg 19, 9731 AX Groningen - Nederland 
f RMCO Telefoon 050-416760 - Fax 050-415477 
/ | 


PBS-100 
9-ELEMENTS YAGI ANTENNE 


Cé 


3 meter PIRATEN-ANTENNE 


* FREQUENTIEBEREIK 
* VERSTERKING 


100 - 106 MHz 


1000 WATT 
ON winre vereen se 1:13 
* IMPEDANTIE 


3 meter 
1.5 meter 
48 graden 
57 graden 
2975 gram 


DEALERS WANTED 





HARRIE LAMMERTINK - SCANNERPARADIJS VAN NEDERLAND!! 








dolstran elektronika. 


Tel. 05110-3866 


ONTVANGERS 


Fax: 05110-3344 


LOWE HF-225 








Kenwood R-5000 ........ f 2799,- Top ontvanger voor een lage prijs. 
Kenwood R-2000 ........ f 1999,- i i 
Yaesu FRG-8800 ........ f 1899,- ig 
Yaesu FRG-9600 ........ f 1499,- 

Lowe HF-150............ f 1195,- 

EE, rent eee f 2995,- 

ORNE EE f 2495,- 

Icom R-9000 `... f 12780,— Ontvangstbereik: 30 kHz - 30 MHz 
loom R-7000 ~. i esse f 3495,- * Modes: AM, LSB, USB, CW, FM 

leom R-7100 cis i nS f 3795- , Geheugens: 30 

WBB: ini ren wen SMO BE... os von. f 1599,- 
NRN AE EN f 3695- —— 
Teen f 99,- 
AOR AR-3000A .......... f P.O.A. MLpmarine f 129,- 
AOR AR-3000............ f P.O.A. MLBA MK2, met draad 12,5 meter 
AOR AR-2000 ........... f 799,- f 149,- 
AOR AR-2800 ........... f 1098,- DX-1, act. ant. 50 kHz-50 MHz f 699,- 
AOR AR 1500 ........... f 899,- T2FD, low nois ant. 3-35 MHz. f 399,- 
Handic 0080, aanbieding!! . f P.O.A. DX listener, ant. 3-35 MHz... f 699,- 
Alinco DJ-X1 ............ f 999,- D707, act. ant. tot 1500 MHz . f 299,- 
ICOM R-1 LLL. f 999,- ROAL 1300 scanner ant. 25-1300 MHz 
Kenwood RZ-1 .......... f 1498,- MetN konnektor ............ f 199,- 
Danita 340 FM .......... f 179,- 

Midland Alan 58E ........ f 328,- 

Danita 640 FM .......... f 255,- 

PAN mini TOP FM ........ f 245,- 

Z-Scan 40 FM ........... f 499,- 

Pogostick, antenne ....... f 225,- 

Big stick, antenne ........ f 245,- 

Atron A99, antenne ....... f 199,- 

Storm 27 antenne ....... f 69,- 





POSTORDER SERVICE 
Bestellingen en inlichtingen: Smelpaed 2, Veenwoudsterwal, 
Postbus 63, 9254 ZH Hardegarijp, tel.: 05110-3866. 
Betaling: onder rembours of bij vooruitbetaling op giro 5040569. 









DELIA Com 


J.B. EECKHOUTSKAAI 2 — B-9700 OUDENAARDE, BELGIË 
TELEFOON/FAX: + 32 (0)55/31 44 25 


ANTRON A99 


FIBERGLASS BASIS ANTENNE 
DE ECHTE, VAN SOLARCON/USA 
CB EN 10 METER AMATEUR 

NU LEVERBAAR 


















RADIAL KIT 


GPK-1 A 


VOOR NOG MEER ” PHN ? 
RENDEMENT d IS) N 
Wij leveren ook Shakespeare fiber antennes 
POGOSTICK 

BIG STICK 

GOLD BAND BIG STICK 

(Zie RAM 131, mei 1992, blz. 47.) 

Deze en andere kwaliteitsprodukten zijn ver- 


IN OPTIE VERKRIJGBAAR I 










krijgbaar bij de betere CB-verdeler. Telefoneer 
of schrijf voor de catalogus en de verdeler bij u 
in de streek. U komt zo op onze mailinglijst en 
wordt automatisch op de hoogte gehouden 
van nieuwe produkten en promoties. 


DEALERS — VRAAG ONZE PRIJSLIJST AAN! 


door BAS 't HOEN 


PACKETRADIO 


Bekaf komen we terug op de camping. Je verkijkt je toch ieder keer 
weer op die Oostenrijkse bergen. Van besneeuwde toppen tot zeer 
steile bergpaden, waar al na 5 minuten het zweet op je rug staat. Het 
allesoverweldigende uitzicht maakt echter alle inspanningen weer 
goed. Wel wat anders dan de heuveltjes in de Ardennen waar we 
nogal eens zitten. Even snel douchen en kijken of er al nieuws is uit 
Nederland. Even rondgrabbelen in de rugzak. Ah, daar is ie. Porto- 


foon aan, op monoband zettten, frequentie 144.650, squelch open en 


38 f 
EI de boel laten ruisen.... 





Als ik de lange sprietantenne op de 
porto zet klinken de packetgeluiden 
al door de tent. Gauw de kabeltjes er- 
in, en het Baycomprintje achter in de 
laptop. Draaien maar ! De diskdrives 
maken het bekende opstartgeluid. 
Daarna snel de software opstarten. 
Terwijl de programmatuur geladen 
wordt kruip ik de tent uit en hang de 
portofoon aan het draagkoordje aan 
de hoogste tentstok. Met een stukje 
tape aan de antenne hangt ie keurig 
recht... Oh, ja het kabeltje heeft een 
slecht contact. Nog maar even die 
wasknijper er op. Dat is nog eens hi- 
tech ! Stom eigenlijk dat je hiermee 
wereldwijd digitale berichten kunt 
verzenden en ontvangen. Nu snel aan 


RAM 134 aug. 1992 





de gang. Connect OE7XGR. De lap- 
top maakt het bekende connect-piep- 
je en we zijn in business: 
CONNECTED to OE7XGR - 05/31/92 
16:28:07 RMNC/FlexNet V. 3.0a Zil- 
lertaler Gletscher Gefrorene Wand 
OeVSV. 

Mooi zo ! Nu snel doorschakelen naar 
de mailbox en kijken of er al post is. 
Het scherm weet te melden: 

"7" connected to OE7XMR INFO- 
SERVICE OE7XMR - Lienz/Osttirol - 
Login: 31.05.92 16:29 MEZ Hallo 
Bas, zuletzt warst Du in der Box am 
29.05.92 00:10 MEZ Keine Nachricht 
fuer Dich 


() PASCQA de OE7ZXMR-I. 


RAM 134 aug. 1992 





Hmmm.....! Geen persoonlijke berich- 
ten. Maar ja, het was per slot van re- 
kening ook nog maar een dag geleden 
dat ik de adressering naar Nederland 
had verzonden. Vanavond nog maar 
eens proberen.... Heb ik eindelijk 
even tijd om het krakende kabeltje 
tussen de porto en de packetinterface 
vast te solderen. Kan die wasknijper 
er eindelijk ook eens af 


Een van de grote voordelen van de 
radiohobby is dat je deze vrijwel 
overal kunt bedrijven. Onderweg tij- 
dens woon-werk verkeer, tijdens een 
wandeling door de duinen, of zelfs tij- 
dens een zeiltocht op de Noordzee. 
Overal hoor je actieve radio-amateurs. 
De steeds kleiner wordende zendap- 
paratuur op de amateurbanden of in 
de CB-band maakt een grotere bewe- 
gingsvrijheid mogelijk. Hetzelfde 
geldt natuurlijk voor kortegolfluiste- 
raars. Kleine maar goede ontvangers 
zoals de Lowe HF 150 maken een on- 
berispelijke ontvangst op het vakan- 
tieadres mogelijk. Compacte nieuwe 
HF-banden zendontvangers zoals de 
nieuwe Kenwood TS450 en de Yaesu 
FT890 zullen zeer populair worden 
bij vakantiegangers. Maar het meest 
gebruikt zijn natuurlijk de moderne 
kleine portofoons voor de twee meter- 
en 70 em-banden. Hiermee kun je al 
dan niet via repeaters grote afstan- 
den overbruggen, speciaal in berg- 
achtige gebieden. De meningen over 
amateurradio op vakantie zijn vaak 
verdeeld. Een veel gehoord verhaal 
is: “Als ik op vakantie ben, dan wil ik 
niets te maken hebben met de dage- 
lijkse gang van zaken, dus ook niet 
met mijn normale hobbies”. Mijn per- 
soonlijke mening is echter dat je met 
het uitoefenen van onze hobby op 
vreemde plaatsen en in ongewone si- 
tuaties veel ervaring opdoet die je 
normaal gesproken nooit anders zult 
kunnen verwerven. Een telegrafie- 
verbinding op een slingerend zeil- 
schip in open zee is wel even wat an- 
ders dan een rustig gesprekje vanuit 
de hobbykamer. Met de portofoon en 
een kleine draagbare antenne verbin- 
dingen maken op een bergtop van 
3300 meter geeft heel andere resulta- 
ten dan een cq-oproep op je lokale re- 
peaterstation op de vaste maandag- 
morgenrit naar je werk ! Mijn motto 
is: Op vakantie: spullen mee ! Het 
zijn juist dit soort verbindingen die je 
nooit meer vergeet. 





Met de intrede van packet-radio wor- 
den de mogelijkheden steeds ruimer. 
Door een groot deel van Europa loopt 
een goed functionerend packet-net- 
werk. Hiervan kan de vakantiegan- 
ger natuurlijk profiteren. Door de 
vaak ideale opstelling van nodes op 
hoge punten, zoals bergtoppen, hoge 
gebouwen, kerktorens etc. kan met 
eenvoudige middelen een verbinding 
tot stand gebracht worden met de 
dichtstbijzijnde node. 

Het gebruik van packet kent daarin 
enkele heel specifieke voordelen ten 
opzichte van andere technieken. Met 
een packetstation hoef je in de mees- 
te gevallen maar korte afstanden te 
overbruggen. Dat betekent dat er 
geen zeer hoge eisen gesteld hoeven 
te worden aan de antennesituatie of 
-lokatie. Tevens kunt u gebruik 
maken van andere stations welke 
aanwezig zijn d.m.v. de digipeater- 
functie welke elk packetstation ter 
beschikking heeft. Zo kun je dus ge- 
bruik maken van het antennepark 
van de reeds aanwezige amateurs! 
Practisch gezien kun je dus in bijna 
alle gevallen toe met een portofoon 
met 5 watt zendvermogen en eenvou- 
dige antennes. 


Welke apparatuur mee ? 
Eigenlijk hoeft een vakantie-packet- 
station aan geen andere dan prakti- 
sche voorwaarden te voldoen. Een 
laptopcomputer met accu is natuur- 
lijk heel handig. Het meest compacte 
apparataat van dit moment is onge- 
twijfeld de Atari Portfolio zakcompu- 
ter. Hiervoor is software beschikbaar 
om een serieel modem aan te spre- 
ken. Met een eenvoudige TAPR TNC 
kun je dan aan de gang. De TNC2S 
kent bijvoorbeeld al een miniatuur 
SMD versie, met afmetingen van een 
pakje sigaretten. Als alles wat met 
packet te maken heeft dan in volume 
uitgedrukt zou worden kom je onge- 
veer op een pak melk uit. Het enige 
nadeel van deze computer is het feit 
dat deze maar 40 tekens op een regel 
kan weergeven. Voor de rest is de 
keuze van laptopcomputer natuurlijk 
alleen afhankelijk van smaak en bud- 
get. Probeer voor aanschaf van een 
computer te weten te komen of er al 
iemand met packet mee actief is en 
vraag deze persoon naar zijn/haar er- 
varingen. Het packet-netwerk is hier 
letterlijk voor gemaakt ! 


O 
O 
< 
H. 
ke 
LLI 
2 
z 
D. 





Een laptop vormt samen met een 
dualband portofoon een ideale combi- 
natie. Alles is eenvoudig vanuit bat- 
terijen te voeden zodat je ook eens 
met de auto op een zeer hoge bergtop 
kunt gaan staan om te zien wat daar 
allemaal te beleven valt. Zo’n onder- 
neming is een regelrecht avontuur. 
Naast de bekende stations die vanuit 
het dal te ontvangen zijn kun je dan 
ineens amateurs ontvangen vanuit 
alle omringende landen. Ook met de 
microfoon valt dan zeer veel te bele- 
ven. Iedereen die eens in het hoogge- 
bergte is geweest met apparatuur zal 
dit niet snel vergeten ! 


Voorbereiding 

Voordat je met de spullen er op uit 
trekt naar de vakantiebestemming is 
het heel handig om een keertje te 
gaan proefdraaien op een afgelegen 
terreintje. Je komt dan heel snel aan 
de weet wat er nog allemaal ont- 
breekt. Indien mogelijk kunt u het 
beste kabeltjes maken zodat alle ap- 
paratuur op de autoaccu kan werken. 
Vooral de laptopcomputers gebruiken 
nogal wat stroom. Binnen enkele 
uren is de accu ontladen en dan is 
het maar de vraag of je 16 uur de ge- 
legenheid hebt om deze weer te la- 
den. Vooral op campings kan dat een 
probleem zijn. Daarnaast ben je na- 
tuurlijk in de eerste plaats op vakan- 
tie en de meeste vakantiegangers 
hebben natuurlijk nog meer te doen. 


Wat de computer betreft: neem van 
alle software die u denk te gaan ge- 
bruiken in elk geval back-ups op dis- 
kette mee. Daarnaast is een schijfje 
met DOS heel handig als je de HD 
kunt uitzetten om stroom te bespa- 
ren. Een en ander is natuurlijk hele- 
maal afhankelijk van het type com- 
puter dat meegaat op vakantie. 
Meer nog dan anders is bij een va- 
kantietrip met apparatuur een reis- 
verzekering een must. Een laptop- 
computer is vooral in zuidelijke lan- 
den snel van eigenaar verwisseld. 
Een aantal zaken die u beslist niet 
moet vergeten zijn een CEPT zend- 
machtiging (indien van toepassing 
natuurlijk) en aankoopbewijzen van 
de apparatuur die u bij u heeft. Hier- 
mee voorkomt u ellende aan de 
grens. 





Node-gebruik over lange 

afstanden: routing 

Als je berichten over grote afstanden 

wilt verzenden staan daar eigenlijk 

twee methoden voor ter beschikking: 

1 Versturen van berichten via de 
mailbox 

2 Het maken van 'live' verbindingen 
via de nodes 


Bij gebruik van de mailbox is een 
zaak van beslissend belang: de ddres- 
sering ! Het netwerk moet weten 
waar de post naar toe moet. Binnen 
Nederland is dat over het algemeen 
geen probleem, maar zodra de post 
naar het buitenland moet liggen de 
zaken heel anders. U moet dus weten 
hoe het volledige adres is van de 
mailbox van het thuisfront, maar ook 
het adres van de mailbox bij uw va- 
kantiebestemming. Een berichtje aan 
de systeembeheerder is dan voldoen- 
de. Een voorbeeld van een vollledige 
adressering kan er bijvoorbeeld als 
volgt uitzien: 
SP PEIMFA @ 
PISHWB.#NB.NLD.EU 


Vrij vertaald: verstuur een privebe- 
richt aan PEIMFA, in de mailbox 
PISHWB te Noord-Brabant, in Ne- 
derland, in Europa. Als deze op- 
dracht aan een willlekeurige mailbox 
- waar dan ook ter wereld - wordt ge- 
geven zal de post netjes afgeleverd 
worden op het juiste adres ! Alleen de 
opdracht SP PEIMFA @ PI8HWB is 
beslist onvoldoende ! Het betekent 
dan dat er mensenhanden aan te pas 
moeten komen om het bericht weer 
op het goede spoor te zetten. Hiermee 
bouwt u dus automatisch een vertra- 
ging in de forwarding in, waardoor 
uw post laat of nooit zal arriveren. 
Zorg dus voor goed adressering, zo- 
wel van de post naar huis als voor de 
post terug naar uw vakantieadres. 
Een beetje overleg met de sysop doet 
vaak wonderen. Bedenk altijd dat 
niet alleen uw bericht maar vaak 
honderden andere berichten via zo’n 
systeem lopen. U mag dus niet van 
zo’n sysop verwachten dat hij alle be- 
richten nakijkt op het gebied van de 
adressering. Als U een bericht wilt 
nazien op het tijdschema waarmee 
het is verstuurd gebruik dan het zo- 
genaamde RH (read header) of V 
(verbose) commando. Bv.: V 3456 of- 
wel: lees bericht nummer 3456 met 
de forwarding headers. Hieruit kunt 





u precies nagaan hoe snel een bericht 
ter plaatse was. Als u dus alle adres- 
sering correct uitvoert mag u retour- 
post binnen eenzelfde periode terug- 
verwachten. U moet natuurlijk de ge- 
adresseerde wel de gelegenheid ge- 
ven de post op te halen en retourpost 
te verzenden. Hierbij is een goede ge- 
woonte om even een ontvangstbeves- 
tiging te versturen, zodat de vakan- 
tieganger weet dat zijn post is aange- 
komen. Dat mag een zeer kort be- 
richtje zijn, bv. 2 regeltjes. Kleine 
moeite, groot plezier. Zorg altijd dat 
uw juiste adressering in het bericht 
staat, da's makkelijk voor de ontvan- 
gende partij. Indien u van een wild- 
vreemde mailbox de adressering te 
weten wilt komen kunt een willekeu- 
rig bericht met headers opvragen zo- 
als hierboven beschreven. Hierin 
staat altijd het juiste adres ! 


De tweede methode is het maken van 
een 'live' verbinding met Nederland. 
Ook dit is vreselijk leuk maar alles 
moet wel meezitten, vooral als je via 
zeer veel tussenstations moet wer- 
ken. Kies hiervoor altijd een tijdstip 
buiten de grote drukteperiodes, bv in 
de vroege morgenuurtjes of ‘s avonds 
laat. Dat komt overigens ook het bes- 
te overeen met de overige vakantie- 
activiteiten. Het beoefenen van de 
packet-hobby moet natuurlijk niet in 
het vaarwater zitten van de mede-ge- 
zinsleden of reisgenoten, anders is 
het snel gedaan met de lol. Uit het 
oogpunt van deze overweging heeft 
het gebruik van de mailbox de mees- 
te voordelen. Verbindingen over zeer 
lange trajecten via nodes zijn vaak 
tijdrovend en relatief kwetsbaar. Een 
berichtje uit een mailbox halen hoeft 
niet meer dan 5 minuten te duren en 
dat kan een belangrijk voordeel zijn. 
Aan U de keus. 


Nog een paar tips voor lange-af- 

stands nodeverkeer: 

- Bestudeer vooraf goed uw soft- 
ware op het gebied van auto-rou- 
ting ! Vooral in portable situaties 
een must, het scheelt u veel tijd 
en tikwerk ! 

- Als U een verkeerde route ingeeft: 
niet terugconnecten en weer het 
goede pad kiezen maar de kopno- 
de echt disconnecten en netjes op- 
nieuw beginnen. Anders wordt de 
hele zaak erg traag of raakt in de 
knoop ! 





RAM 134 aug. 1992 





- Doorloop het traject met zo min 
mogelijk tussenstations: laat de 
netwerksoftware het zware werk 
doen ! 

- Kies gunstige tijden en maak 
vooraf afspraken met het tegen- 
station 

Als u via de nodes in uw eigen home- 

mailbox wilt rondneuzen om er be- 

richten achter te laten of privé post 
wilt ophalen zijn er ook een paar 
handige tips: 

- Kijk na welke time-out uw mail- 
box thuis heeft: bij een waarde 
van minder dan 10 minuten gaat 
het meestal mis, er komt al snel 
een kink in de kabel. Overleg 
hierover met de sysop ! 

- Wacht niet op bevestiging van alle 
commando's: gewoon het bericht 
versturen met alle commando's op 
een nieuwe regel. Het antwoord 
van de mailbox laat immers vaak 
minutenlang op zich wachten, en 
zo voorkomt u time-outs ! Het is 
zo vervelend om te merken dat 10 
minuten eerder de mailbox in Ne- 
derland gedisconnect werd door- 
dat u bezig was te wachten op de 
bevestiging van de eerder opgege- 
ven commando's. 

- Maak te verzenden berichten al- 
tijd vooraf aan in een tekstver- 
werker of editor. Geef dan uw pac- 
ketsoftware (SP, GP, Yapp of PC- 


RAM 134 aug. 1992 


Pakratt) de op- 
dracht om een 
ascii-file te ver- 
sturen. M.a.w. 
houd de link 
druk bezig, niet 
met het handje 
berichten gaan 
invoeren. Dat is 
namelijk ook 
een verdrietige 
zaak als er on- 
verhoopt een 
kink in de kabel 
komt en er een 
time-out ont- 
staat. Als u het 
berichtje nog op 
schijf heeft is er 
niets aan de 
hand: gewoon 
nog eens probe- 
ren. Het staat 
immers nog ge- 
woon op schijf. 
U kunt het 
daarnaast na- 
tuurlijk ook nog eens opsturen via 
internationale mailbox-forwar- 
ding. Er hoeft geen postzegel op, 
het kost niets ! Geeft me altijd een 
lekker oer-Hollands gevoel ! 


Gebruik van de RMNC/ 

Flexnet node 

In het vorige deel spraken we al even 
over die buitenlandse zeer slimme 
Flexnet nodes. Hier ziet u wat zo’n 
ding allemaal kan: 


Help Funktionen 

Aktuelle Info’s 

Bakentext anzeigen 
Convers-modus 

(Call) Zeit und Weg anzeigen D 
OE bringt nur OE-CALLS D HB 
nur Schweizer Calls 

Find, User suchen 

Hilfe, dieser Text hier 
Linkkarte anzeigen 

Links anzeigen 

Mycall anzeigen 

Parameter anzeigen 

Quit: zurück zum letzten Digi 
über welche Digis wird gesucht 
User die am Digi QRV sind 


J a u 


COV g 


Convers-Befehle 

Jw wer ist am Digi in Convers 
'w n wer ist auf Kanal n Convers? 
le auf welchem Kanal @RV? 





len Converskanal wechseln zu n 
Je Call Textzeile senden zu Call 
/q Convers verlassen 


Ook hier weer het bekende motto: ge- 
woon mee aan de gang gaan; in elk 
geval uitgebreid de help-functie op- 
vragen, niet gewoon aanrommelen. 
Met wat puzzelen bent u zo’n ding 
binnen het kwartier de baas. Nog 
eens wat anders dan de bekende 
kruiswoord-puzzle tijdens een regen- 
achtige vakantiedag.... Vooral de con- 
versemode werkt heel fraai. Zo kunt 
u met een aantal zendamateurs een 
goed ‘gesprek’ voeren. Vooral in berg- 
achtige gebieden wordt van deze ma- 
nier van converseren vaak dankbaar 
gebruik gemaakt omdat men door fy- 
sische beperkingen (gebergte!) vaak 
niet in staat is een bepaalde verbin- 
ding op een andere manier tot stand 
te brengen. In veel gevallen zijn ge- 
bieden voor radioamateurs met pac- 
ket pas echt toegankelijk geworden. 


Waar zit de activiteit ? 

Vrijwel alle apparaten hebben de mo- 
gelijkheid om de banden af te scan- 
nen. Probeer ook de gebieden waar je 
niet een-twee-drie activiteit ver- 
wacht. Vooral in het buitenland wil 
het bandplan nogal eens flink afwij- 
ken van wat in Nederland gebruike- 
lijk is. In Duitsland zit vaak activi- 
teit boven in de 70 cm-band, terwijl 
de meeste signalen in Nederland be- 
neden in de band zitten. Een half 
uurtje scannen en u heeft de meeste 
signalen wel te pakken. Bedenk dat 
packet in het buitenland vaak veel 
minder actief gebruikt wordt dan in 
de Nederlandse situatie. Het kan dus 
goed gebeuren dat een zeer goed be- 
reikbare node of digipeater 1 maal 
per 10 minuten zijn bakentekst uit- 
zendt. Deze uitzending duurt maar 
enkele seconden, en het moet dan wel 
puur toeval zijn dat uw scanner daar 
op stopt ! Veel beter werkt de volgen- 
de methode: in de bovengenoemde 
Flexnetnode zit heel vaak een prach- 
tig kaartje van de lokale opzet. Laat 
daar nu een keurig overzichtje inzit- 
ten met alle frequenties: met zo’n 
kaartje heeft u gelijk alle gegevens 
bij de hand. 


Huiswerk: karte, pa en digimap 
Om het bovenstaand gezoek te be- 
spoedigen, kunt u het beste thuis 





O 
O 
< 
œ 
ke 
LU 
x 
z 
D. 





DBMOFG 
GERMERING 
430,575 


DBOAHO 
SCHONGAU 
430.8500 










OE7XPR 
PITZTAL 
144.675 


OE7XGR 
ZILLERTAL 
144.650 


OE7XIR 
RAUTHH. 


(vooraf) alle gegevens van uw vakan- 
tiebestemming uitpluizen. Het kan 
een belangrijk stuk vakantievoorpret 
zijn en leidt vaak tot leuke kontakten 
met de inwoners aldaar. Daarnaast 
kunt u de lokale amateurs tips vra- 
gen. Zij hebben tenslotte de ervaring 
in het betreffende gebied die u mist! 
Vraag in ieder geval om een recente 
digikaart, zodat u kunt uitpuzzelen 
welke satations voor u van belang 
zijn. Een berichtje aan de sysop van 
een node geeft vaak een heel goed in- 





OE7XHR 
HOADL 
144.625 


OE7XCR 
OE7XCT 





OE7XYR 
VOELS 


433.675 
















OE7XWR 
MUTTERS 
144.650 


zicht in lokale gebruiksmogelijkhe- 
den. Last but not least; vanuit Ne- 
derland kunt u zelf al kontakt maken 
met het voor u van belang zijnde sta- 
tion (via het nodenetwerk). Vaak 
heeft zo’n flexnet node een A-com- 
mando, welke alle actuele gegevens 
weergeeft. 


Tot slot 
Amateurradio in het buitenland geeft 
u een heel andere kijk op de hobby. 


USEREINSTIEG 





OE7XAR KUFSTEIN 
OE7XKJ DXLBOX 


IR3BZB 
MERAN 
144650 


OE7XSR 
SEEGRUBE 
INTERL. 


INNSBRCK OP.OE7EKJ 
144.500 






144.675 


Amateurs verschillen onderling niet 
zo, ondanks de verschillen in cultuur 
en levenswijze. Tijdens mijn vakantie 
zijn veel kontakten gemaakt, waaruit 
wederzijdse uitnodigingen en bezoe- 
ken zijn voortgevloeid. Het maken 
van verbindingen in vreemde omge- 
ving en onder vreemde omstandighe- 
den is een fantastische ervaring. En 
dat is nu precies waar het allemaal 
om draait in onze hobby! 


COMMUNICATIE CENTRUM VENAORST 


Havenstraat 12a - 


1211 KL 


Hilversum - Tel: 035 - 215879, Fax: O35 - 213584 


Officieel KENWOOD SERVICE DEALER, tevens YAESU & STANDARD Dealer 


WIDEBAND RECEIVER 


O 
ICOM IC-R7100 


Wideband ontvangst USB-LSB-AM-FM-WFM 
Frequentiebereik 25MHz - 2000MHz 
Afstemmen met draaiknop of frequenties Nieuw - 
en geheugens direct intoetsen 

900 Geheugen Kanalen verdeeld 
over 9 geheugen banken 

Met de TV-R7100 (optional) kunt U 
TV-signalen en FM stereo ontvangen 
Afmetingen (BxHxD) 241x94x239 


HAM - CB - and Commercial Omnidirectional 
Base station Antenne 
Met tuner afstembaar op de 


SOLARCON 10m - 40m amateurbanden 
De ANTRON A-99 is een verticale halve golf rondstraler 
voor de 27Mc band, afstembaar van 26MHz - 33MHz. 
De orginele SOLARCON A-99 is de sterkste en de 
beste FIBERGLASS antenne momenteel op de markt. 


WIJ KOPEN EN/OF RUILEN PRACTISCH ALLE MERKEN 
FABRIEKSAPPARATUUR IN, ook zonder aankoop nieuwe 
apparatuur, dit om onze ruim gesorteerde inruilhoek op 
peil te houden. 

Geopend: dinsdag t/m vrijdag van 10.00 - 18.00 uur, donderdag 
koopavond van 19.00 - 21.00 uur. 

Zaterdags van 10.00 - 17.00 uur. PEIKKG, Johan / PDOOQV, Ko / 
PA3EXL, Petor / PEIDNE, Patrick. 


Groot Dynamisch Bereik 106dB. High Speed DDS Syn. 
High Precision Magnetic Rotery Encoder maakt afstemmen 
met 1Hz stappen mogelijk, Ontv. bereik: 100kHz - 
Al Mode: RTTY.CW,USB,LSB,AM,FM en FSK. 
200 geheugen 
28 functies zijn bestuurbaar waaronder de afstemming. 
Memory Channel Search. Al-Mode Squelch 


HE RECEIVER 


NRD-535 


nd ee REKE AAR. 


ssor bestuurd “dubbel tuning” frontend 


30MHz 


kanalen Remote Control via RS-232C 


Wij hebben hem ook ! 
de 
MLB Marine 


RF systems 


Maak nu zelf Uw 
langdraad antenne 
Litze antenne draad, 


Fritzel isolatoren en ES 
ander antenne RE Y% 
materiaal op voorraad w 


Met de MLB-Marine nu ook op zee goede 
ontvangst op de korte golf mogelijk 


De MLB maakt het mogelijk voor alle longwire, 

T vorm en andere draadantennes COAX als 

invoer kabel te gebruiken . Galvanisch 

gescheiden antenne- en ontvanger circuit 

Volledig waterdicht 

Frequentie onafhankelijke magnetische overdrach 
van antenne signalen naar ontvanger ingang. 


handic 0080 


1.3GHz Micro computerised AM/FM Scanner 


Super Computerscanner 

400 kanalen in 10 banken + 10 extra monitor kanalen 
Frequentiebereik 25 - 520MHz en 760 
Frequentiestappen: 5kHz - 
Modes: FM smalband /FM breedband/AM 
Scansnelheid: 8 of 20 kan. p/s 
Afmetingen BxHxD 220x76x205mm 
Voeding 200V/12V. Gew.2,2kg 


12,5kHz - 50kHz 


PC HF Facsimile 


Professionele satelietbeelden, 
persfoto's en weerkaarten op 
Uw PC of laptop 
eg Evenaart kostbare weerkaart- 

systemen 

Satelliet- en persfoto's in kleur 
komplete ‘faxgids’ In database 
Hoge printkwaliteit 

jer en rasterpunten, 

6 grijswaarden ongeacht 

de toegepaste grafische kaart. 


Bel voor INFO ! 


Wij hebben alle 
Bearcat/Uniden scanners 

UBC 50XL et 10kan. 
UBC 100XLT [pocket 100 kan. 
UBC 200XLT |200 kan + 900MHz 
UBC 760XLT [tatelmod.1 0Okan+900MHz 
UBC 142XLT |tafelmod.16kan 
UBC 177XLT |tafelmod.16kan 
UBC 855XLT |tafelmod.200kan+900MHz 


1300MHz 


General Coverage Receiver 


Lowe HF-225 


Aanbieding 
CREATE 
Logperiodische Antenne 


d CREATE ) 


50MHz - 1300MHz 
van f 695,- 


De HF ontvanger zonder toeters en bellen 
maar met specificaties die er niet om liegen 
8 Hz afstemstappen, 30 geheugens, inge- 
bouwde filters van 0,2 - 2,2 - 

AM, USB, LSB, CW en (optioneel) AM syn- 
chroon en FM ontvangst. 

SSB gevoeligheid 0,3 mV derde orde 
interc. point van + 12dBm en 93 dB 
intermodulatie vrij dynamisch bereik 

met het 2,2 kHz filter 


be hs 
Gewicht | 51i 
Openingshoek 70 - 60 








RAM 134 aug. 1992 


door AREND HARTEVELD 


Propagatie-prognose 


Augustus is tevens de maand waarin 
traditiegetrouw het sporadische E- 
seizoen eindigt. Hierdoor zal de kans 
op sporadische-E-verbindingen op de 
lagere VHF-banden merkbaar klei- 
ner worden. De door sporadische E 
veroorzaakte short-skipcondities op 
de hogere kortegolfbanden zullen de- 
ze maand echter nog wel regelmatig 
optreden. Na een buitengewoon lange 
periode waarin de zonnevlek-activi- 
teit nauwelijks is afgenomen, lijkt er 
de afgelopen maanden sprake te zijn 
van een duidelijke kentering. Nor- 
maal gesproken had de activiteit al 
zon anderhalf jaar geleden moeten 
afnemen, maar zonnevlekeycelus 
nummer 22 had kennelijk de intentie 
om al onze mooie statistieken om- 
trent het verloop ervan danig in de 
war te schoppen. Hoewel qua activi- 
teit cyclus nummer 22 niet uitzonder- 
lijk genoemd mag worden, is de duur 
van het maximum (zo’n 3 jaar) zeker 
uitzonderlijk te noemen. Maar aan 
deze extreem lange periode van hoge 
activiteit lijkt nu dus definitief een 





MHz 


28 


25 


21 


18 


14 


10 


D 2 å 6 


8 10 12 14 16 18 20 22 24 





RAM 134 aug. 1992 








Ook deze maand zal nog geken- 
merkt worden door typische zomer- 
condities. De kritische frequentie 
van de F2-laag blijft gedurende het 
gehele etmaal steken op een relatief 
lage waarde. Dit betekent dat het 
golflengtegebied waarop DX-ver- 
keer kan plaatsvinden, beperkt blijft 
tussen grofweg 10 en 20 MHz. Voor- 
al verbindingen op het noordelijk 
halfrond hebben onder deze om- 
standigheden te lijden. Verbindingen 
naar het zuidelijk halfrond daarente- 
gen leveren vanwege de daar heers- 
ende wintercondities minder proble- 
men op, aldus Arend Harteveld. 





eind te zijn gekomen. Voorlopig heeft 
dit nog geen grote gevolgen voor de 
propagatie-condities op de korte golf, 
omdat de nu heersende zomercondi- 





8 10 12 14 16 18 20 22 24 


ties het effect van een terugvallende 
activiteit voorlopig nog zullen ver- 
sluieren. Wat het effect op de condi- 
ties zal zijn in het komende najaar, 
dient te worden afgewacht. 


Ondanks de gematigde vooruitzich- 
ten voor deze maand, is de korte golf 
natuurlijk uitermate geschikt om op 
uw verre vakantiebestemming op de 
hoogte te blijven van de ontwikkelin- 
gen in ons knusse, doch turbulente 
landje. Ik wens u bij het beluisteren 
van de uitzendingen van Radio Ne- 
derland Wereldomroep dan ook veel 
plezier. 


Diagrammen 

De te verwachten openingstijden zijn 
weer met behulp van zwarte balken 
aangegeven. Wanneer u geïnteres- 
seerd bent in een andere band, dan 
kunt u als referentie de amateurband 
gebruiken die het dichtst bij de band 
van uw keuze ligt. 


D 2 4 6 





(Tijden U.T.C.) 


PROGNOSE 





BEURSVERSLAG 


door BAS 't HOEN 


HAM Ra 


Op 26, 27 en 28 juni jl. vond in Friedrichshafen 
HAM RADIO ‘92 plaats. Aan de voet van de Alpen, 
op de grens van Duitsland en Zwitserland, waren 
de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de 
radiohobby te bewonderen. De beurs heeft een 
zeer internationaal karakter gekregen en is het 
grootste evenement in Europa. Veel bedrijven die 
zich met de amateur-communicatie bezig houden, 
introduceren hier hun nieuwste produkten. Bas 't 
Hoen ging voor u kijken en belandde in vier hallen 
vol met zend- en luisterapparatuur, antennes, mas- 


ten, decoders, onderdelen, scanners, computers 


en meetapparatuur. 


De DARC (Deutschen Amateur Radio 
Clubs) had de beurs perfect georgani- 
seerd. DARC is een zustervereniging 
van de Nederlandse VERON en beide 
verenigingen maken deel uit van de 
IARU, de International Radio Ama- 
teur Union. Het evenement was on- 
dergebracht in de beursgebouwen 
van Friedrichshafen. Door de ruime, 
uit elkaar gelegen hallen was het 
grote aantal bezoekers verspreid over 
een groot oppervlak, zodat de stands 
goed bereikbaar waren. Bezoekers uit 
alle delen van Europa waren aanwe- 
zig, van Portugezen tot Scandina- 
viers en van Russen tot Ieren! Door- 
dat veel zendamateurs een badge 
droegen met hun roepletters, werd 
het internationale karakter van de 
beurs direkt duidelijk. Dit jaar waren 
vooral vertegenwoordigers uit het 
voormalige Oostblok in groten getale 
aanwezig. Naast de getoonde nieuwe 





apparatuur en toebehoren, was er 
ruimte voor een enorme vlooien- 
markt waar men oude en tweede- 
hands spullen op de kop kon tikken. 
Ook waren er lezingen over diverse 
thema’s. Het internationale vereni- 
gingsleven kwam in een eigen hal 
ruim aan bod. 

In Friedrichshafen en wijde omge- 
ving waren alle hotels en kamers vol- 
geboekt. In de buurt van de beursge- 
bouwen was een fors terrein volge- 
pakt met beursgangers die daar met 
tenten, caravans en campers verble- 
ven. Al met al een gezellige boel dus. 
Na de beurstijden kwam in het 
plaatsje een leger radio-amateurs de 
horecagelegenheden bezoeken. Een 
internationale kakofonie van hobby- 
isten, meestal voorzien van portofoon 
of scanner..... 

Vreemd genoeg was op vrijdagavond 
de stemming ver te zoeken, althans 








bij de Duitse beursdeelnemers...De 
Denen daarentegen vierden volop 
feest. De Nederlanders hielden zich 
wijselijk op de vlakte, al zong men 
wel heel zachtjes het lied: “Oooh, wat 
zijn die Duitsers stil’…. Gelukkig was 
de stemming een dag later weer opti- 
maal, zodat een ieder weer met frisse 
moed naar de beursgebouwen trok. 
Daar waren dan ook de nodige pri- 
meurs te zien. RAM keek voor U mee! 


Nieuwe produkten 

Op zaterdagmiddag introduceerde 
Kenwood haar nieuwste model, de TS 
950 SDX. Deze kostbare hi-tech HF 
transceiver heeft een aantal forse 
wijzigingen ondergaan. Zo is de eind- 
trap opnieuw ontworpen en voorzien 
van MPF 150MP power-mosfets, een 
speciaal soort vermogenstransistors. 
De TS 950 SDX is de eerste amateur- 


RAM 134 aug. 1992 


zender die met dergelijke Power 
Mosfets uitgerust is. Het is overigens 
wel een apparaat dat door de hoge 
prijs niet iedereen zal aanspreken. 
Ook nieuw is de ingebouwde DSP, 
Digital Signal Processor. Hiermee 
kan het door de ontvanger geprodu- 
ceerde geluid geheel digitaal gefilterd 
worden, zonder dat het natuurlijke 
geluid aangetast wordt. Heel fraai is 
het nieuwe losse toetsenbordje waar- 
mee de digitale recording-unit kan 
worden bediend. Ook de menuge- 
stuurde structuur van de nieuwe 
zendontvanger zorgt voor een verras- 
send eenvoudige bediening. Het 
meest opvallende aspect van dit ap- 
paraat is het feit dat twee frequen- 
ties binnen 1 MHz tegelijkertijd(!) 
ontvangen kunnen worden. Dit is een 
fantastisch sterk punt voor DX-jagers 
die veel met split-freguency werken. 
Daarnaast is er een nieuwe tafel- 


RAM 134 





aug. 1992 





microfoon beschikbaar met verwissel- 
bare elementen voor een fraai audio 
of een geluid dat meer geschikt is 
voor SSB-DX verkeer. Een apparaat 
waar we beslist meer van gaan ho- 
ren! 


Symek’s TNC2H, TNC2M 

De trend van de laatste jaren in het 
zendamateurisme is het grootschalig 
gebruik van digitale communicatie. 
Hiervoor was dan ook veel aandacht 
op de beurs. De inmiddels ook in Ne- 
derland veel gebruikte TNC2S heeft 
twee nieuwe versies gekregen: een 
minitiatuurversie in SMD techniek 
en een high-speed versie. De SMD 
versie is voornamelijk bedoeld voor 
professionele toepassingen en inbouw 
in bestaande laptopcomputers. Het 
betreft een 1200 bps versie, die alle 
aansluitingen in een flatkabel heeft 





(zowel RS232 als aansluitingen voor 
de zendontvanger). Ideaal voor in- 
bouw dus! Deze dwerg is volledig 
compatibel met de bestaande TNC2S, 
echter zonder 300 bps voor de HF 
banden. De snelle versie (de TNC2H) 
is een normale TNC gecombineerd 
met de bekende G3RUH modemscha- 
keling voor 9600 bps. Hierover is met 
de ontwikkelaars G3RUH en DF9IC 
een licentie-overeenkomst gesloten. 
De weg naar hogere datatransmissie- 
snelheden ligt hiermee open, al is na- 
tuurlijk nog wel een aangepaste 
zendontvanger nodig. 

Pactor is de nieuwe, geheel door ama- 
teurs ontwikkelde datacommuncatie- 
mode die het midden houdt tussen 
AMTOR en PACKET. Tot aan het 
eind van de jaren ‘80 was AMTOR de 
enige geschikte foutgecorrigeerde 
datacommunicatiemethode. Packet 
bleek in de praktijk minder geschikt 
voor storingsgevoelige HF banden. 
Nu is de nieuwe mode PACTOR bezig 
aan een snelle opmars. De dataflow 
is bijna 5 maal zo hoog als bij Amtor 
Voor het eerst zijn nu ook dataver- 
bindingen via het lange pad. (long- 
path propagatie) mogelijk. Het AM- 
TOR protocol laat dat niet toe. In de 
afgelopen 4 jaar werd deze nieuwe 
mode uitontwikkeld en in een kant- 
en klaar apparaat vertaald. De SCS 
PTC kan zowel Pactor, AMTOR als 
RTTY aan. De complete Asci-karak- 
terset kan worden overgezonden’ en 
men kan een speciaal datacompressie 
protocol activeren. Het apparaat her- 
kent automatisch in welke mode het 
wordt aangesproken. De tonen zijn 
vrij instelbaar, er is een duidelijke 
led-afstembalk beschikbaar. In het 
apparaat bevindt zich een kleine 
mailbox, een watchdog en speciale 
software welke de datatransmissie- 
snelheid automatisch aanpast aan de 
kwaliteit van de verbinding. Een echt 
fantastische nieuwe ontwikkeling de- 
ze PTC. RAM hoopt U hierover bin- 
nenkort meer te berichten en deze 
controller eens in de praktijk te tes- 
ten! 


Portofoons 

Rond het Japanse merk Standard is 
het enige tijd relatief stil geweest. 
Maar men blijkt niet stil gezeten te 
hebben: een fraaie nieuwe dualband 
portofoon is beschikbaar, de C-558. 
Daarnaast zijn twee nieuwe mono- 


< 
N 
œ 
Lu 
> 
dÄ 
x 
-= 
LI 
D 








band portables verschenen, de C-188 
en C-488. Deze portofoons hebben 
een zeer opvallende nieuwigheid: uit- 
wisselbare memory-cartridges. Hier- 
in bevindt zich een EEPROM, welke 
geen batterijspanning nodig heeft. 
Hiermee kun je dus de geheugenin- 
houd van de portofoon heel snel wis- 
selen. Er zijn geheugenunits beschik- 
baar van 40 en 200 kanalen. Verras- 
send is het geheel bedekte keyboard 
wat tevoorschijn kan komen door het 
wegschuiven van een paneel op de 
voorkant. Een werkelijk verbluffende 
mogelijkheid is de ontwaak-mode! In 
de slaaptoestand verbruikt de nieuwe 
Standard slechts 3 mA. Als een door 
iemand anders uitgezonden ontwaak- 
code wordt uitgezonden springt het 
apparaat zelf aan ! De monobanders 
kennen ook een dubbel VFO, alweer 
iets nieuws bij portofoons. 

Standard zal ongetwijfeld heel hoge 
ogen gaan gooien met deze nieuwe 
porto’s. We houden U op de hoogte! 


Voor de actieve luisteramateur komt 
RF-systems uit met een nieuwe actie- 
ve antenne. Op de beurs was het pro- 
totype te zien van de nieuwe DX-7, 
een broertje dus van de inmiddels 
alom geroemde DX-one. Deze nieuwe- 
ling is heel compact, werkt van 40 
kHz. tot 35 Mhz. en zal voor een heel 
schappelijke prijs leverbaar worden. 
Door middel van het combineren van 
een verticale straler en een circulair 
deel wordt een heel bijzonder stra- 
lingsdiagram verkregen waardoor 
polalisatiedraaiingen heel effectief 
kunnen worden opgevangen. Juist 
deze polarisatiedraaiingen komen 
heel vaak voor op de kortegolfban- 
den.De ontwerpers spreken van ellip- 
tische polarisatie. Dat men bij RF 
systems tot bijzondere dingen in 





Yukio Kawana, manager 
van het ontwerpteam 
van de TS 950 SDX van 
Kenwood. 


staat is zagen we al eerder bij de suc- 
cesvolle Magnetic Longwire Balun. 
Wij zijn inmiddels erg nieuwsgierig 
geworden naar deze nieuwe antenne. 
U ook? 


Software 

De Duitse uitgeverij Boehnel-edv 
komt met een heel fraai nieuw pac- 
ket-radio software pakket op de 
markt. Het nieuwe Superkiss 5.5 
pakket werkt samen met alle beken- 
de packet-controllers zoals de 
TNC2S, PK-88, PK-232 en de KAM 
en MFJ apparaten ! Het ziet er wer- 
kelijk schitterend uit op de PC met 
VGA kaart. Het spreekt de TNC aan 
in zg. KISS mode. Het pakket heeft 
een fraai datacompressie-systeem in- 
gebouwd, is voorzien van DAMA rou- 
tines voor verbeterd didigpeater- en 
nodeverkeer. Superkiss kan een aan- 
tal TNC’s tegelijk aanspreken op ver- 
schillende COM-poorten en hiermee 
gateway-bedrijf mogelijk maken of 
een conference-bridge realiseren. 
Tevens is Superkiss muisonder- 
steund en kan het zelfs in het Engels 
of Duits uitspreken wie u ‘connect’. 
Als u een bepaald bericht in een 
mailbox wilt lezen hoeft u niet speci- 
aal alle berichtnummers meer te no- 
teren. Even aanklikken met de muis 
en Superkiss doet de rest! Superkiss 
5.5 werkt prima onder Windows en 
heeft een ingebouwde texteditor … 
Was het maar vast winter! Was de 
familie met de komst van packet ein- 
delijk van het gepraat af, nu heeft uw 
computer deze twijfelachtige taak ge- 
kregen. 

Gelukkig kan Superkiss ook heel stil 
zijn... Met alle belangstelling voor 
packet kunt u er van verzekerd zijn 
dat we met dit nieuwe pakket aan de 


gang zullen gaan en u daarvan t.z.t. 
op de:hoogte zullen stellen. Speciaal 
voor helmdragende motorrijders 
komt Kenwood met een nieuwe ac- 
cessoire: een zeer kleine dasspeldmi- 
crofoon met een miniatuur oortele- 
foon. Deze laatste lijkt een beetje op 
de bekende walkman oortelefoontjes. 
Binnenkort leverbaar in Nederland. 


Antennemasten 

Wat dacht u van een plastic mast in 
de tuin ? Nooit meer verven, geen 
last van roest en sterker dan staal ! 
Het Duitse bedrijf ISAR GFK liet ons 
de mogelijkheden zien van glasvezel- 
versterkte kunststof bij de vervaardi- 
ging van antennemasten. Een aantal 
modellen is leverbaar in verschil- 
lende hoogten. Met deze materialen 
wordt een maximale stijfheid gereali- 
seerd bij een minimaal gewicht. Hier- 
mee worden speciale antennecon- 
structies mogelijk. Het lijkt ons dat 
wel speciale zorg besteed zal moeten 
worden aan afvoer van statische la- 
dingen. Een goede aarding is dus be- 
langrijk. Deze masten zijn overigens 
niet erg goedkoop. Wel een zeer 
fraaie nieuwe ontwikkeling, welke 
we met belangstelling zullen volgen. 


Datacommunicatie 

Tot slot nog een firma die zeer actief 
is op de datacommunicatie- 

markt, KANTRONICS. Deze Ameri- 
kaanse firma introduceerde op de 
beurs een aantal nieuwe produkten, 
waaronder een nieuwe packet-con- 
troller, de KPC-3. Dit is een zeer 
fraai gebouwde mini-TNC met zeer 
volwasssen specificaties. De afmetin- 
gen zijn 19 x 102 x 127 mm! Het ge- 
wicht blijf onder de 500 gram. De AF- 
SK output (modulatie) is via een po- 
tentiometertje naar buiten gebracht. 
Heel handig, vooral als u vaak van 
zendontvanger wisselt. De interne 
software is zeer compleet: beschik- 
baar is een volledige Personal BBS 
met reverse forwarding- mogelijk- 
heid. Met een paar van deze TNC- 
tjes kun je dus een mini-netwerkje 
opzetten! De squelch van de zendont- 
vanger mag ongebruikt blijven: een 
speciale softwarematige carrier-de- 
tect zorgt hiervoor. 

Nieuw en heel handig is een remote 
access-mogelijkheid. Vanuit ieder an- 
der packetstation kan men de para- 


RAM 134 aug. 1992 





datatransmissie-snelheid. De D4-10 
is een breedbandige 70 cm transcei- 
ver die zelfs 19200 baud kan verwer- 
ken... En dat is pas echt snel. De 
zender heeft een vermogen van 10 
Watt RF en dit vermogen komt al na 
5 milliseconden volledig beschikbaar. 
Deze X-tal gestuurde zendontvanger 





































Stadtmitte ZE Titr ` | Freigelande Ir . En 
Ravensburg, Uim ek PES 5 | zal binnenkort leverbaar zijn. De ont- 
dzee Zë Rotes Kreuz e e Ds 
A 2E Meersburo ie / reeL, NE > wikkeling van digitale modes (en pac- 
Oh I m Ln K Cat , e ee e 
WIW Stuttgart dd 28 d Gë KE Spedition, Zoll ket in het bijzonder) zal met dit soort 
à â "al Ee 4 s : AE E e Kindergorten ` ` 
MEE Greg Groe ME staatie G produkten nog sneller gaan. Wellicht 
SE RE nes Zi ze ne is dit de aanzet tot digitale spraak- 
` d ingang?: j Stuttgart @ N e 
ul > N Pa E vy overdracht? 
gi pd P Gee 
At ~E gee 
O N Pd as 
Messe Arschlungin 
Tot slot 


Naast al deze nieuwtjes presenteer- 
den de grote merken natuurlijk ook 
al hun bestaande produkten, zodat 
een compleet overzicht ontstond van 
de beschikbare produkten in de we- 
reld van zenden en ontvangen. He- 





meters verstellen. Handig bij gebruik zijn weerfax-software, een inbouw laas konden lang niet alle nieuwtjes 
als digipeater of lokale brievenbus op ` real time-klokje en software voor een plaatsje op de beurs vinden. Wat 
een hoog punt. Dit aspect zal vooral Mac, IBM en Commodore 64. Een pit- wij wel zagen was interessant en 
CBusers aanspreken! Met speciale tig kleintje dus! Naast de nieuwe doet ons nu al weer uitzien naar de 
software kan de KPC-3 gebruikt wor- TNC introduceert KANTRONICS volgende beurs! 

den voor FAX-ontvangst. Optioneel een speciale zendontvanger voor hoge is 


TERMINAL NODE CONTROLLER 
TNGC-1200 


` 


Ke 


ANS A 


ORSIN 


TAE JN 
SARRI Ed. E SAS 


Wm 


PACKET-RADIO MODEM Een compleet 


NL 
- Voor CB-er, zend- en luisteramateur Packet-Modem 2 g / 8 
voor slechts 9 


(Bouwkit, zonder kastje f 225,-) 


DEALERS: “DISPLAY ELECTRONICA-APELDOORN. (055-214398) “DISPLAY ELECTRONICA- 
ARNHEM (085-454518) *HUGENEX-ASSEN (05920-55199) *JACOBS BREDA ELECTRONICS- 
BREDA (076-212881) *GORIS ELECTRONICA-DELFT (015-130489) *DISPLAY ELECTRONICA- 
EINDHOVEN (040-448827) *DISPLAY ELECTRONICA ENSCHEDE (053-315169) *VAN DIJKEN- 
GRONINGEN (050-565717) *DISPLAY ELECTRONICA-HAARLEM (023-322421) *DOLSTRA 
ELECTRONICA-HARDEGARIJP (05110-3866) *RADIO ABE-ROTTERDAM (010-4775802) 
COMTRONIX COMMUNICATIESHOP-UITHUIZEN (05953-3804) *DISPLAY ELECTRONICA- 

UITHUIZEN 5 HOLLAND UTRECHT (030-315655) “RADIO COMMUNICATIE CENTER-UTRECHT (030-433835) “DISPLAY 
ELECTRONICA-ZWOLLE (038-213804) 





- Geschikt voor PC en Terminal 








RAM 134 aug. 1992 


NIEUWS 


RAM NIEUWSBERICHTEN 








Alle technische en interessante informatie 
voor Radio Amateurs is welkom en kan 
gestuurd worden naar: 


RAM-nieuwsberichten 
Postbus 75985 
1070 AZ AMSTERDAM 





Schotel populair 

Enkele maanden terug 
meldden wij u dat de firma 
Herzinger een satelliet- 
schotel op de markt bracht 
met een diameter van 
slechts 30 centimeter. Wij 
vroegen ons toen af hoe het 
met de kwaliteit van zo’n 
kleine schotel zou staan. 
Inmiddels is uit een onder- 
zoek (uitgevoerd in op- 
dracht van het programma 
De Vakantieman) gebleken 
dat de schotel het beste 
beeld en geluid oplevert. 
Verder bleek dat de voor 
minder dan f 100,- ver- 
krijgbare schotelachtige 
apparaten slechts sneeuw 
en ruis leveren. De Herzin- 
ger-schotel kost dan wel 
circa 1200 gulden, maar 
daar heeft u dus wel een 
goede keus aan. 


Politiecom ‘92 

Van 17 t/m 19 juni jl. vond 
in Bilthoven Politiecom ‘92 
plaats, een vakbeurs over 
communicatie en beveili- 





ging bij politiekorpsen. 
Aan deze tweejaarlijkse 
vakbeurs namen zo’n 80 
bedrijven, waaronder Ap- 
ple, Radio Holland Groep, 
Alcatel en Philips, en ver- 
schillende opsporingsdien- 
sten deel. Centraal ston- 
den de nieuwe ontwikke- 
lingen, denk maar aan de 
grotere rol die computers 
en datacommunicatie spe- 
len bij de politie (o.a. het in 
gebruik nemen van mobie- 
le dataterminals bij de Am- 
sterdamse politie). De ‘fy- 
sieke beveiliging’ was ook 
ruim vertegenwoordigd op 
de beurs. Er was eigenlijk 





slechts één minpuntje: op 
de eerste dag waren er pro- 
blemen met de stroomvoor- 
ziening. Foutje! 

Welke apparatuur was er 
zoal te zien? Gesloten tv- 
circuits, op een motor inge- 
bouwde video-apparatuur, 
een draagbaar communica- 
tiestation en allerlei pro- 
dukten op het gebied van 
de beveiliging van spraak, 
fax en data-signalen. Phi- 
lips Crypto b.v. brengt bij- 
voorbeeld een faxvercij- 
feraar, een cryptotelefoon 
en een data-vercijferaar op 
de markt. Bij gebruik heeft 
men de beschikking over 
een persoonsgebonden 
Smart Card, ook weer een 
bijdrage aan het ontoegan- 
kelijk maken van de com- 
municatie bij bijvoorbeeld 
de politie. De automati- 
sche, digitale cryptosyste- 
men zullen ongetwijfeld 
hun weg naar de gebruiker 
weten te vinden. Dat zal 
ook wel gelden voor het 
Portable Office van Koning 
en Hartman, waarmee op 
elk moment en vanaf elke 
plek een verbinding kan 
worden gemaakt met een 
automatiseringsnetwerk 
(thuis of op een kantoor). 
Het past in een koffertje en 
biedt natuurlijk ook bevei- 
ligde data-verzending. Ver- 
der waren te zien de porto- 
foons en mobilofoons van 
Motorola, waaronder de 


Foto links: 

UP 1042 Warmtebeeld handcamera. 
Foto rechts: 

UA 1242 Bioculaire nachtkijker. 








RAM 134 aug. 1992 





CQM 6000 (waarmee de 
communicatie in het Alex- 
90 netwerk wordt ver- 
zorgd). Een nieuwtje was 
de PVD 3-mobilofoon, 
waarmee zowel op de Ne- 
derlandse kanalen (80 
Mhz-band) als op de Duitse 
kanalen kan worden ge- 
werkt. Uit het verdrag van 
Schengen (over het wegval- 
len van de grenzen en de 
manier waarop dan toch de 
veiligheid en de controle 
gewaarborgd kunnen wor- 
den) vloeit onder andere de 
verplichting voort dat men 
10 kilometer buiten de ei- 
gen landsgrenzen moet 
kunnen samenwerken met 
buurlanden en daarvoor is 
deze mobilofoon dus prima 
geschikt. Naast de commu- 
nicatie-apparatuur waren 
ook veel aanverwante arti- 
kelen te zien, zoals auto’s, 
nachtkijkers, inbraaksig- 
naleringssystemen en ko- 
gelvrije vesten. Nu maar 
hopen dat ‘de onderwereld’ 
niet ook tot de aanschaf 
van die moderne speeltjes 
overgaat... 

Gi 


Meer mogelijkheden in 
slaapkamer? 

Onlangs heeft de firma 
Echosphere het Netstar 
multi-room controlsystem 
op de markt gebracht. Met 
de set kunt u apparatuur 
bedienen vanuit een ande- 
re kamer, bijvoorbeeld uw 
video terwijl u in de slaap- 
kamer ligt. De Router 
vormt het hart van het sys- 
teem. De antennesignalen 
worden hierin versterkt en 
geschakeld. De bedienings- 
signalen worden doorgege- 
ven via de antenneleidin- 
gen (u hoeft dus geen extra 
leidingen aan te leggen). U 
kunt dus volstaan me het 
meenemen van de af- 
standsbediening naar het 
vertrek waar u wilt gaan 
kijken. Nadeel van het sys- 
teem is dat u slechts naar 
uw video of satellietkanaal 


RAM 134 aug. 1992 


kunt kijken...het tegelij- 
kertijd opnemen van een 
satellietprogramma is niet 
mogelijk: het is of opnemen 
of kijken. Dit zal men wel 
gedaan hebben om storing 
te voorkomen (van op het- 
zelfde kanaal ingestelde 
modulatoren). Het setje be- 
staat uit het bedienings- 
kastje (Top unit), Router, 
netvoedingen en Engelsta- 
lige handleiding en kost 
circa f 650,- Voor meer in- 
formatie kunt u bellen 
naar Echosphere, tel. 
05490-15122. 


Met Philips naar 
EuroDisney 

“De sportieve zomer van 
‘92 gaat voor opvallende 
verkoopscores zorgen. Veel 
internationale sportevene- 
menten vormen nu een- 
maal de basis voor ver- 
koopsucces bij video en au- 
dio. Want wie sportspekta- 
kel wil zien of geen actuele 
sportreportage wil missen, 
vindt in Philips-appara- 
tuur de magistrale verslag- 
gever.” Tot zover het begin 
van een persbericht van 
onze nationale trots uit 








Eindhoven, Philips dus. 
Dit bericht werd verzonden 
bij het begin van een actie 
waarbij de verkopers van 
de firma een reisje naar 
EuroDisney kunnen win- 
nen als men goede ver- 
koopresultaen behaalt. Per 
verkochte videorecorder, 
televisie of radio kunnen 
punten verdient worden, 
die op een kaart geplakt 
kunnen worden. Voldoende 
kaarten vol? Hup, naar Eu- 
roDisney! Is dit een laatste 
poging van Philips om een 
eind te maken aan de 
slechte resultaten en jaar- 
cijfers? 

= 


Slecht jaar voor 
beurzen? 

De laatste maanden wor- 
den wij overspoeld door 
slechte jaarcijfers, tegen- 
vallende verkoopcijfers en 
aankondigingen van win- 
kelsluitingen. Bekend is 
uiteraard het verhaal van 
Philips, dat het al enkele 
jaren niet echt lekker doet. 
Daar overheen kwamen de 
slechte jaarcijfers van de 
grote Japanse bedrijven als 
Sony en Technics. Ook het 
Duitse Telefunken heeft 





een slecht 1991 achter de 
rug. De nettowinst liep te- 
rug, voornamelijk doordat 
in de voormalige DDR min- 
der is verkocht. En onlangs 
meldde Intertan dat zo’n 
150 tot 200 winkels van 
Tandy in West-Europa ge- 
sloten zullen worden. Tan- 
dy is eigenlijk nooit een 
succes geweest, want de 
gewenste verkoopcijfers 
zijn nooit gehaald. Nu 
heeft men dan de knoop 
doorgehakt: ook in Neder- 
land zullen binnenkort 
geen Tandy-winkels meer 
zijn. 

Daarnaast staat de markt 
voor beurzen behoorlijk on- 
der druk. Enige tijd terug 
werd al een computerbeurs 
afgelast wegens tegenval- 
lende belangstelling van 
bedrijven. En nu blijkt 
zelfs de Firato onder druk 
te staan. Pas eind juni 
kwam het licht op groen te 
staan: na geruzie en zelfs 
een rechtszaak wordt nu 
toch alles op alles gezet om 
de beurs door te laten 
gaan. Gelukkig maar, want 
ook RAM zal van zich laten 
horen in de RAI van 14 tot 
20 september. 


o 
> 
=) 
u 
Z 








PWGN opgericht 

We schreven er al over in 
de postbus, sinds kort is 
Nederland weer een werk- 
groep rijker. Op 14 juni jl. 
is de Packet Radio Werk- 
groep Nederland (PWGN) 
opgericht. Gekozen is voor 
de verenigingsvorm en de- 
ze vereniging wil de belan- 
gen van de gebruikers van 
packetradio en, meer in 
het algemeen digitale com- 
municatie, gaan beharti- 
gen. Om de krachten zo- 
veel mogelijk te bundelen, 
zal ook contact gezocht 
worden met buitenlandse 
verenigingen, die hetzelfde 
doel nastreven. In Neder- 
land heeft men al contact 
gelegd met de Veron en de 
VRZA, dit om duidelijk te 
maken dat men niet buiten 
deze twee grote clubs om 
actief wil zijn, maar juist 


samen wil werken. Digitale 
radio-communicatie is in 
korte tijd zeer populair ge- 
worden; zeer veel ama- 
teurs passen deze techniek 
toe. De packet werkgroep 
wil een experimenteel pac- 
ketnetwerk gaan opzetten 
en ook aandacht gaan be- 
steden aan andere vormen 
van digitale radiocommu- 
nicatie. Voor de echte lief- 
hebbers: de Packet Radio 
Werkgroep Nederland 
kunt u bereiken via M. den 
Hartog, Zandkamp 173, 
3828 GL in Hoogland. 
RAM zal uiteraard in de 
toekomst ruimschoots aan- 
dacht besteden aan packet- 
radio. Met zo’n grote pac- 
ketfan als Bas ‘t Hoen als 
lid van de redactie, kan dat 
ook bijna niet anders........ 


AGENDA 


5 september 


Hobbybeurs Elektr., 


IJsselhal in Leiden 


11-14 september 


Communicatie en 


Informatica, Brugge (B) 


14-20 september 


Firato, 


RAI in Amsterdam 


18-20 september 


1-9 oktober 


12-17 oktober 


29-31 oktober 


Benelux Computerbeurs, 
Beurs in Eindhoven 


Efficiencybeurs ‘92, 
RAI in Amsterdam 


Europas Telecom, 
Boedapest (Hongarije) 


Multi Media '92, 


Jaarbeurs in Utrecht 


3-6 november 


20-21 november 


EuroComNet, 
RAI in Amsterdam 


HCC-dagen ‘92, 


Jaarbeurs in Utrecht 


* De Efficiencybeurs is dit jaar een dag langer open 
dan in voorgaande edities. Dit is gedaan om de doel- 
groep (‘kantoorhoudend Nederland’) in staat te stellen 


de beurs te bezoeken. 


De beurs is elke dag te bezoeken van 10 tot 17.30 uur, 
op 5 en 6 oktober gevolgd door een avondopenstel- 
ling. Zondag 4 oktober is de RAI gesloten. 








PTT Telecom/ 
Inmarsat-C 

Sinds ongeveer een half 
jaar levert PTT Telecom 
diensten via Inmarsat-C. 
De opstartproblemen zijn 
in deze periode wegge- 
werkt door een speciaal 
team, het C-team (hoe ori- 
gineel). In het grondsta- 
tions in Burum (lees ook 
het artikel over GMDSS in 
RAM 133) worden berich- 
ten van de satelliet opge- 
vangen en verwerkt. Sinds 
kort is een dienst aan het 
pakket toegevoegd: de C 
fax-service. U kunt uw be- 
richten versturen vanaf uw 
Inm. C-terminal, waarna 
uw bericht ‘all over the 
world’ uit het fax-apparaat 
komt rollen. Hiervoor is 
geen telex- of X-25 aanslui- 
ting meer nodig; een ge- 
woon fax-toestel volstaat. 
Hiermee is het dus moge- 
lijk om miljoenen mensen 
meer dan nu, per fax te be- 
reiken via de satelliet. Bin- 
nen enkele maanden zal 
het aantal diensten nog 
verder uitgebreid worden. 


RAM op Firato 

Het heeft even geduurd, 
maar uiteindelijk is dan 
toch het licht op groen ge- 
gaan voor de Firato. 





Gelukkig maar, want het 
zou toch wel heel erg jam- 
mer zijn als de enige elek- 
tronicabeurs voor de consu- 
ment in Nederland geen 
doorgang zou vinden. 

Van 14 t/m 20 september 
a.s. zullen Philips, Grundig 
en al die andere (grote) be- 
drijven hun apparatuur to- 
nen en natuurlijk is ook 
RAM aanwezig in de RAI. 
Op stand E 219 zal onze 
redactie klaar staan om al 
uw (technische) vragen te 
beantwoorden. Onze redac- 
teuren zullen uitgebreid 
demonstreren hoe de 
maandelijkse testen uitge- 
voerd worden, dus inclusief 
metingen van de appara- 
tuur! Daarnaast zullen al- 
lerlei andere activiteiten in 
onze stand georganiseerd 
worden; alle reden dus om 
bij stand E 219 langs te ko- 
men. In het volgende num- 
mer zullen wij de Firato en 
de activiteiten van RAM 
uitgebreid voorbeschou- 
wen. En, we geven 25 vrij- 
kaarten weg! En dat is de 
moeite, want de toegangs- 
prijs van de beurs is f 15,- 
De Firato is te bezoeken op 
maandag en dinsdag van 
10 tot 22.00 uur en van 
woensdag t/m zondag van 
10 tot 17.00 uur. 








RAM 134 aug. 1992 


„ee 


vensdsanveren 
ede ers es 


MI LYS 
pd ……nss 


Perte 


etn 
e 


qeses 
huee e 


PERREN 
st EFSER 
DONKELE 
PER TETEETETE 
"eg ttttttettg 
EEN 
TTT EA 
Jeeargerertt * 
"Pssseeeegtf 
“aa ssart? n 
aa aadR” 
Irseenrr 


` 
" 
" 
` 


ratten 
d thaseror 


FIRATO’92 
HOREN, ZIEN EN VERBAZEN 


Luister naar het geluid van morgen. Kijk naar het vernuft van de modernste elektronica. Verbaas je over de 

nieuwste ontwikkelingen op het gebied van audio en video, communicatie, informatie en verrassende 

multi-media toepassingen. Stem af op de toekomst en kom naar de Firato. Van 14 t/m 20 september RAI 

Amsterdam. Toegang f 15,-, voor jongeren met OP, 65-plussers en groepen f 10,-. Gratis pendelbus: 

volg borden IRAI. Bel voor informatie: 020-504 39 93. Openingstijden: 14 en 15 september 10 tot 22 uur, 

16 t/m 20 september 10 tot 17 uur. Trein en toegangsbiljetten bij NS-stations. Amsterdam FEN 





z 
D 
madl 
< 
Z 
O 
de 











‚Signalen 


De HX-240 VHF-HF transverter 


van Tokyo Hy-Power 


Sinds enkele maanden is 
bij de firma Bredeborg 
Electronics de HX-240 
transverter te koop, die de 
SSB-signalen omzet van 
een VHF-transceiver naar 
de HF-banden (keuzescha- 
kelaar voor de 80, 40, 20, 
15 en 10 meterband). Het 
uitgangsvermogen van de 
VHF-set mag laag zijn: 
maximaal 10 Watt (maar 
ook 1 tot 2,5 Watt is vol- 





doende). De HX-240 
maakt er 40 Watt PEP 
van (op 28 MHz minder, 
maar toch nog 30 Watt). 
De set is uitermate ge- 
schikt voor de C-amateur, 
die na het behalen van de 
A- of B-licentie op de HF- 
banden wil uitkomen, 
maar nog niet de financie- 
le mogelijkheden heeft om 
een HF-transceiver aan te 
schaffen. 





U kunt de set natuurlijk 
ook gewoon op vakantie 
meenemen. Nog wat gege- 
vens: 

-  Ingangsvermogen- 
instelbaar. 

- voedingsspanning- 
13,8 V, stroom max. 
TA. 

- beveiliging- als de an- 
tenne niet goed is aan- 
gepast, licht op het 
frontpaneel het woord 
‘warning’ op; de scha- 
keling beschermt de 
HF-vermogenstrap 
door het terugschake- 
len van het uitgangs- 
vermogen. 

-  uitgangsimpedantie- 
50 Ohm asym. 

-__in/output-connector- 
M type (SO-239). 

- versterking voorver- 
sterker- 8-10 dB. 


En dan de prijs (ook niet 
onbelangrijk). De HX-240 
kost circa f 890,- incl. BTW 
en 12 maanden garantie. 








Gedurende de zomerperiode komen er normaal gesproken 
weinig nieuwe produkten op de markt. Ook dit jaar is het 
weer zover. Daarom ook deze maand slechts één pagina 
RAM-Signalen. Wij hopen dat de schade volgende maand in- 
gehaald wordt, want dan is iedereen weer terug van vakantie 
en gaat het ‘gewone’ leven weer verder. 


De Eartalk 
CT-221 microfoon 


Communicatie met een portofoon kan 
heel comfortabel worden met de CT- 
221, een microfoon die u in uw oor 
plaatst. De Eartalk vangt de trillin- 
gen van het trommelvlies op die ont- 
staan tijdens het spreken. Door deze 
unieke eigenschap is de CT-221 onge- 
voelig voor achtergrondruis, waardoor 
uiteraard de kwaliteit van het uitge- 
zonden signaal wordt bevorderd. En, 
het valt niet op! Het lijkt namelijk net 
of u een Walkman met zich mee- 
draagt. 

De Eartalk is een volwaardige micro- 
foon/ luidsprekercombinatie, met een 
kleine bedieningsunit (ongeveer 1 cm 
dik, 4 em lang en 18 mm breed) in het 
snoer. De unit bevat de zend/ont- 
vangstschakelaar en de volumerege- 
laar voor de miniatuurluidspreker en 
is voorzien van een riemclip, zodat hij 
gemakkelijk aan broekband of -riem 
bevestigd kan worden. En voor dit 
‘wondertje’ betaalt u f 149,- 





De R-535 luchtvaartontvanger 


In de luchtvaart wordt nog steeds ampli- 
tude-modulatie toegepast. Er zijn echter 
bijna geen speciale ontvangers voor de 
luchtvaart die AM kunnen demoduleren. 
Signal Communications Corp. wil in deze 
behoefte voorzien en brengt dan ook een 
ontvanger op de markt die AM ontvangst 
in de banden 108.000-142.995 MHz en 
220.000-399.975 MHz mogelijk maakt. 
Zowel de civiele- als de militaire lucht- 
vaartband zijn dus te ontvangen. 
Frequenties kunnen worden gewijzigd 
door van de up en down-toetsen gebruik 
te maken; ook kunnen de actuele frequen- 
ties in 60 geheugenplaatsen bewaard 
worden. Een back up-battery zorgt voor 
het bewaren van de geheugeninformatie 
bij het uitvallen van de spanning. De ge- 
heugens kunnen worden gescand en de 
gehele frequentieband kan op stations 
worden doorzocht. Hierbij kan men van 
de lock out-functie gebruik maken; dit 
houdt in dat men bepaalde ongewenste 





stations tijdens het scannen over kan 
slaan. waardoor voorkomen wordt dat de 
ontvanger steeds op die stations stil blijft 
staan. Het grote, alpha-numerieke dis- 
play geeft zowel tekst als cijfers weer en 
in combinatie met een bijzonder intelli- 
gente besturing is het bedienen van de 
ontvanger daardoor heel eenvoudig. Alle 
informatie verschijnt daardoor op het dis- 
play, en terwijl u met de cursor-toetsen 
een cijfer selecteert, kunt u met de up- 
down toetsen de waarden zo wijzigen dat 
deze aan uw wensen voldoen. Een druk 
op de enter-toets is voldoende om daarna 
alles te laten uitvoeren wat u gekozen 
heeft. De R-535 kan geselecteerde kana- 
len scannen (uiteraard) en de bandgren- 
zen instellen waarbinnen gezocht moet 
worden. De ontvanger is (let op!) via de 
RS-232 connector ook met de computer te 
bedienen. 

Voor iedere band heeft de R-535 een apar- 
te converter, die zich kenmerken door een 


De produktinformatie werd deze maand geleverd door de firma’s Bredeborg Electronics, Doeven Elektronika en Jacobs Breda. 


goede filtering. En dan nog even enkele 
gegevens op een rij: 


gevoeligheid beter dan 0,5 uV 

geheugens 60 plaatsen 

scannen loek out is mogelijk 

antenne-ing. 50 Ohm, naar keuze 

connector op front of achter- 
kant. 

display LCD, met uitscha- 
kelbare achtergrond 
verlichting 

squelch vrij instelbaar 

L.F. ing. luidspreker, aan- 

sluiting hoofdtelefoon 

voedingsspan. 13,8 Volt, 300 mA 


Bij de ontvanger worden een telescopi- 
sche antenne, een voedingskabel, een be- 
vestigingsbeugel voor in de auto en een 
gebruiksaanwijzing geleverd. Los te krij- 
gen zij o.a. een netadaptor, een Nicad- 
pack en een externe mobielspeaker. En 
dan de prijs: ongeveer f 1000,- 





RAM 134 aug. 1992 


Ook deze maand 







E k 
biedt RAM u de 
mogelijkheid O 
een aantal peas 
produkten via z 
deze service- o 
pagina te 8 | ie 
bestelen. RAM-artikelen KAM — 
Maak voor deze 1. RAM-verzamelbanden RE RA ` FEE | (EE | 2. Oude nummers 
bestellingen (bestelnr. 92001 09) eme bg RAM (bestelnr. 
altijd gebruik van GC eg hele egen EE TTT e Se 92002.09) 
ria | EE Le we 
de bestelkaart ep ginop'e TA më a ce 8 | Vanaf nummer 119 
ip bergen: EH em EN Gë zijn er nog beperkt 
elders in dit blad. per stuk f12,50 / om ff ` RN Sé ` oude nummers 
Vermeld naast Bfr.250 ret ai ES L i my SATELLIT 799 | verkrijgbaar. 
het bestel- Verzendkosten Westen dié -o Sem ZS Per stuk: 
ANGE voi Me, ere ; r Abonnees: f7,- / Bfr.140 
, r. Niet abonnees: 
keuze ook het verzendkosten 


f9,- / Bfr.180 

Verzendkosten 1 of 2 nummers 
(ook kopieën) f2,50 / Bfr. 50 

Verzendkosten 3 of 4 nummers f6,- / Bfr.125 


aantal 3 of 4 banden 
bestellingen. f7,50/Bfr.150 


3. RAM 1991 compleet in verzamelband 
(bestelnr. 92003.09) 

70 JAAR RADIO- Nu de gehele jaargang 1991 (nummers 119 t/m 
OMROEPZENDERS 127) keurig in een verzamelband bijeen: f60,- / 


Bfr.1200 (incl. verzendkosten!) 
IN NEDERLAND 


- Ing. P. Vijzelaar. 
Een vrijwel compleet 
en overzichtelijk boek 
over het Nederlandse 
LG/MG-zenderpark 
vanaf 1919. 
Een historisch document 
voor elke radio- 
liefhebber. (bestelnr. 
92011.09) 
f32,50 / Bfr. 650 


FRANK BAYLIN RICHARD MADDOX Een RAM heeft speciaal 
WORLD TE TV voor zijn lezers een aantal 
LD SATELLI boeken bij elkaar gezocht, 
AND SCRAMBLING die u goedkoop kunt bestel- 
METHODES len. Alle prijzen zijn inclusief 
- Baylin, Maddox, McCormac. verzendkosten! 


Een must voor elke technicus 









wert ee 


genekt 






The Technicians’ Handbook 
= 2nd Edition — 









en satelliet-amateur; met | World Radio TV Handbook 1992 - Billboard (bestelnr. 92004.09) f59,90 / Bfr.1190 

uitgebreide informatie over WEER 
omroepsignalen, encryptie- — Traveller's Guide to World Radio - Billboard (bestelnr. 92005.09) f19,90 / Bfr.395 ee 
methoden, scrambling, - Kleine zenders en oscillatoren - Brosch (bestelnr. 92006.09) f26,50 / Bfr.530 
EE en ` — Antennebuch - Rothammel (bestelnr. 92007.09) f99,50 / Bfr.1990 

(bestelnr. 92010.09) - Gids voor satellietontvangst - P.van Rossum (bestelnr. 92008.09) f32,50 / Bfr.650 
f92,50/Bfr.1850 - Computergestuurde ontvangers M.Arnoldt (bestelnr. 92009.09) f42,50 / Bfr.850 ER 





N 
— 
ke 
E 
LI 
el 
O 
LL] 
as 
LL. 








OT) Va Amie Si. 





Vragen wij een keer om meer nieuws 
uit het Oosten van het land....blijven 
wij stapels post ontvangen uit En- 
schede, Almelo, Ootmarsum e.o. Har- 
telijk bedankt, zo kunnen wij de ru- 
briek blijven vullen met interessante 
frequenties. Alleen, wij zoeken nog 
wat meer gegevens over Brabant, 
Zuid-Holland en Limburg...... 


Politie Enschede roepnummers: 
binnenstad: 
100-Hoofdbureau; 101, 102, 103, 
104 en 105 zijn de auto’s. 
noord: 
200-wijkbureau noord; 201, 208 
etc. zijn auto’s en busjes van dit 
district. 
oost: 
300-wijkbureau oost; 310, 301, 
302 ete. zijn de voertuigen van dit 
team. 
zuid: 
400- wijkbureau zuid; 410, 401, 
402 en 408 zijn de auto’s van zuid. 
west: 
500: wijkbureau west; 501, 502, 
505 en 508 zijn de voeruigen van 
het team van west. 
recherche: 
600-serie 
verkeer: 
700-serie 
hondenbrigade: 
800-serie (801, 802, 854) 
technische dienst: 
900-serie 
KMAR: 
1000-serie 
RP Haaksbergen: 
1100-serie (sinds 1 juni jl.) 


Een F14 Tomcat, afkomstig van het vliegkampschip 
USS Saratoga en onlangs te zien tijdens één van de 
open dagen van het leger. 


uentieg 





vonden? 











Deze rubriek is bestemd voor de kortegolf- en scan- 
nerluisteraars. Heeft u nieuws of heeft u nieuwe ge- 
bruikers gehoord of nog onbekende frequenties ge- 


Vragen of informatie die voor meer lezers interes- 
sant zouden kunnen zijn, worden gepubliceerd. 


Door de grote hoeveelheid brieven die wij ontvan- 
gen, is het onmogelijk om alle briefschrijvers per- 


Zeker rond de duels Nederland- 
Duitsland valt er veel te beluisteren 
in Enschede e.o. Met name als hor- 
den jongeren de grens over trek- 


In het militaire luchtverkeer zijn ver- 
anderingen doorgevoerd (althans, 
wat betreft de frequenties). En, de 
vliegshows die onlangs (o.a. in Gilze) 
zijn gehouden, bewezen het weer 
eens: het leger en alles wat daarbij 
hoort, mag zich in een grote belang- 
stelling verheugen. Daarom nu, vers 
van de pers en net voor de sluitings- 
datum binnengekomen, de nieuwe 
frequenties (zoals die op 5 juni jl. in 
gebruik zijn genomen): 


Airbase Leeuwarden 


tower dlt 371.350 ins 363.150 
gr. ctl, dlt 284.525 ins 299.400 
app. dlt 360.800 ins 290.925 
dir. dlt 380.900 ins 261.325 
final dlt 381.900 ins 336.425 


dlt 275.450 ins 362.150 


soonlijk te antwoorden. 
Stuur uw brief naar: RAM-frequenties 
Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam 


De Kooy 
tower dlt 385.225 ins 362.000 
app. unchanged 
dir./ final dlt 283.400 ins 341.775 
Twenthe 
service dit 308.150 ins 279.125 
tower dlt 249.650 ins 279.975 
ground dlt 277.600 ins 312.250 
app. unchanged ins 283.250 
dir. dlt 279.650 ins 344.475 
final dlt 276.650 ins 345.025 
dlt 318.050 ins 281.125 
Soesterberg 
tower dlt 290.850 ins 359.575 
app. dlt 252.300 ins 345.075 
dlt 258.150 ins 249.650 
rad. dir. dlt 363.600 ins 340.725 
rad. final dlt 397.800 ins 290.900 
dlt 341.500 ins 262.900 
Deelen 
tower dlt 357.650 ins 279.925 
dir. dlt 309.900 ins 342.025 
radar dlt 299.250 ins 369.475 
final dlt 233.650 ins 290.300 





RAM 134 


aug. 1992 





Volkel 
tower dlt 297.900 ins 309.750 
gnd. dlt 244.350 ins 241.950 
app. dlt 341.700 ins 248.400 
dir. dlt 309.600 ins 368.225 
final dlt 240.650 ins 300.175 
dlt 255.750 ins 336.400 
Gilze-Rijen 
tower dlt 313.450 ins 369.600 
gnd. dlt 399.700 ins 336.450 
app. dlt 397.700 ins 290.475 
dir. dlt 293.550 ins 344.825 
final dlt 369.600 ins 244.900 
dlt 264.350 ins 341:700 
De Peel 
tower dlt 243.550 ins 284.750 


Volkel app. dlt 341.700 ins 248.400 
radar dir. dlt 243.450 ins 343.450 


final dlt 309.150 ins 371.375 
dlt 247.950 ins 284.225 

Eindhoven 

tower dlt 362.100 ins 382.400 


gnd. ctl. dlt 335.550 ins 372.500 
Volkel app. dlt 341.700 ins 248.400 
Eind. dir. dlt 343.450 ins 344.775 
final dlt 381.000 ins 284.175 

dlt 233.250 ins 371.325 


Woensdrecht 

tower dlt 335.700 ins 369.250 
Gilze app. dlt 397.700 ins 290.475 
Woe. dir. dlt 255.650 ins 275.775 
final dlt 233.750 ins 378.275 


RAM 134 aug. 1992 


tower 
gca 


tower 
wing. 
gr. 
dep. 


`- Bittburg nieuw: 


tower 
app. 
gr. 
arr. 
dep. 


Oldenburg 


oud 

244.350 
277.850 
234.700 
367.350 
379.900 


Geilenkirchen 


oud 

280.050 
361.650 
380.950 
358.250 
313.050 
258.250 
268.900 


En dan over de grens: 


Wittmundhafen nieuw: 


276.800 
290.650 
275.950 
364.850 
360.450 
344.875 


Mildenhall nieuw: 


258.825 
365.100 
340.125 
315.575 


382.375 
374.775 
315.600 
244.525 
340.825 


nieuw 

341.900 
290.725 
262.950 
360.500 
263.475 


nieuw 

341.750 
291.050 
344.350 
316.000 
292.600 
344.900 
375.200 


Een Spaanse Casa 235, een kleine tegenhanger (met 
propellers!) van de Hercules. 


Ramstein 


oud 

375.000 
250.550 
267.600 
378.400 
248.800 


nieuw 

252.100 
309.525 
279.650 
362.875 
270.050 


Bentwaters nieuw: 


app. 
dep. 
gr. 
wing. 
tower 


362.075 
258.975 
244.775 
356.825 
264.925 


En dan nog enkele UHF (monitor) 
frequenties, die op 1 juli in gebruik 
zijn genomen: 


269.700 
275.650 
276.350 
279.125 
279.150 
282.050 
290.500 
293.100 


Lippe TRA 303 

Rhein TRA 205A 

Rhein TRA 205B 
Twenthe, MTMA 
LippeTRA D100,D101B 
Weser TRA 201 

Rhein, TRA 304 

Rhein, TRA 305A 


Nieuw, Eastern Radio (effectief sinds 


25 juni): 
Schiphol 
241.850 Departures 
281.425 Approach 
291.150 Arrival 
362.300 Tower 
Amsterdam ACC 
216.125 East sector 
290.325 West sector 

| 300.675 East sector 
341.600 West sector 
359.550 West sector 
Maastricht, Eurocontrol 
259.750 East prim. 
268.500 West 1, sec. 
300.450 West 1, prim. 
340.775 ICF 
362.250 West 2 
372.650 East sec. 
Chievres-Shape-België 
369.200 Operations 
290.525 Tower 
300.650 Ground 


FM STEREO MEETZENDER!! 








SPECIFICATIES: 









Frea.bereik: 80-110 MHz 
Kanaalscheiding: +45 dB 
Voeding: 1,5-3 V max. 
HF uitgang: + 1 Mtt 











Bouwkit wordt geleverd met print 
en onderdelen (incl. IC+kristal). H 


SPECIALE 
juli- en augustusprijs 


(exclusief verzendkosten) 





f 70,— 









esu F & R Electronics 
A 070-3637372/3899683 


N.B.: ALLEEN ALS MEETZENDER TE GEBRUIKEN! 





MFJ - VERSA TUNERS 


voor een perfecte aanpassing 


MFJ DIFFERENTIAL-T TUNER 


VE ROLLER Dei T OM Tunta 


ANTENNA 
SELECTOR 


MFJ 986 


x Bereik 1,8 - 30 MHz * Met rolspoel en differentiaal condensa- 
tor » Kruis SWR/power meter » Gemiddeld en piekvermogen 
x Ingebouwde balun +» Max. power 3 kW «* Eenvoudige 


bediening * 
MFJ 949D 


De meest populaire Versa 
Tuner! 

Perfecte aanpassing voor 
vertical, dipool, inverted vee, 
longwire, beam en mobiele 
antenne. Voor coax en open 
lijn. 





* Bereik 1,8 - 30 MHz * Kruis SWR/power meter * Gemiddeld 
en piekvermogen «Ingebouwde balun + Ingebouwde dummy 
load * Max. power 300 Watt x 


PRIJZEN VANAF f 235,—. Vraag uitgebreide documentatie 
over de gehele range MFJ tuners en overige produkten. 


Classic Internationa 


HAVIKHORST 95, POSTBUS 1020, 6040 KA ROERMOND 
TEL. 04750-27390 FAX 04750-27790 
OPENINGSTIJDEN: ma t/m vrij. 13.30 - 17.30 uur 








Ch 


a.r.s. elopta b.v. 


Prins Hendrikkade 153 
Telefoon (020) 6251922 Fax (020) 6264219 


communicatie 
en elektronica 


1011 AW Amsterdam 


zomeraanbie\dingen: 


PORTABLE FREQUENCY COUNTER 


bereik van 10 Hz — 3 GHz! 


OPTO-electronics LCD 2810 H 
van f 749,- voor f 539,- 


YUPITERU iS 
luchtvaartradio’s A 


VT 125 Slimline LCD, 
AlRband 108-142 MHz 

30 geheugenkanalen, search, 
scan, step 25/50 kHz 


NU VAN f 499,- VOOR 


VT225, voor VHF-, maar ook UHF-luchtvaart. 
DUS OOK militaire luchtvaart. 


ENKELE STUKS 


CAMPING SATELLIET 
SCHOTELANTENNE 


100 kanaals, compleet met 
afstandbediening 


PHILIPS schotel 


met LNB 


* ALINCO 
DJ-580E VHF/UHF FM Twin Band Porto- 
foon f 1.089,- 


2 ontvangers, 42 geheugenkanalen, vele 
scan functies, DTMF, DSQ. Ontvangst- 
berelk uitbreidbaar van 130 - 174 MHz en 
420 - 480 MHz. CTCSS optioneel. Output 
ca. 2/1/0,3 W, optioneel circa 5 W, vele 
mogelijkheden. 


DR-599E VHF/UHF FM Twin Band Mobiele 
zendontvanger f 1.629,- 
2 ontvangers, 38 geheugenkanalen. Af- 
neembaar bedieningspaneel (CPU) Is op 
afstand te gebruiken. Vele mogelijkheden. 
Output: VHF 45/10/5 W, UHF 35/10/5 W. 


DJ-S1E VHF FM Portofoon f 539,- 
41 geheugenkanalen, Vele functies en 
mogelijkheden. Output: ca. 2: / 1 / W, 
optioneel ca. 5 W. Ontvangst van 136 - 
174 MHz en luchtvaartband (AM) mogelijk. 
Zie voor uitgebreide recensie RAM No. 
131 (mei 1992). 


DJ-F1E VHF Portofoon f 689,- 
Als DJ-S1E plus toetsenbord en DTMF. 


DR-119E en DR-112EM VHF FM Mobiele 
zendontvanger 
14 geheugenkanalen, veel mogelijkheden. 
Frequentiebereik voor ontvangst uitbreid 
baar. Output circa 45/5 W (DR-119E 
f 889,-). respectievelijk ca. 25/5 W 
(DR-112EM f 788,-) 





Voor nagenoeg elke Alinco zendontvanger 
Is een nederlandstalige gebrulksaanwij- 
zing beschikbaar. 


* TOKYO HY-POWER LABS 

HL-33V VHF FM/SSB linear 30 W. f 269,- 

HL-36U UHF FM/SSB/CW linear 30 W met 
GaAs-FET pre-amplifier. f 489,- 





BREDEBORG ELECTRONICS 








HL-37V VHF FM/SSB/CW linear 30 W met 
GaAs-FET pre-amplifier. f 299,- 

HL-63U UHF FM/SSB/CW linear 50 W met 
GaAs-FET pre-amplifier. f 899,- 

HL-724D VHF/UHF FM Dual Band Linear 
25 W en pre-amplifier. f 799,- 

HL-726D VHF/UHF FM/SSB/CW Dual Band 
Linear 50 W met GaAs-FET pre- 
amplifier. f 989,- 

HX-240 Transverter VHF — HF-banden, 
all mode, 40 W SSB PEP output. 
f 869.- 


* JRC 

NRD-535D Communicatle-ontvanger 
Frequentiebereik van 100 kHz - 30 MHz. 
All-mode: RTTY. CW, SSB (USB/LSB), 
AM, FM, FSK. 200 kanalen, RS-232C 
connector voor computer besturing. Incl. 
de opties CFL-243 BWC unit, CMF-78 
ECSS unit en CFL-233 IF Filter 


* ANTENNES 

Log. periodische antennes van CREATIVE 

DESIGN, kunnen verticaal en horizontaal 

gemonteerd worden. De ideale breedban- 

dige richtantenne voor de luister- en 

radioamateur. Impedantie 50 ohm. 

CLP5130-1: 25 elements, 2 m lang, 50 - 
1300 MHz, 10 - 12 dBi for- 
ward gain 

CLP5130-2: 20 elements, 140 cm lang, 
11 - 13 dBi forward galin, 
105 - 1300 MHz f 469,- 


Van 30 juli tot 17 aug. zijn wij gesloten 


BREDEBORG ELECTRONICS 
Postbus 71, 2665 ZH BLEISWIJK 
Vermeerstraat 38, Bleiswijk 

Tel.: (01892) 19378 - FAX: (01892) 19452. 
Maan- en woens- t/m vrijdag 13.00 - 21.00 
zaterdag 11.00 - 17.00 hr, dinsdag gesloten. 










BREAKERTJES 





134-1 
Gevraagd 2 spreeksleutels speak/mi- 
cr. voor Motorola HT800 portofoon. 
Tevens gevraagd accessoires voor 
HT800. Tel. na 17.00 uur: 020- 
6864312. 


134-2 
Te koop HF allbander Yeasu FT707 
incl. 27 MC 100w. && 950,- Ken- 
wood RZ1, 100 kanalen geheugen 
met tekst, autoradio-model incl. ste- 
reo FM f 900,- Daiwa S.W.R.meter 
tot 150 MC 1,5 kW. f 125,- 2m 9E. 
Tonna. Tel: 070-3860108. 


134-3 
Te koop Philips video computer NMS 
8280 MSX II. Printer VW 0030. 
Kleurenmonitor VS 0080. Diverse 
software. Tel. 070-3254988. 


134-4 

Draadloze telefoons voor bereik van 
50 meter tot 10 kilometer. Diverse 
modellen, intercom, 10 geheugens + 
lijnbeveiliging. Prijzen vanaf f 195,- 
incl. 3 maanden garantie. Voor info: 
01640-41707 of 06527-71517. Ook ‘s 
avonds en in het weekend. 


134-5 
Te koop Alex/ANWB data-onder- 
drukker. Deze onderdrukt de hinder- 
lijke, irriterende toon die te horen is 
bij o.a. ANWB, Alex, ATF3. etc. Nu 
compleet gebouwd f 79,- Tel. 04160- 
43124. 


134-6 
Div. HAM-fax-RTTY-CW etc. Ama- 
teurprogramma’s voor PC-IBM 
compt. Gratis info-disk van 5 1/4” 
over deze PD soft- en shareware 
progr/ Info: PD-SOFT-NL, Kustweg 
451, 9933 AT Delftzijl. 05960-10936. 


134-7 
Ruil: Compl. MS-DOS software en 
shareware pakket van ong. 760 dis- 
kettes op 78 x 3 1/2” disk. 1,44 Mb 
tegen KG-ontv. all modes van 0,030 
t/m 30 MHz of Vd. Nw.waarde 
f 4500,- Info: 05960-10936. 


134-8 
Te koop z.g.a.n. FRG 7700 + Ant. Tu- 
ner + conv. 2 meter. Tel. 05430- 
15739. 


134-9 
Te koop: richtantenne gesloten di- 
pool horizontaal; 3 elements van 26 
tot 33 MHz, klemming door middel 
van recors imp. aanp.stub. met be- 
vest. beugel f 300,- + 3 stuks mobiel 
aut. f 80,-. België, 014-659885. 


134-10 
Te koop KG ontvanger R4C Drake + 
noise blanke 4NB + 6 x'tallen + ma- 
nual + SP. Ontvanger JRC-NRD515 
+ memory unit NDH515 + filter en 
speaker. Alles in prachtstaat. Tel 
(België) na 19.00: 09-32-25698060. 


134-11 
Te koop Bearcat XLT200 + battery 
pack en soft case f 525,- RX DAIWA 
S9 144-146 MHz f 195,-. In perfecte 
staat. Tel (België) na 19.00: 09-32- 
25698060. 


134-12 
MFJ 1278 data controller met 19 mo- 
des o.a. packet, RTTY, CW, fax enz. 
software en handboek (z.g.a.n.) 
f799,- K. Niekamp, tel. 05970-20394. 


RAM 134 aug. 1992 


134-13 
Yeasu FT 707 HF zender, 100 Watt 
op alle banden (ook op 27 MC) met 
handmike in mooie staat: f 1475,- 
Tel. 020-6948829. 


134-14 
Draagbare Amerikaanse Zenith we- 
reldontvanger, jaren ‘50 model 
Transoceanic met lampen in goede 
en werkende staat. Prijs 6500 BFr. 
6500 of f 362,-. Tel. België 09-32- 
3.8871193. 


134-15 
Te koop ant. rotor 380 + toebehoren 
f 150,- Ant. rotor f 75,- Twee muur- 
beugels f 25,- 02152-55463 na 17.00 
uur. 


134-16 
Te koop Ara 30 actieve antenne 
f 125,- Antennetuner Yeasu FRT 
7100 f 125,- Pocom AFR 1000 deco- 
der f 250,- Scanner Scooper Space- 
master UX 5500 freq. 58-88, 144- 
174, 380-512 en 118-136: f 200,- 
Jaargangen RAM vanaf nulnummer 
BreakBreak tot RAM 126: f 175,- 
Tel. na 18.00 uur: 01680-24214. 


134-17 
Te koop Icom IC 751A, incl. alle opt. 
filters, IC PS 30 power supply, IC SP 
3 speaker. Alles in abs. nw. staat in- 
cl. alle doc. en dozen: f 3250,- Icom 
IC 7000 1 jaar oud, f 2750,- PA3FIU 
tel. 01899-12622 na 18.00 uur. 


134-18 
Gevraagd voor Commodore 64 fax in- 
terface. Stuur reactie naar I. Kis, 
Stationsweg 46, 5807 AC in Venray. 


134-19 
Welke RAM-lezer heeft voor mij 
RAM-softtape 28 voor de C-64 op 
disk? Verder zoek ik alle in RAM 
verschenen artikelen over telefoons. 
Bel: 045-741186 (Frans, na 18.00 
uur). 


134-20 
Wie wil mijn Kenwood R1000 repa- 
reren? Tel. 020-6950117. 


134-21 
Te koop HP141T spectrum-analyser 
in zeer goede staat. 10 MHz-18 GHz, 
met manuals f 10.000,- Tel. 01820- 
34457 na 19.00 uur. 


134-22 
Te koop Grundig Satellit 500 wereld- 
ontvanger. Nieuw in doos met docu- 
mentatie f 725,- En Martens MG 
raamantenne, nieuw: f 1000,- Tel. 
053-761080. 


134-23 
Te koop Kenwood R1000, 40 meter 
antenne FD4, 10 meter dikke coax: 
f 500,- Bel. 010-4322135 (PA3DHW). 


134-24 
Te koop Racal ontv. RA17 met kast. 
Info Tech. M600 multimode code-re- 
ceiver, incl. monitor voor elk redelijk 
bod. Tel. 04116-72647. 


134-25 
JRC-NRD505 met memory en nar- 
row CW-filter in puike conditie: 
f 1950,- Ara Dressler act. ant. 0-60 
MHz f 175,- Tel. 070-3277315. 


134-26 
Te koop aangeboden RAM nummers 
0 t/m 93, vaste prijs f 225,- Gevraagd 
scannerantenne: 078-180218 (na 
20.00 uur). 


134-27 
Te koop Yeasu 9600 VHF/ UHF 
receiver compleet met video-unit: 
f 800,- Tel. 01184-10847. 


134-28 
Hammerlund SP600 ontvanger 540 
kHz-54 MHz ontvanger AM/ SSB 6 
filters f 450,- Sony air7 quartz PLL 
synthesizer-tuner FM 76-108 MHz, 
AM 150-2194 kHz, PSB 144-174 
MHz, air 108-136 MHZ f 400,- Twee 
Rohde en Schwarz ontvangers type 
ESM 180 en ESM 300, resp. 30-180 
MHz en 85-300 MHz, FM/AM samen 
f 400,- Philips MSX2/ NMS8245 met 
morse/ telex decoder f 200,- Prof. 
kleurenmonitor Barco CD233 f 450,- 
Tel. 03412-60175. 


134-29 
Heeft u nog iets op zolder of in de 
kelder? Dumpsets ‘40-45? Niet al- 
leen 22-set WS76, maar ook 19-set + 
accesoires, R1155, R109 enz. Graag 
een telefoontje! I.v.m. verzameling. 
Bel 010-4214601. 


134-30 
Te koop Kenwood R2000 met VHF- 
converter VC10, met losse 432 MHz- 
conv., met schakels cass. recorder 
f 1250,- Sony 2001 f 250,- Tel. 
04975-1572, vraag naar Jaap. 


134-31 
Te koop Kenwood R2000 KG-ontvan- 
ger, perfecte staat f 1275,- Airborne 
HF-set (civiel gebruik), 10 kanalen, 
100 Watt: f 275,- Tel. (na 18.00 uur) 
03488-8540. 


134-32 
Te koop port. ontvanger Sony Pro 80, 
150 kHz-223 MHz. FM/ N, FM/ W, 
AM/ N, AM/ W, SSB met regelbare 
BFO, sguelch, 40 kan., geheugen. 
Prijs f 550,- Tel. 02152-58062. 


134-33 
Te koop: alarmontvanger (pager) 
VHF-band, 100.000 tooncodes te pro- 
grammeren, met lader, schema's, 
manual en accu. Bel 05900-12514. 


COMMERCIELE 
BREAKERTJES 


Icom R7100 
Icom R7000 
Icom R71A 
Icom W2A 
PK232MBX 
PK88 
PCB88 
MFJ207 
NRD535D 
Drake R8 


ONTVANGERS 


ICOM IC-R7100 

wide-band receiver in alle modes 
Freq. bereik 25 - 2000 MHz., 900 
geheugens, AM/FM/FMN/FMW/USB/LSB, 5 
timers, verschillende scanmogelijkheden, 
'window'-scannen, groot LCD-display 


VHT-prijs: F 2995,- 


JRC NRD-535 
De topklasse KG-ontvanger van JRC 
Freq. bereik 0.1 - 30 MHz. Ontvangst in alle 
modes. 200 geheugens. Voorzien van het 
DDS principe (Direct Digital Synthesizer). 
De NRD-535 is ook verkrijgbaar als de NRD- 
535D, deze versie is incl. de CFL-243 BWC 
unit, de CMF78 ECSS-unit en het CFL-233 IF 
(1KHZ.) filter 
VHT-prijs: 
NRD-535 
NRD-535D 


F 3349,- 
F 4495,- 


- Rondstraal-antennes van COMET 


en DIAMOND voor mobiel en thuis. 


- Log-Per antennes van CREATE 
- Duoband portofoon antennes 


Meer info? 


VHT-B.V. PETMUO 
De Rookamer 8 
1852 EC Heiloo 
Tel: 072-3385393 
Fax: 072-338913 





Computers: alle configuraties 
op maat. 

Prijzen inclusief volledige 
garantie en 18,5 % BTW. 

Zoekt u iets wat hier niet tussen 
staat, bel dan: 


American Import V.O.F. 
Tel. 010-4504328 
Fax. 010-4518636 


ZENDAMATEURS OPGELET: 


Portofoons van STANDARD 


C520 2m/70cm F 1029,- 
Rx: 125-175, 330-473, 820-973 

C620 70cm/23cm F 1249,- 
C160 2-meter porto F 739,- 
zeer klein, incl. AM-ontvangst, 

RX bereik: 55-180 / 212-390 MHZ. 
C460 70cm porto F 785,- 
Als de C160, rx: 330-470 / 800-984 
C150 2-meter F 565,- 
SW, 20 geheugens, 129-170 MHz. 


Wij hebben alle STANDARD accessoires in 
voorraad 


MITSHUBISHI power-modules 
M57762 F 159,- 
23 cm 20W moduul SSB 
M67711 

23 cm 20 W modul FM 


STANDARD C550 


De opvolger van de bekende C520. 

De C550 is de kleinste duo-band 
portofoon (55 b x 130 h x 31 d). Gewicht 
incl. accu en antenne is slechts 355 gr. 
Behalve een bijzonder leuke vorm-geving 
heeft de C550 alle functies bekend van de 
C520, zoals klonen, transponder functie, 
etc. Deze functies zijn eenvoudig aan te 
roepen d.m.v. de ingebouwde menu- 
sturing. Ook het RX-bereik is zeer groot, 
AM ontvangst (luchtvaartband) is ook 
mogelijk. Max. 200 geheugens zijn te 
vullen met alle mogelijke informatie per 
kanaal. Dit alles wordt opgeslagen in een 
(uitwisselbare) Eeprom. Nieuw: deze 
portofoon is ook op afstand te bedienen 
via DTMF tonen. DTMF paging en code- 
squelch zijn reeds aanwezig. 

Max. 5 W output op 2 meter en 70 cm. 


Prijs: F 1175,- 


F 155- 


SGC SG-230 SMARTUNER 
Microprocessor gestuurde HF antenne 
tuner. 10 - 150 W input. Werkt in 
combinatie met elke HF-set. F 1199,- 


Bestellen en informatie: 
- Telefonisch of per fax 

- 24 uurs levering onder 
rembours. 

- Prijzen incl. 18.5% BTW 


BREAKERTJES 








BIJ U IN DE BUURT 


Adverteerders-Index 


Radio Abé 


A.R.S. Elopta 


Bredeborg 
Classic International 
Combai Electronics 
Delia Com 










> 7442 EB Nijverdal 
elektronica PA 
Tandy dealer - Realistic scanners 
Goedgekeurde draadloze telefoons - Elektronika onderdelen 


NOORD-NEDERLAND 


LOMTRONIX 


COMMUNICATIE SERVICE 
Schoolstraat 35/37/39 - UITHUIZEN - Tel. 05953-3804 
SCANNERS/27MC app. / TELEFOONS 
SATELLIET ONTVANGST 


MEGASAT elektronika 




















NEY 
b CF vi 
j i EPA he Ove 
Ii ier dd Nich 
EHA (N 
N hans d Get d 
d Me Oe ag 
(Mi - f va st A d 
/ An EI e ste bb 
BE UIE MUN 
A i e + 
XA Ri 
+ K bel "AN dowe Sg, 
d d Sal. Pb, (Gei E 
` n 4 
A D d d oe 
Hi K ne 
ée 
VAN "Wi, NA 
7 hea, 
W ) AU 
GI / 
ET j 
s / 
LG Kë 
A Lé f 
S we / 
éi 
Gg N Rg dé 
D d d 
Y 
Ka 
$ 
$ 


E 









RADIO SHACK 


Meer dan 70.000 componenten maar... 
ook voor discolights o.a. spiegelbollen, 








































5 ; i 
FRED’S lichtorgels, looplichten enz. enz. irapa Markt 21 

27 MC Zeugstraat 32-34 / 2801 JC Gouda / tel. 01820-21718 27 Mhz 7741 JM Coevorden 
(2e Hands In- en Verkoop) HET HAAGSCH C.B. CENTRUM Satelliet TV Tel. 05240-12627 
Ook scanners! Alles op 27 mc gebied: computer- en kristalscanners, kristal- Antennes 


len, kabel, antennes, telefooncentrales, toestellen, beantwoor- 
ders, doorkiezers, mobilofoons en portofoons, satellietinstal- 
laties, computers en randapparatuur,boeken en tijdschriften, 
inkoop en inruil van diverse electronica. 

Apeldoornselaan 224, Den Haag, tel. (070) 3458517, geopend 
v. 9-18 u. Do.dag koopavond. Kom eens vrijblijvend langs. 


ds 212w, Haarlem Tel.023 - 261483 


Eddy's Shop 


Groot assortiment elektronika componenten. 








Th. a. Kempisstraat 126 
z ERT 8022 AC Zwolle 
A / electronica Telefoon 038-532357 


























































e Scanners 
© 27 Mc De Cleragstraat 16 Voor al uw -elektronica onderdelen 
2 m t 1052 ND Amsterdam D.I.L. ELEKTRONIKA B.V. u elektronica bouwpakketten 
et geg 020-6837979 Jan Ligthartstraat 59-61 - American Rail Hobby 
e Schotelantennes Amstrad 3083 AL Rotterdam - Print fabrikage 
Tel. 010-4854213 / Fax 010-4841150 
etten 


E. E. COMMUNICATIE 


Amsterdamstraat 60, 2032 PS Haarlem 
023 - 355368 


CB, scanners, antennes, elektronica-onderde- 
len, aansluitkabels, telefoons, meetapp., alarm- 
app. en bouwsets. 


ZUID-NEDERLAND 


EKSAKT SPECIALISTEN IN 
ELECTRONICA 
* Scanners, Kristallen, CB, Antennes, etc. 
* Grote sortering Electronica-Componenten 
* Computers, alle Hard- en Software 
Axelsestraat 106, Terneuzen, Tel. 01150-97200 


1.B.O. ELEKTRONICA 
Frederiklaan 209, Eindhoven, tel. 040-518235 


Groot assortiment: antennes, beveiligingsartikelen, 
discoapparatuur, babyfoons, telefoons, 27 MC-scanners 
+ toebehoren, banden, mengpanelen en microfoons, 
autoradio's en accessoires. Eigen reparatie. 


BATE BIBCPRONTCS 


Biermans - Oude Kerkstraat 7, 6325 EE Berg & Terblijt 

Tel. 04406 - 40138 

Off. dealer van ICOM-KENWOOD-YEASU voor Zuid-Nederland 
Zenders - Ontvangers - Scanners - CB app. - Antennes. Alle 
elektronische onderdelen, bouwsels, meetapp. TV satellietinst., 
enz. Ook inkoop van componenten en apparatuur. 


BELGIE 


Alle doe-het-zelf elektronika 
Doe-het-zelf inbraakbeveiliging Techn. tijdschriften en -boeken 


MIDDEN-NEDERLAND 






















































Voor het betere satelliet systeem 


Frecom Satellite 


Aris van Broekweg 15 
1507 BA Zaandam / Tel. 075-176228 


? N `N MY ld \ 
Mi ) d 


KBC IMPORT / EXPORT 


IMPORTEUR VAN EURO-CB. 
zenders, ontvangers, scanners etc. 


PANHUIS 20 — 3905 AX VEENENDAAL 
TEL./FAX 08385-17961 


elektronika 
d perd EE 


pierre van den broek b.v., 
GC uw adres voor zendapparatuur, scan- 
pierre van den broek Dv 3 


























CB Apparatuur-Scanners 

Satellietsystemen 
Andes Helix- en X-quad 
antennes 





DIL eN 


y IN! 


ANA 7 
Af 
















En 
Kerkgracht 5, 1782 GJ DEN HELDER, Tel.02230-18793 


ZUID-HOLLAND 






















ners, antennes en overige accessoires; 
ook voor reparaties. Kanunnik Pelsstraat 
68-70 Nijmegen Tel: 080-566568 of Dorpsstraat 60 
Bemmel Tel: 08811-64636. 








ELEKTRONIKA 709 

















— SCANNERS 
— 27 MC-APPARATUUR 
9 SPECIALISTEN IN 
— ANTENNES SCHAT ZOEKEN R EKSAKT COMMUNICATIE-APPARATUUR 


't Plateau 38, 3202 GM Spijkenisse, Tel. 01880-20597 


CB SHOP 


voor al uw 27 Mc benodigdheden 
scanners — onderdelen 


Dat kan, met metaaldetectors van: 
J. OOSTERLING B.V. 


GANZENAKKERS 5 - 8076 PX VIERHOUTEN 
(Gem. Nunspeet) — TEL. 05771-1209 (tot 22.00 u.) 







* Scanners, CB-apparatuur 
* Belgische Kristallen, Belgische Frequentietabellen 


Axelsestraat 106, 4537 AN Terneuzen (Zws-VI.) 
Tel. 00-31-1150.97200 


BEL OF FAX VOOR INFORMATIE OVER DEZE RUBRIEK: 
TELEVAK UITGEVERIJ: 020 - 6388661 / 6389151 (fax) 






























Burg. Bosplein 5 Rotterdam (Overschie) 
Tel.: 010-4374803 


ELECTRGP'ICS EUROPE 


N.V. 20.000.000 FF 





Lë 


Uw argument 
Kwaliteit en betrouwbaarheid: 
2 jaar garantie. 













* 


Uw partner 
Aanwezig over geheel Europa 
dankzij exclusieve distributie. 


Li 
Uw veiligheid 


Met een kompleet gamma 
antennes en accessoires 
vervullen wij uw diepste 
wensen. 





Goedgekeurd in de BENELUX (40 CH FM 4W) : PRESIDENT WILSON RTT/CEPT-PR27-8-4054 & PR ES 





d Een kompleet gamma 
ed see CB zendapparatuur 

Sarane voorgelegd ter 

goedkeuring. 









acobs Breda Electronics 


The clever way to technology Es 


] nicaties 
/groothandel/dealer van audio- en commu 


- DA 
er eer? 0 mtr vanaf de A16!!! LIESBOSSTRAAT 9-14, BRE 


Gelegen 10 km van België, 80 


YUPITERU 





$ 


| 


















TE if Zeg maar YUPITERU 
D œ als u een scanner bedoeld! 


is 


TECHNISCHE GEGEVENS: YUPITERU MVT-5000 


J) £ Type: portable. Frequentie bereik: 25-550/800-1300 MHz. Frequentie 
` stappen: 5/10/12,5/25/50 en 100 KHz. Gevoeligheid: AM 0,5 u V-FM 0,5 
Ca u V. Modes: AM en FM. Snelheid: 8 of 20 kanalen/sec. Antenne ingang: 
N 50 ohm BNC. Afmetingen: 67 x 175 x 40mm. Gewicht: 470 gram. 

1) TECHNISCHE GEGEVENS: YUPITERU MVT-7000 

HE Type: portable. Frequentie bereik: 0,1-1300 MHz. Frequentie stappen: 

KG 5/10/12,5/25/50 en 100 KHz. Modes: AM, FM, FMw. Gevoeligheid: FMw 


0.75 u V - FMn 0,5 u V - AM 0,5 u V Snelheid: 16 kanalen/sec. Antenne 
ingang: 50 ohm BNC. Afmetingen: 64.4 x 159 x 40mm. Gewicht: 330 


YUPITERU MVT 8000 
Idem als MVT 6000 maar 


met meer mogelijkheden ` 
en een groter frequentiebereik. 













9. 
ie ge 
Ontdek de Liesbosstraa 










s vakan 


N 











sloten van 10 tot en met 26 augustu 


e? a 
t 9-14 - 4813 BD BREDA - rel. dE 
Telefoon vanuit België: 00-317621 





wij zijn wegen